Hơn 300 đại biểu đại diện các bộ, ban, ngành, Liên hiệp các hội Khoa học và kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp hội) Trung ương và địa phương, các nhà khoa học, nhà sáng tạo trong cả nước tham dự Hội thảo.

Phát biểu khai mạc, GS,TSKH Đặng Vũ Minh, Chủ tịch Liên hiệp các hội khoa học Việt Nam nhấn mạnh ý nghĩa quan trọng của Hội thảo nhằm đánh giá lại quá trình tổ chức các giải thưởng, hội thi sáng tạo và công tác ứng dụng các giải pháp sáng tạo khoa học và công nghệ (KHCN) vào sản xuất và đời sống; đồng thời cũng là dịp để tôn vinh các nhà sáng tạo đã đoạt giải trong quá trình tham gia Giải thưởng và Hội thi.

Hội thảo đã nghe phát biểu chào mừng của đồng chí Hà Kế San - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ bày tỏ sự vui mừng được tham gia và trực tiếp đăng cai tổ chức Hội thảo. Thông qua bài phát biểu đã cho biết sự phát triển không ngừng của tỉnh Phú Thọ trong sự nghiệp đổi mới, nhất là từ sau khi được tách tỉnh đến nay, Phú Thọ đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, đời sống của nhân dân ngày càng tăng cao, an ninh chính trị được giữ vững. Trong quá trình phát triển, có sự đóng góp to lớn của KHCN, tạo ra năng suất lao động ngày càng cao trong tất cả các lĩnh vực đời sống, sản xuất kinh doanh. Hàng năm, tỉnh đã tổ chức tốt việc triển khai các phong trào thi đua sáng tạo KHCN và Hội thi trong tỉnh. Nhiều cơ quan quản lý, nghiên cứu, các daonh nghiệp và trường học đã hưởng ứng và tích cực tham gia Giải thưởng và Hội thi. Đã có nhiều giải pháp đoạt giải cấp tỉnh và một số giải pháp của Trung ương. Trong đó, có những giải pháp của công nhân, nông dân và học sinh sinh viên, những người trực tiếp lao động trong các doanh nghiệp, trên đồng ruộng và trong các trường học, đã góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả trong lao động sản xuất.

Báo cáo tổng kết do TS. Phạm Văn Tân, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký, Liên hiệp hội nêu tổng quát những kết quả đã đạt được của các giải thưởng và hội thi đã góp phần tô đậm thêm bức tranh sáng tạo KHCN Việt Nam với những mảng sáng phong phú, sinh động. Báo cáo nêu rõ, trong 23 năm tổ chức Giải thưởng đã có 2.477 công trình tham gia và 808 công trình đoạt giải; trong 14 lần tổ cức Hội thi (2 năm một lần) đã có 5.705 giải pháp dự thi với 814 giải pháp đoạt giải. Cùng với số lượng tác giả và các giải pháp ngày càng tăng, chất lượng các công trình tham gia dự thi ngày càng cao. Các công trình, giải pháp dự thi đã và sẽ tiếp tục được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất và đời sống mang lại hiệu quả kinh tế  - xã hội thiết thực, góp phần thúc đẩy sản xuất của các doanh nghiệp, nâng cao năng suất, chất lượng, hạ giá thành sản phẩm, thay thế nhập khẩu, tiết kiệm ngoại tệ cho đất nước.

Bên cạnh đó, báo cáo tổng kết cũng nêu rõ những mặt còn hạn chế, những khó khăn, bất cập trong công tác tổ chức các Giải thưởng sáng tạo KHCN và Hội thi STKT. Việc triển khai nhân rộng kết quả các công trình đoạt giải còn gặp nhiều gian nan do thiếu vốn, thiếu thị trường tiêu thụ, tâm lý thích nhập ngoại; kinh phí vận động hỗ trợ STKT ngày càng hạn chế do các doanh nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh và do nhiều loại quỹ xin tài trợ; các doanh nghiệp thiếu cơ chế hữu hiệu bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các nhà sáng tạo; thiếu hệ thống các dịch vụ KHCN và sở hữu trí tuệ làm cầu nối giữa các nhà khoa học với các doanh nghiệp để đưa sản phẩm khoa học vào cuộc sống.

Đối với các tỉnh, thành phố, việc vận động tài trợ cho Hội thi càng khó khăn hơn, một số địa phương được bố trí kinh phí từ ngân sách Nhà nước quá ít hoặc chưa đủ kinh phí thực hiện, thiếu kinh phí để triển khai tại các địa bàn, thiếu kinh phí để mời chuyên gia thẩm định và đánh giá các giải pháp dự thi

Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, vận động các tổ chức cá nhân, các tác giả tham gia ở các cấp còn hạn chế, chưa sâu rộng và các biện pháp tuyên truyền chưa phong phú. Công tác hướng dẫn nghiệp vụ chưa nhiều và chưa rộng ở các địa phương.

Về công tác tổ chức ở một số địa phương còn lúng túng trong việc tổ chức thực hiện. Các thành viên trong Ban Tổ chức thường là kiêm nhiệm nên không có nhiều thời gian tham gia công tác chỉ đạo và chưa tích cực triển khai ở ngành mình.

Sau khi nghe báo cáo của Liên hiệp hội, các đại biểu đã tập trung thảo luận làm rõ hơn nội dung báo cáo tổng kết, nhấn mạnh một số kinh nghiệm và giải pháp nhằm tổ chức tốt hơn Giải thưởng, Hội thi và ứng dựng các giải pháp đoạt giải vào cuộc sống, sản xuất.  Trong đó, tập trung thảo luận, phân tích sâu hơn một số nội dung:

Một là, đổi mới, nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, phổ biến và hướng dẫn cách thức tham gia Giải thưởng KHCN và Hội thi STKT, đề xuất các biện pháp tuyên truyền, vận động hướng dẫn nghiệp vụ tham gia Giải thưởng, Hội thi, Cuộc thi đến tận cơ sở.

Hai là, nêu rõ hơn những kinh nghiệm thực tế trong việc tổ chức triển khai ứng dụng rộng rãi các công trình, các giải pháp vào sản xuất và đời sống. Những khó khăn, thuận lợi và những biện pháp khắc phục.

Ba là, một số kiến nghị với Nhà nước về chế độ, chính sách, cơ chế, như: Cho vay vốn để mở rộng sản xuất, tiêu thụ sản phẩm của các công trình đoạt giải; có chính sách khuyến khích việc sử dụng các sản phẩm trong nước tạo ra, thay thế cho sản phẩm nhập ngoại, giá thành lại rẻ hơn và chất lượng tương đương với sản phẩm nhập ngoại; có chính sách trích thưởng từ lợi nhuận đem lại của các công trình, giải pháp để thưởng cho các tác giả đã tạo ra và tổ chức ứng dụng các sản phẩm KHCN; chính sách cho vay vốn từ Qũy Phát triển KHCN để áp dụng rộng rãi các công trình nghiên cứu đã thành công, đặc biệt nhiều công trình đoạt giải thưởng, có hiệu quả kinh tế cao, do các doanh nghiệu tự đầu tư, nghiên cứu và ứng dụng.

Bốn là, những đề xuất về đổi mới công tác tổ chức Giải thưởng và Hội thi. Những văn bản hiện hành cần bổ sung, điều chỉnh phù hợp với thực tế hiện nay.

Sau phần thảo luận, các đại biểu được nghe đại diện Quỹ Hỗ trợ Sáng tạo kỹ thuật Việt Nam VIFOTEC hướng dẫn một số nội dung chính trong Thông tư số 27/2018 về chế độ tài chính cho hoạt động tổ chức Giải thưởng STKT toàn quốc và Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên nhi đồng toàn quốc.

Tại Hội thảo, Ban Tổ chức đã trao Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho 4 cá nhân là Chủ nhiệm, đồng Chủ nhiệm công trình khoa học đoạt giải Nhất - Giải thưởng sáng tạo KHCN Việt Nam, ứng dụng thành công công trình đoạt giải vào sản xuất và đời sống đem lại hiệu quả kinh tế - xã hội cao, góp phần vào sự nghiệp xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc; trao Cờ thi đua của Ban Tổ chức Giải thưởng sáng tạo KHCN Việt Nam cho 6 đơn vị có thành tích xuất sắc trong việc tuyên truyền, phổ biến và tổ chức Giải thưởng và Hội thi; Trao cờ thi đua cho 8 đơn vị có thành tích xuất sắc trong việc ứng dụng công trình đoạt Giải thưởng và Hội thi vào sản xuất và đời sống. Cũng nhân dịp này, Quỹ Hỗ trợ Sáng tạo kỹ thuật Việt Nam trao tặng Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp Sáng tạo Khoa học Công nghệ Việt Nam” cho 13 cá nhân có thành tích xuất sắc trong việc hỗ trợ các tài năng sáng tạo KHCN Việt Nam giai đoạn 2017-2018.

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, GS,TSKH. Đặng Vũ Minh, Chủ tịch Liên hiệp các hội khoa học Việt Nam trao tặng Bằng khen của Thủ tướng chính phủ cho các cá nhân có thành tích xuất sắc. Ảnh Trần Hoàng

Trong khuôn khổ Hội thảo, chiều qua (8/8), các đại biểu đã đến dâng hương tại Đền Hùng, khu di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt của tỉnh Phú Thọ; sáng mai (10/8), các đại biểu tham quan công trình đoạt Giải thưởng sáng tạo KHCN Việt Nam tại tỉnh Phú Thọ.

Phát biểu bế mạc, GS, TSKH Đặng Vũ Minh, Chủ tịch Liên hiệp hội cảm ơn sâu sắc các đại biểu đã tham gia Hội thảo, mang đến Hội thảo tinh thần và niềm đam mê khoa học. Những ý kiến phát biểu tâm huyết, chân thành của các đại biểu góp phần quan trọng đề Liên hiệp hội và Ban Tổ chức Giải thưởng và Hội thi rút kinh nghiệm, sửa đổi bổ sung vào các văn bản hiện hành nhằm tạo ra cơ chế, chính sách thông thoáng, phù hợp để ngày càng có nhiều người tham gia và chất lượng, hiệu quả Giải thưởng, Hội thi ngày càng được nâng lên; chất lượng, hiệu quả ứng dụng các giải pháp đoạt giải thưởng vào sản xuất và đời sống ngày càng thiết thực hơn; đồng thời, cũng là dịp để các Liên hiệp hội địa phương học tập kinh nghiệm lẫn nhau trong phong trào thi đua sáng tạo vì sự nghiệp CNH, HĐH đất nước./.

PV

.