Nhân dịp Khóa họp Đại hội đồng Liên hợp quốc, Hội nghị không chính thức Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN (IAMM) và các hội nghị liên quan đã diễn ra trong các ngày 27-28/9, tại New York (Mỹ).
Các hội nghị liên quan gồm Hội nghị không chính thức Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Mỹ, Hội nghị giữa các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN với Tổng Thư ký Liên hợp quốc và Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc, các Hội nghị giữa ASEAN với đại diện Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) và với Tổ chức Hợp tác Kinh tế (ECO).
Tại các hội nghị, các ngoại trưởng đã bàn về phương hướng tăng cường hơn nữa các quan hệ hợp tác, cũng như trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm. Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Quang Vinh đã dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự các hội nghị nói trên.
Tại Hội nghị IAMM, các ngoại trưởng ASEAN nhất trí tiếp tục tăng cường phối hợp lập trường và nâng cao vai trò của ASEAN tại Liên hợp quốc; ra Nghị quyết Đại hội đồng Liên hợp quốc về tăng cường hợp tác giữa ASEAN và Liên hợp quốc; ủng hộ và hỗ trợ lẫn nhau ứng cử vào các vị trí của Liên hợp quốc; trên tinh thần đó, các nước ASEAN khẳng định ủng hộ Việt Nam ứng cử vào Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2014-2016, dự kiến sẽ được bầu trong năm 2013.
Về hợp tác ASEAN, các ngoại trưởng ASEAN đã thông qua danh mục các kết quả chính của Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN 45 và khẳng định quyết tâm triển khai hiệu quả các kết quả này, trong đó có việc thực hiện Tuyên bố 6 Nguyên tắc về Biển Đông, thúc đẩy đàm phán chính thức ASEAN-Trung Quốc về Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC)...
Các ngoại trưởng đã xem xét và cho ý kiến chỉ đạo về công tác chuẩn bị cho các Hội nghị Cấp cao ASEAN tháng 11/2012, trong đó có việc trình dự thảo Tuyên bố Nhân quyền ASEAN, tổ chức Đối thoại toàn cầu ASEAN (AGD) và một số vấn đề khác.
Trao đổi về tình hình quốc tế và khu vực, các ngoại trưởng ASEAN đã thảo luận những diễn biến gần đây ở Đông Nam Á và Đông Bắc Á; theo đó, ASEAN nhất trí đề cao tầm quan trọng Tuyên bố 6 Nguyên tắc về Biển Đông và Tuyên bố của Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS) về các nguyên tắc quan hệ cùng có lợi, kêu gọi các bên giải quyết mọi khác biệt bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở các nguyên tắc đã cam kết và luật pháp quốc tế.
Tại Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN-Mỹ, hai bên bày tỏ hài lòng trước những tiến triển đã đạt được và nhất trí thúc đẩy quan hệ hướng tới tầm đối tác chiến lược, vì mục tiêu chung là hòa bình, an ninh và phát triển ở khu vực.
Ngoại trưởng Mỹ khẳng định chính sách của Mỹ đẩy mạnh hợp tác với ASEAN, ủng hộ ASEAN xây dựng Cộng đồng và đóng vai trò trung tâm ở khu vực, cùng ASEAN đóng góp vào thành công của Hội nghị Cấp cao ASEAN-Mỹ lần thứ 4 tháng 11/2012.
Tại Hội nghị giữa Ngoại trưởng ASEAN với Tổng Thư ký Liên hợp quốc và Chủ tịch Đậi hội đồng Liên hợp quốc, hai bên hoan nghênh những tiến triển đã đạt được trong quan hệ ASEAN-Liên hợp quốc, nhất trí cần tiếp tục triển khai Tuyên bố chung về Quan hệ đối tác toàn diện ASEAN-Liên hợp quốc thông qua tháng 11/2011, tăng cường hợp tác trong những lĩnh vực ưu tiên đã xác định như Mục tiêu Thiên niên kỷ (MDG), quản lý thiên tai, thu hẹp khoảng cách phát triển, hỗ trợ xây dựng Cộng đồng ASEAN, tăng cường phối hợp giữa hai Ban Thư ký…
Tại các hội nghị giữa ASEAN với GCC và ECO, hai bên nhất trí duy trì cơ chế trao đổi, tiếp xúc định kỳ bên lề Đại hội đồng Liên hợp quốc; đồng thời, thăm dò khả năng thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa ASEAN với các khu vực này.
Phát biểu tại các hội nghị, Thứ trưởng Phạm Quang Vinh nhấn mạnh ASEAN cần tiếp tục tăng cường đoàn kết và hợp tác, phát huy tinh thần trách nhiệm, triển khai hiệu quả các kết quả của Hội nghị AMM-45 và nỗ lực hết sức mình để bảo đảm các Hội nghi Cấp cao của ASEAN tháng 11/2012 thành công.
Trước những diễn biến phức tạp của tình hình khu vực, Thứ trưởng Phạm Quang Vinh đề nghị ASEAN càng cần phối hợp chặt chẽ, phát huy vai trò trung tâm thông qua việc đề cao các nguyên tắc cơ bản các nước đã cùng cam kết và được quy định trong Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC), Tuyên bố EAS về các nguyên tắc quan hệ cùng có lợi, nhất là các nguyên tắc tôn trọng luật pháp quốc tế, kiềm chế, không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, hợp tác cùng có lợi…, qua đó đóng góp vào duy trì hòa bình, ổn định, an ninh và hợp tác ở khu vực.
Về vấn đề Biển Đông, Thứ trưởng Phạm Quang Vinh nhấn mạnh các nước cần nghiêm chỉnh tuân thủ và thực hiện các nguyên tắc cơ bản về giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, tôn trọng luật pháp quốc tế và Công ước của Liên hợp quốc về Luật biển 1982, trong đó có quy định về vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của quốc gia ven biển; thực hiện đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC); đồng thời, ASEAN cần nỗ lực bảo đảm thực hiện hiệu quả Tuyên bố 6 Nguyên tắc về Biển Đông và sớm đạt được COC.
Nhân dịp này, Thứ trưởng Phạm Quang Vinh đã có các cuộc tiếp xúc với trưởng đoàn và đại diện một số nước để bàn biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương và các vấn đề cùng quan tâm khác./.
(TTXVN)