Nói là trà nhưng kỳ thực trong thành phần của các loại trà hoa không hề có một chút lá trà nào cả, mà chủ yếu là vận dụng cách chế biến và hãm uống giống như trà, người ta gọi là "dĩ dược đại trà" (lấy thuốc thay trà). Người xưa thường dùng búp hoa hoặc hoa mới chớm nở, ngắt bỏ đài và cuống hoa, lật úp xuống rồi đem phơi hoặc sấy thật khô, đựng trong lọ kín để dùng dần.

Khi dùng, lấy ra một lượng thích hợp đem hãm trực tiếp với nước sôi trong bình kín, sau chừng 10 - 20 phút thì có thể dùng được, uống thay trà trong ngày, có thể cho thêm một chút đường phèn, đường đỏ hoặc mật ong cho dễ uống.

Ngoài ra, người ta còn dùng hoa tươi, hoặc cho thêm vào bình hãm một chút lá trà để làm tăng mùi hương và hiệu quả trị liệu. Thật khó có thể kể hết các loại trà hoa dược, dưới đây chỉ xin được giới thiệu một vài ví dụ điển hình.

Cảm mạo

- Ngân hoa sơn tra trà: Kim ngân hoa 30g, sơn tra khô 10g, trà diệp 10g, hãm uống. Công dụng: thanh nhiệt giải biểu, tán phong chỉ thống, tỉnh tỳ khai vị. Hoặc kim ngân hoa 20g, trà diệp 6g, đường trắng 50g, hãm uống. Công dụng: Thanh nhiệt giải độc, nhuận phế khứ đàm.

- Gia vị tam hoa trà: Biển đậu hoa 6g, hoa mướp 6g, kim ngân hoa 10g, hoạt thạch 10g, ý dĩ 15g, hãm uống. Công dụng: Thanh thử giải biểu, phương hương hoá trọc.

- Tân di hoa tô diệp trà: tân di 2g, tô diệp 6g, hãm uống. Công dụng: Giải biểu tán hàn, khứ phong thông khiếu.

Ho

- Song hoa hạnh nhân trà: Tuyền phúc hoa 5g, khoản đông hoa 10g, hạnh nhân 10g, đường đỏ 30g, hãm uống. Công dụng: Sơ phong tán hàn, tuyên thông phế khí.

- Ty qua hoa mật trà: Hoa mướp 12g, mật ong 20g, hãm uống. Công dụng: Thanh nhiệt giải biểu, nhuận phế chỉ khái.

- Quế hoa quất bì trà: Hoa quế khô 3g, quất bì 10g, hãm uống. Công dụng: Táo thấp hoá đàm, lý khí tán ứ.

Cao huyết áp

- Tam thất hoa trà: Hoa tam thất 3g, hãm uống. Công dụng: Thanh nhiệt, bình can, giáng áp.

- Thiên nhật hồng hoa trà: Cúc bách nhật 20g, cúc hoa 20g, hãm uống. Công dụng: Thanh can tán kết, tiêu thũng giải độc.

- Tam hoa trà: Hoa cải 10g, cúc hoa 10g, hoa hoè 10g, hãm uống. Công dụng: Thanh nhiệt lương huyết, giáng áp minh mục.

Đau đầu

- Kỷ cúc địa hoàng trà: Cúc hoa 10g, thục địa 15g, kỷ tử 15g, hãm uống. Công dụng: Tư thận dưỡng can, bổ huyết tán phong.

- Thuỷ tiên hoa cúc hoa trà: Hoa thuỷ tiên 5g, cúc hoa 15g, hãm uống. Công dụng: Sơ phong thanh nhiệt, trừ thấp tiêu thũng.

- Thanh tương hoa cúc hoa trà: Hoa mào gà dại 5g, cúc hoa 5g, hãm uống. Công dụng: Sơ phong thanh nhiệt, lương huyết minh mục.

Rối loạn tiền đình

- Bách hợp hoa trà: Hoa bách hợp 15g, hãm uống. Công dụng: Nhuận phế, thanh hoả, an thần.

- Sơn tra mai cúc trà: Hoa cúc trắng 15g, sơn tra 15g, ô mai 15g, đường trắng 30g, hãm uống. Công dụng: Bình can tiềm dương, hoạt huyết hoá ứ, sinh tân chỉ khát.

- Tam thất hoa trà: Hoa tam thất 5g, hãm uống. Công dụng: thanh nhiệt, bình can, trừ phong.

Mất ngủ

- Hublong hoa trà: Hoa hublong 5g, hãm uống. Công dụng: Thanh nhiệt lợi thấp, khai vị tiêu thực, an thần.

- Dã tửu hoa trà: Dã tửu hoa 15g, hãm uống. Công dụng: Kiện tỳ, tiêu thực, trấn tĩnh.

ThS Hoàng Khánh Toàn/Bee.net