Thời gian qua, Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo thực hiện phương châm "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng" chính là sự hiện thực hóa quan điểm "lấy dân làm gốc" và thực hành dân chủ, phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong đời sống xã hội.

Đó không chỉ là mục tiêu mà còn là động lực để khơi dậy sức mạnh và nguồn lực của nhân dân, là quá trình hiện thực hóa chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước vào cuộc sống. Sự ra đời và phát triển của chủ trương này những năm qua đã quán triệt, thực hiện tốt, góp phần đưa quy chế dân chủ ở cơ sở, phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa đi vào thực chất, hiệu quả trong thực tiễn.

Với nội dung ban đầu là "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra", đến Đại hội XIII đã được Đảng ta bổ sung, hoàn thiện đó là "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng" (bổ sung thêm nội dung là "dân thụ hưởng", "dân giám sát"), cho thấy đây không chỉ là sự hoàn thiện chủ trương của Đảng trong thực hành dân chủ, tạo cơ sở chính trị, pháp lý thuận lợi để tổ chức thực hiện, mở rộng, tăng cường, phát huy dân chủ và vai trò chủ thể của nhân dân; mà còn khẳng định mục tiêu quan trọng cuối cùng của mọi chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước ta hướng tới chính là vì lợi ích của nhân dân.

Bất chấp thực tế đó, các thế lực thù địch, phản động vẫn cố tình xuyên tạc rằng quan điểm "lấy dân làm gốc", hay nội dung "dân thụ hưởng" mà Đảng, Nhà nước ta đặt ra chỉ là hình thức, là khẩu hiệu suông để hô hào, là "chiêu trò" mị dân.

Các đối tượng chống phá triệt để lợi dụng một số tiêu cực, sai phạm của một bộ phận cán bộ lãnh đạo, quản lý để xuyên tạc rằng "đầy tớ của nhân dân" thì có cuộc sống sung sướng, hưởng thụ, có tài sản kếch xù, và chủ thể đích thực được thụ hưởng là đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, có chức có quyền, thuộc một bộ phận nhỏ của xã hội chứ không phải là toàn thể người dân, nhất là nhân dân lao động.

Từ đó các đối tượng cố tình phủ nhận tất cả những nỗ lực và thành quả về dân chủ và bảo đảm quyền lực thuộc về nhân dân mà Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đã và đang dày công gây dựng. Không khó để nhận thấy mục đích mà các đối tượng hướng tới là nhằm phá hoại nền tảng tư tưởng của Đảng, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng và xóa bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa (XHCN).

Cần nhận thức rằng, quan điểm về dân chủ, thực hành dân chủ, phát huy quyền làm chủ của nhân dân và dân chủ XHCN từ lâu không chỉ là tư tưởng mà đã được cụ thể hóa trong các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước qua nhiều kỳ đại hội và đang được hiện thực hóa, phát huy hiệu quả trong thực tiễn.

Ở mỗi kỳ đại hội, mỗi giai đoạn phát triển, Đảng, Nhà nước ta lại có sự bổ sung, phát triển nhận thức về dân chủ XHCN và ngày càng mở rộng dân chủ, bảo đảm tất cả quyền lực thuộc về nhân dân, vì lợi ích của nhân dân. Quan điểm của Đảng: "Nhà nước ta là công cụ chủ yếu để thực hiện quyền làm chủ của nhân dân, là Nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân"⁽¹⁾ và "Dân chủ xã hội chủ nghĩa là bản chất của chế độ ta, vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển đất nước"⁽²⁾,... đã và đang dần được hiện thực hóa và thể hiện rõ nét qua những thành tựu về dân chủ XHCN mà chúng ta đã đạt được qua 37 năm đổi mới đất nước.

Phát huy tư tưởng "lấy dân làm gốc" và sự bổ sung cụm từ "dân giám sát, dân thụ hưởng" vào phương châm "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra" tại Văn kiện XIII được xuất phát từ quá trình tổng kết thực tiễn sâu sắc của Đảng ta và là bước phát triển mới trong nhận thức về phát huy vai trò làm chủ của nhân dân. Chính vì vậy, "dân thụ hưởng" không phải là khẩu hiệu suông mang tính hình thức. Đó là kết quả mang tính tất yếu trong sự phát triển nhận thức và giá trị tất yếu mà người dân được hưởng trong nền dân chủ XHCN.

Nếu trong thời chiến, lợi ích của quốc gia dân tộc được đặt lên trên, thì trong thời bình - trong điều kiện mới cần phải có sự dung hòa giữa lợi ích quốc gia dân tộc, lợi ích Nhà nước, cộng đồng với nhân dân. Đồng thời, khi người dân là chủ thể trực tiếp tham gia vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, vào mọi quá trình thực hiện quyền lợi của mình thì chính người dân cũng sẽ là người trực tiếp được thụ hưởng những thành quả, giá trị to lớn của quá trình đó.

Thực tiễn đã chứng minh, những năm qua, nhân dân ta đã và đang được thụ hưởng những thành quả của công cuộc đổi mới đất nước trên mọi phương diện, đời sống vật chất và tinh thần của người dân không ngừng được cải thiện. Với mục đích tối thượng của mọi chính sách phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xây dựng hệ thống pháp luật, quản lý xã hội... đều trên cơ sở vì con người, mang lại những điều tốt đẹp nhất cho con người, người dân được thụ hưởng mọi thành quả của sự phát triển đất nước.

Chính vì vậy, năm 2021, chỉ số phát triển con người HDI của Việt Nam thuộc nhóm Phát triển con người cao (đạt mức 0,703), nhất là so với các nước có cùng trình độ phát triển. Bên cạnh đó, chỉ số hạnh phúc (Các tiêu chí được đánh giá gồm: GDP bình quân đầu người, hỗ trợ xã hội, tuổi thọ trung bình, quyền tự do lựa chọn cuộc sống, sự rộng lượng và nhận thức về tham nhũng) của nước ta cũng liên tục tăng tới 12 bậc từ vị trí 77 năm 2022 lên vị trí 65 năm 2023.

Các chỉ số bất bình đẳng giới và nghèo đa chiều cũng được cải thiện. Các chỉ số về giáo dục, sức khỏe, mức sống, thu nhập cũng tăng lên... Đó là những con số biết nói, cho thấy tuy Việt Nam là nước đang phát triển nhưng các chỉ số về đời sống, chất lượng cuộc sống của người dân ngày càng tăng lên qua từng năm, chứng tỏ quyền, lợi ích và sự thụ hưởng của người dân Việt Nam đã và đang được nâng lên theo hướng bền vững.

Người dân được thụ hưởng những ưu việt từ chủ trương, chính sách đúng đắn, tạo ra sự thay đổi tích cực trong đời sống người dân. Quyền lợi của người dân đã được đặt vào trung tâm của các quyết sách, đường lối của Đảng.

Chẳng hạn, việc thực hiện chính sách gắn kết chặt chẽ giữa tăng trưởng kinh tế với thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội; gắn kết giữa chính sách phát triển kinh tế với chính sách phát triển xã hội, việc thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội, phúc lợi cho nhân dân,... làm cho đời sống người dân, nhất là với những người yếu thế trong xã hội, người dân vùng sâu, vùng xa ngày càng được quan tâm, cải thiện, ổn định sản xuất, nâng cao thu nhập, xóa đói, giảm nghèo nhanh và bền vững.

Đây chính là những quyền lợi thiết thực nhất nhờ sự phát triển kinh tế-xã hội và môi trường chính trị xã hội an toàn, ổn định, là kết quả của việc Đảng và Nhà nước ta không chấp nhận đánh đổi phát triển kinh tế bằng mọi giá, không "hy sinh" tiến bộ và công bằng xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần mà có sự kết hợp hài hòa hợp lý giữa phát triển kinh tế với phát triển văn hóa, xã hội, thực hiện tốt an sinh xã hội, gắn với tiến bộ và công bằng xã hội.

Người dân cũng được thụ hưởng những thành quả của các chủ trương, chính sách về dân chủ, mở rộng dân chủ, phát huy dân chủ XHCN. Nhờ đó, dân chủ trong xã hội ngày càng được mở rộng, người dân được tạo các điều kiện thuận lợi nhất để thực hiện quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm và lợi ích chính đáng của mình; người dân được quyền biết, được bàn, được trực tiếp làm, được kiểm tra, giám sát, được quyết định nhiều vấn đề hệ trọng của đất nước. Quy chế dân chủ ở cơ sở được phát huy rộng rãi.

Việc thụ hưởng những thành quả của sự phát triển đất nước, của công cuộc đổi mới đất nước, của các chủ trương, chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước dành cho mọi giai cấp, tầng lớp trong xã hội, chứ không phải chỉ thuộc về một giai cấp, một nhóm xã hội đặc biệt nào như luận điệu xuyên tạc của các đối tượng chống phá.

Thành quả của sự phát triển, đặc biệt là phát triển kinh tế không phải chỉ mang lại lợi ích cho một nhóm người mà mang lại lợi ích cho toàn thể nhân dân, có sự kết hợp hài hòa, cân bằng về lợi ích giữa các giai cấp, tầng lớp, các nhóm xã hội, giữa cá nhân và tập thể. Lợi ích đa dạng của nhân dân trong xã hội được thỏa mãn theo nguyên tắc "có làm có hưởng", "làm theo năng lực, hưởng theo lao động", với điều kiện đó là lợi ích chính đáng, chứ không phải theo cơ chế "xin-cho", "ban phát", "lợi ích cá nhân"...

Đồng thời, dựa trên nguyên tắc phân phối thu nhập đa dạng (theo lao động, theo phúc lợi tập thể, phúc lợi xã hội và theo vốn, tài sản) đã bảo đảm sự phân phối thu nhập, lợi nhuận công bằng, bình đẳng và phù hợp đối với mức độ đóng góp, cống hiến khác nhau của từng đối tượng người lao động. Từ đó, bảo đảm sự "thụ hưởng" công bằng, bình đẳng và phù hợp với mỗi người dân Việt Nam.

Những kết quả mà người dân đã được "thụ hưởng" trong thực tiễn cho thấy, phương châm "dân thụ hưởng" không còn là khẩu hiệu xa vời, hình thức, không phải để "mị dân", xoa dịu nhân dân trước những tiêu cực của xã hội... mà đã và đang được hiện thực hóa ngày càng rõ nét hơn.

Điều đó càng chứng tỏ, Đảng và Nhà nước ta luôn chú trọng mục tiêu phát triển vì con người, mọi chủ trương, đường lối, chính sách đều thấm nhuần tư tưởng đó. Mỗi người Việt Nam đã và đang được thụ hưởng chính những thành quả của công cuộc đổi mới, của quá trình phát triển đất nước mang lại với một môi trường sống hòa bình, ổn định, an toàn với mục tiêu "ai cũng được tạo cơ hội phát triển", "không ai bị bỏ lại phía sau"...

Cho dù, các thế lực phản động, thù địch có cố tình xuyên tạc sự thật, bóp méo bản chất dân chủ XHCN thì cũng không thể phủ nhận một điều rằng, Đảng và Nhà nước Việt Nam vẫn đã và đang nỗ lực để mọi người dân Việt Nam được thụ hưởng những giá trị tốt đẹp nhất của sự phát triển đất nước, để phương châm "lấy dân làm gốc", "dân thụ hưởng" ngày càng được hiện thực hóa sinh động, thuyết phục trong đời sống./.

TS. NGÔ THỊ NỤ (nhandan.vn)

________________________

(1) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb. Chính trị quốc gia, H, 2001, tr.48.

(2) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb. Chính trị quốc gia, H, 2011, tr.84-85.