Theo báo cáo của Bộ Y tế, thời gian qua, công tác chăm sóc sức khỏe người dân đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, nhưng cũng đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức mới. Những mặt trái của quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa, toàn cầu hóa, sự già hóa dân số và biến đổi khí hậu… đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng, đó là ô nhiễm môi trường sống, thay đổi các yếu tố về hành vi lối sống... Điều đó đã làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh, tàn phế và chết sớm do bệnh tật, nhất là các bệnh không lây nhiễm như: tim mạch, ung thư, đái tháo đường và bệnh mãn tính về đường hô hấp. Những căn bệnh này là những "sát thủ" hàng đầu, đang chiếm 73% số người chết hằng năm.

Nguyên nhân khiến tỷ lệ mắc và chết cao đối với các bệnh không lây nhiễm xuất phát từ lối sống và sự chủ quan của người Việt Nam như: hút thuốc lá, uống rượu bia, ăn ít rau xanh, trái cây, ăn nhiều muối, thiếu hoạt động thể lực… Tình trạng thừa cân béo phì, tăng huyết áp, tăng đường máu, rối loạn lipid máu… đều có xu hướng gia tăng nhanh.

Trong khi đó, mạng lưới y tế tuyến cơ sở chưa quản lý được các bệnh mãn tính, nhiều nơi năng lực còn hạn chế, phần lớn người dân chưa có ý thức kiểm tra sức khỏe định kỳ, sàng lọc phát hiện sớm các bệnh không lây nhiễm và lười rèn luyện thể chất.

Nhiều nghiên cứu và thống kê cho thấy có 77% số người dân hiểu sai về bệnh tăng huyết áp và các yếu tố nguy cơ của bệnh; hơn 70% số người dân không biết cách phát hiện sớm và dự phòng bệnh tăng huyết áp; chỉ có hơn 30% số người bệnh đái tháo đường trong độ tuổi từ 18 đến 69 tuổi được chẩn đoán (còn đến gần 70% chưa được chẩn đoán).

Tỷ lệ chết do ung thư của Việt Nam là 70% vì đến khám bệnh ở những giai đoạn muộn, khả năng chữa trị hạn chế. Và có từ 25 đến 50% số người bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính không được chẩn đoán đúng trước khi nhập viện điều trị.

Ngày 27/2 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã phát động chương trình Sức khỏe Việt Nam, tập trung vào 11 lĩnh vực, chia làm ba nhóm: Nâng cao sức khỏe (bảo đảm dinh dưỡng hợp lý, tăng cường vận động thể lực); Bảo vệ sức khỏe và phòng bệnh (chăm sóc sức khỏe trẻ em và học sinh, phòng chống tác hại của thuốc lá, phòng chống tác hại của rượu, bia, vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm); Chăm sóc sức khỏe ban đầu, kiểm soát bệnh tật (phát hiện sớm và quản lý một số bệnh không lây nhiễm; chăm sóc, quản lý sức khỏe người dân tại cộng đồng; chăm sóc sức khỏe người cao tuổi; chăm sóc sức khỏe người lao động).

Thiết thực triển khai Chương trình Sức khỏe Việt Nam, Bộ Y tế đã phối hợp với các ban, ngành, đoàn thanh niên và các tổ chức quốc tế triển khai nhiều hoạt động nhằm nâng cao nhận thức, thực hành của mỗi người dân để thực hiện các hành vi có lợi cho sức khỏe, tự chăm sóc bảo vệ và nâng cao sức khỏe cá nhân, gia đình và cộng đồng. Tăng cường sự tham gia, phối hợp liên ngành để xây dựng môi trường nâng cao sức khỏe, giảm thiểu các nguy cơ sức khỏe cho người dân và cộng đồng; bảo đảm cho mọi người dân được quản lý, theo dõi sức khỏe liên tục và lâu dài để dự phòng, phát hiện sớm và điều trị, chăm sóc sức khỏe toàn diện và hiệu quả.

Nhân Ngày sức khỏe thế giới, Bộ Y tế, Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam và các đơn vị liên quan phối hợp tổ chức nhiều hoạt động với mong muốn thông qua những hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức, khám sàng lọc và tư vấn để cùng vận động các tầng lớp xã hội và cộng đồng chung tay phòng, chống các bệnh không lây nhiễm.

Các hoạt động được tập trung trong dịp này là các hoạt động chăm sóc sức khỏe ban đầu, huy động sự tham gia của đông đảo quần chúng nhân dân, vận động nguồn lực xã hội nhằm cổ vũ các hoạt động nâng cao sức khỏe người dân Việt Nam. Phát huy vai trò của thầy thuốc trẻ và thanh niên Việt Nam trong công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho nhân dân về các yếu tố nguy cơ và tầm quan trọng của việc phát hiện sớm các bệnh không lây nhiễm, tăng cường y tế tuyến cơ sở.

Theo Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, đây là hoạt động khởi đầu trong những chuỗi hoạt động với mục tiêu tăng cường nhận thức, khuyến khích người dân chăm lo sức khỏe ban đầu, thiết thực triển khai Nghị quyết số 20/NQ-TW về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới, Nghị quyết số 21/NQ-TW về công tác dân số trong tình hình mới.

Các thông điệp ban tổ chức mong muốn được chuyển tải đến người dân là: Mỗi người dân mạnh khỏe, tức là cả nước mạnh khỏe; tập thể dục giữa giờ - nhanh, vui, khỏe; 10 nghìn bước chân mỗi ngày - thay đổi cuộc sống; ăn giảm muối, đường, ăn nhiều rau xanh trái cây để tăng cường sức khỏe, phòng, chống bệnh tật; không hút thuốc, hạn chế uống rượu bia; hãy nhớ số đo huyết áp như nhớ số tuổi của mình; đo đường máu ít nhất một năm một lần để phát hiện sớm bệnh đái tháo đường; sàng lọc phát hiện sớm để chữa khỏi ung thư; hãy đến y tế xã, phường để được phát hiện sớm cao huyết áp và đái tháo đường...

Tại chương trình hưởng ứng Ngày sức khỏe thế giới, các bệnh viện đầu ngành như: K, Phổi Trung ương, Viện tim mạch Việt Nam, Nội tiết Trung ương… sẽ tổ chức khám sàng lọc các bệnh không lây nhiễm như: ung thư vú và cổ tử cung, cao huyết áp, phổi tắc nghẽn mạn tính, đái tháo đường.

Người dân tham gia khám sàng lọc được tư vấn, chụp X-quang phổi miễn phí, xét nghiệm đường huyết, đo phân tích huyết áp và khám sàng lọc ung thư.

Ngoài ra, hưởng ứng "Ngày toàn dân hiến máu tình nguyện", Viện Huyết học - Truyền máu T.Ư cùng các tình nguyện viên tổ chức vận động hiến máu, góp phần bảo đảm cung cấp kịp thời máu và các chế phẩm máu an toàn cho cấp cứu và điều trị…/.

Minh Hoàng (nhandan.com.vn)