Giúp trẻ hiểu rõ hơn về một phong tục đẹp. Theo tục lệ của người Việt từ xưa, cứ vào ngày Tết Nguyên đán là con cháu lại chúc Tết, tặng quà (hoặc tiền) cho ông bà cha mẹ mình. Ông bà cha mẹ lại “lì xì” cho con cháu một phong bao màu đỏ, bên trong có chút tiền lấy may năm mới, mang lại niềm vui cho cả năm. Phong tục mừng tuổi ngày nay vẫn còn. Ông bà cha mẹ, cô dì chú bác… mừng tuổi cho con cháu. Khách đến nhà ai chúc Tết thì lì xì cho trẻ con nhà đó (có khi cả người già cao tuổi), hoặc chủ nhà đón khách tới chúc Tết cũng lì xì trẻ em đi theo khách; mỗi khi mừng tuổi đều kèm theo một câu chúc tốt đẹp. Việc mừng tuổi lì xì này không nằm ở giá trị phong bao mà quan trọng là cầu mong cho trẻ con hay ăn chóng lớn, người già được sống trường thọ. Mừng tuổi còn xuất phát từ quan niệm “Yêu trẻ trẻ đến nhà, trọng già già để tuổi cho”. Tuy được mừng tuổi nhưng hầu hết các em đều biết rất ít về phong tục này của người Việt. Người lớn cần giúp trẻ hiểu được ý nghĩa của việc lì xì là một phong tục đẹp, mong cho mọi người được may mắn, hoàn toàn không có mục đích kinh tế.

Bài học về chi tiêu tài chính: Chú heo đất là bài học đầu tiên giúp trẻ biết tiết kiệm tiền. Cần nói chuyện với trẻ về những vật mà trẻ có thể dùng tiền mừng tuổi để mua: đó có thể là một cuốn sách, một bộ quần áo, một đồ chơi hoặc một chiếc xe đạp… Để trẻ em vui vẻ làm theo lời khuyên của bố mẹ, người lớn có thể góp thêm một số tiền nhất định vào khoản tiền mà trẻ có được. “Mẹ góp thêm xxx đồng vào số tiền mừng tuổi để con mua một cái xe đạp đi học”. Hoặc “Theo mẹ, con nên dùng số tiền này đề mua sách giáo khoa năm tới”; “Con xem ai trong nhà mình hay phải chi tiêu nhiều nhất” (chúng sẽ nói là mẹ), lúc đó sẽ hướng trẻ mua các đồ vật phục vụ bản thân trẻ (như quần áo, sách vở…) để bớt gánh nặng chi tiêu cho mẹ… Điều này  giúp trẻ rèn luyện thói quen tiết kiệm từ nhỏ. Chúng ta không quên bài văn lạ với đề bài “suy nghĩ về đồng tiền…” của em Nguyễn Trung Hiếu - học sinh lớp 11 chuyên lý trường Amstecdam. Đó là lời tâm sự của một học trò nghèo đã có một quá trình chứng kiến người lớn trong nhà kiếm tiền vất vả và chi tiêu dè xẻn. Em đã biết quý trọng đồng tiền, hiểu được giá trị của đồng tiền chân chính trong cuộc sống của gia đình mình. Không phải ngẫu nhiên mà các tệ nạn học đường (như bỏ học đi chơi game điện tử, la cà quán chát, chơi bài ăn tiền…) lại xuất hiện nhiều ngay sau Tết Nguyên đán hàng năm. Là cha mẹ không chỉ quản lý chặt chẽ giờ giấc của con, mà cần hướng dẫn con cách chi tiêu hợp lý. Đừng nghĩ đơn giản “chỉ có mấy đồng lẻ, kiểm soát làm gì …”,  hoặc “tiền của con thì để con tự do” là vô tình đã thả lỏng dẫn đến làm hỏng các em. Tiền mừng tuổi lì xì với trẻ em Tết nào cũng có. Bài học đầu tiên về chi tiêu tài chính sau này của trẻ chính là việc hướng dẫn sử dụng tiền mừng tuổi như thế nào.

Người lớn cần hướng trẻ như thế nào? Trong gia đình: Có không ít phụ huynh đã “vay” (không trả) tiền mừng tuổi của con, để lại trong con trẻ một nỗi buồn, sự hụt hẫng khi niềm vui có tiền mừng tuổi chưa được bao lâu. Điều đó không nên. Nên để trẻ vui mừng với khoản tiền mừng tuổi ngày Tết như là tận hưởng một cảm giác được may mắn cả năm. Có điều bố mẹ nên hướng con chi tiêu số tiền đó thế nào cho hợp lý mà không làm mất đi niềm vui của trẻ.

Người lớn nên theo dõi cảm xúc của trẻ khi nhận và mở phong bao lì xì để chấn chỉnh. Nên đưa những nhận xét, ý kiến hướng trẻ em đến việc coi trọng giá trị tinh thần của lì xì mừng tuổi chứ không phải nhìn vào giá trị vật chất của nó. Nên cho trẻ biết ý nghĩa của bao lì xì màu đỏ tượng trưng cho sự may mắn và nhắc nhở các em biết quý trọng giá trị của sự may mắn ấy.

Trong nhà trường: Thầy cô có thể đưa vấn đề “tiêu tiền mừng tuổi” ra thảo luận trước lớp trong các giờ sinh hoạt, hoạt động ngoại khoá hoặc lồng ghép vào các giờ Giáo dục công dân. Qua đó các em sẽ rút ra được những gì cần thiết cho mình.

Đầu xuân, trẻ em có tiền lì xì, nhưng không phải em nào cũng biết “tiêu” tiền mừng tuổi đúng đắn. Để giúp các em có được những bài học bổ ích từ chú heo đất, người lớn chúng ta cần làm sao để trẻ hiểu được ý nghĩa của phong tục lì xì đầu năm, cũng như chi tiêu chút “vốn riêng” đó thế nào cho hợp lý. Để trẻ tiêu tiền đúng mục đích, không lãng phí, còn ở ý thức giáo dục trẻ em trong tất cả các môi trường xã hội. Có như vậỵ, người trao tiền lì xì mới được may mắn, người nhận tiền lì xì mới cảm thấy hạnh phúc vui vẻ trong những ngày đầu xuân.

Nguyễn Thị Diệp