1. Chúng tôi học cùng một trường - Trường cấp III Ba Đình – hai khóa liền kề nhau. Phương Thanh khóa trước, tôi khóa sau. Khi tôi nhập học vào lớp 8 (hệ 10 năm) thì Phương Thanh đã là một hoa khôi của trường lúc ấy.
Trên sân trường, hằng ngày, Thanh cùng vài người bạn gái cũng xinh đẹp gần như thế thường đi qua trước mặt chúng tôi để về chỗ xếp hàng của lớp mình - khối 9 lúc nào cũng xếp hàng ở giữa.
Tất cả bọn con gái nhìn theo.
Tất cả bọn con trai nhìn theo.
Thanh cao dong dỏng, thanh mảnh, mái tóc cắt ngắn ôm gọn lấy gương mặt có cái nhìn màu nâu – vì mắt Thanh nâu – lúc nào cũng hướng về phía trước, kiêu hãnh và tự tin.
Nhưng thường thì chúng tôi cố tình quên đi, vì ghen tỵ, vì biết mình chả bao giờ bằng...
Rồi thì... có một thông báo tuyển diễn viên cho điện ảnh!
Đó là những năm 70. Chính xác là 1974. Là lúc mà điện ảnh Việt Nam còn là một thánh đường mơ ước của bao người trẻ tuổi, là niềm ngưỡng vọng của cả xã hội bởi những thành công rực rỡ nhất với những Vĩ tuyến mười bảy ngày và đêm, Con chim Vành khuyên, Chị Tư Hậu... Và sau đó thì...
2. Tôi chính thức về Hãng phim Truyện Việt Nam năm 1986. Nhưng từ 1983, chúng tôi đã qua một cuộc dự tuyển để được nhận vào trường Sân Khấu –Điện ảnh học tu nghiệp 2 năm. Trong hai năm ấy, chúng tôi được xem nhiều phim, trong đó có "Tội lỗi cuối cùng "mà Phương Thanh đóng vai chính. Cả lớp học có lẽ không có ấn tượng gì nhiều, vì chúng tôi đã được các thầy hướng dẫn cách xem phim bằng nghiệp vụ. Những săm soi nghề nghiệp làm chúng tôi giảm khá nhiều cảm xúc tự nhiên. Nhưng với tôi thì khác.
Trông thấy Thanh trong "Tội lỗi cuối cùng," dù trước đó đã xem vài phim có Thanh đóng vai phụ, tôi vẫn bàng hoàng. Như chợt nhận ra một người thân quen trong một cảnh huống không lường trước. Như gặp một người hoàn toàn xa lạ nhưng lại gợi một dấu ấn tiềm thức nào đó. Thanh diễn xuất như đang sống, xóa nhòa ranh giới giữa nghệ thuật và hiện thực.
Tôi nhận về cho chính tôi một lời răn: không có tác phẩm xuất sắc, nếu không có những diễn viên quên mình vì nghệ thuật như Thanh. Sự nhập thân của Thanh vào vai diễn không chỉ là một động thái nghề nghiệp tất yếu. Nó cho thấy niềm đam mê và sự dâng hiến hết mình. Và cả tài năng trời phú mà cô ấy đã không bỏ phí.
Chợt nhận ra cái ánh nhìn màu nâu trong đôi mắt của Hiền Cá Sấu. Cô Cá Sấu có cái nhìn cả tin, nồng nàn, và quyết liệt ấy, vẫn là Phương Thanh của Trường cấp III Ba Đình chúng tôi ngày xưa.
3. Năm 2005, Hãng phim Truyện Việt Nam gặp khó khăn. Hàng loạt người rời bỏ Hãng, đi tìm một cuộc mưu sinh mới. Nhưng cũng có những người ra đi không phải vì mưu sinh. Như là một cuộc ra đi vì thất vọng. Không phủ nhận cả những ra đi như một sự hy sinh cho hy vọng về một cuộc đổi mới mơ hồ sắp đến. Trong số những người ra đi còn nuôi chút hy vọng mơ hồ ấy, có Phương Thanh.
Phương Thanh không nói với ai điều đó. Cô ấy xưa nay vốn kiệm lời. Nhưng sau khi rời khỏi Hãng, trong các cuộc họp mặt thường niên của những cán bộ của Hãng đã về hưu do Hãng tổ chức, trong khi nhiều người đã không quay lại nữa, thì Thanh vẫn đều đặn có mặt, lắng nghe những báo cáo của Hãng về tình hình sản xuất trong năm đã qua, và những dự án sắp triển khai trong thời gian tới. Sau mỗi lần như thế, Thanh thường ra ngoài, gặp những bạn bè còn làm việc, và hỏi nhỏ: “Liệu có thể hy vọng không? Nghe báo cáo thì cũng phấp phỏng đấy”, và cười rất hiền!
Mỗi lần như thế, tôi lại nhìn vào đôi mắt nâu của Thanh. Vẫn cái nhìn cả tin, nồng nàn ấy, đượm nỗi buồn sâu thẳm, nhưng chưa bao giờ tắt cái lấp lánh của một tâm hồn luôn hy vọng.
Có lẽ Thanh sẽ còn phấp phỏng mãi, hy vọng mãi cho một nền điện ảnh đang ở thời bĩ cực, và còn phấp phỏng hy vọng mãi cho một Hãng phim Truyện VN mà Thanh từng coi như một gia đình lớn của mình.
|
17h ngày 13.2, diễn viên –NSƯT Phương Thanh đã vĩnh biệt người hâm mộ điện ảnh sau cơn đột quỵ phải nhập viện 5 ngày trước đó.
NSƯT Phương Thanh sinh ngày 14.10.1956 tại Thanh Thuỷ - Phú Thọ. Năm 1977, chị tốt nghiệp lớp Diễn viên khoá II trường Điện ảnh và về công tác tại Hãng phim Truyện Việt Nam. 30 năm gắn bó với điện ảnh, Phương Thanh đã tham gia đóng 30 phim nhựa và khoảng 100 tập phim truyền hình. Khởi đầu với vai Thoa trong bộ phim Đứa con nuôi (1977), tiếp sau đó là các vai diễn trong các phim Mưa rơi trên thành phố, Những đứa con, Tội lỗi cuối cùng, Ai giận ai thương, Những người đã gặp, Trở về Sam Sao, Sẽ đến một tình yêu, Kỷ niệm đồi trăng, Nửa chừng xuân...
Phương Thanh là một trong số những gương mặt diễn viên nổi bật của điện ảnh phía Bắc thập niên 80. Nhắc đến Phương Thanh là những người yêu điện ảnh nhớ đến vai diễn Hiền cá sấu trong phim Tội lỗi cuối cùng của đạo diễn Trần Phương. Đây là vai diễn đã đem lại cho chị giải Diễn viên xuất sắc nhất tại LHPVN lần thứ 5 (1980). Năm 1986, chị gặp chồng - diễn viên Nguyễn Anh Dũng (hiện là đạo diễn - Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam) trong bộ phim Kỷ niệm đồi trăng. Bộ phim đó đã khiến hai người nên duyên vợ chồng...
Vai diễn gần đây nhất của NSƯT Phương Thanh là một bà mẹ trong bộ phim truyền hình dài tập Mùa cưới (đạo diễn Đỗ Minh Tuấn). 5 ngày hôn mê trên giường bệnh, rất nhiều nghệ sĩ đã đến với Phương Thanh với mong ước chị tỉnh lại để tiếp tục lo cho cô con gái sắp bước vào kỳ thi đại học. Vào giờ phút cuối cùng, một trong số những người có mặt bên cạnh Phương Thanh là đạo diễn Trần Phương. Ông nắm chặt tay cô và nước mắt rưng rưng. Sự níu kéo của những người thân, của đồng nghiệp đã không giúp Phương Thanh cưỡng lại số mệnh. Ra đi ngay trước Lễ tình nhân như một lời chia tay nhưng với khán giả điện ảnh Phương Thanh vẫn còn đó qua những vai diễn mà chị đã hoá thân bằng tất cả sự đam mê. Lễ viếng NSƯT Phương Thanh sẽ được cử hành vào 11h ngày 19.2 tại nhà tang lễ Bệnh viện Quân y 108. C.T.H |
Theo Van Hoa Online