Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, các cuộc đàm phán về chương trình
hạt nhân của Iran sẽ được nối lại tại Vienna, Áo vào ngày 17/6 tới, hai
tuần trước thời hạn chót ngày 30/6 để đạt được thỏa thuận cuối cùng.
Truyền thông Iran ngày 15/6 đưa tin hai nhà đàm phán cấp cao của nước
này là Thứ trưởng Ngoại giao Abbas Araqchi và Majid Takht Ravanchi sẽ
trở lại Vienna vào ngày 17/6 tham gia một vòng thương thảo mới với các
cường quốc thế giới nhằm soạn thảo văn kiện thỏa thuận hạt nhân toàn
diện.
Trong những tuần gần đây, hai nhà ngoại giao cấp cao của Iran đã tiến
hành nhiều vòng đàm phán với Giám đốc Phụ trách Chính trị của Liên minh
châu Âu (EU) Helga Schmid. Trong khi đó, các chuyên gia Iran và Nhóm
P5+1 (gồm 5 thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc là Mỹ,
Anh, Pháp, Nga và Trung Quốc cùng với Đức) cũng đang túc trực tại Vienna
nhằm thúc đẩy việc soạn thảo thỏa thuận.
Tháng 11/2013, Iran và Nhóm P5+1 đã đạt thỏa thuận tạm thời, theo đó
Tehran đình chỉ một số hoạt động hạt nhân nhạy cảm để đổi lấy việc dỡ bỏ
một số biện pháp trừng phạt của phương Tây, tạo thuận lợi cho các nỗ
lực ngoại giao thúc đẩy giải quyết tranh cãi xung quanh vấn đề hạt nhân
của Iran. Đầu tháng Tư vừa qua, hai bên đã đạt một thỏa thuận khung và
ấn định ngày 30/6 này là thời hạn chót để đạt thỏa thuận cuối cùng.
Trong một động thái cho thấy khó khăn trong việc đi đến thỏa thuận cuối
cùng, ngày 15/6, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ Bob Corker đã
bày tỏ quan ngại trước thông tin cho rằng các nhà đàm phán có thể đã
nhượng bộ quá nhiều trong cuộc thương lượng với Iran.
Phóng viên TTXVN tại Washington dẫn nguồn tin từ Thượng viện Mỹ cho biết
Thượng nghị sỹ Cộng hòa Corker đã gửi thư ngỏ tới Tổng thống Barack
Obama, cho rằng mục đích ban đầu và các tuyên bố gần đây của Nhóm P5+1
là khác xa nhau.
Ông Corker nêu rõ các nhà đàm phán Nhóm P5+1 đã nhượng bộ từ việc theo
đuổi một thỏa thuận hạt nhân có hiệu lực trong 20 năm xuống chỉ còn 10
năm. Theo ông, điều này sẽ cho phép Iran tiếp tục phát triển chương
trình tên lửa đạn đạo hiện đại, cũng như nghiên cứu phát triển các máy
ly tâm tối tân phục vụ hoạt động làm giàu urani.
Theo các nhà phân tích, tuyên bố của Thượng nghị sỹ Corker dường như báo
hiệu Tổng thống Obama sẽ phải đối diện với một thách thức khó khăn nữa
để thỏa thuận hạt nhân cuối cùng với Iran nhận được sự ủng hộ của Quốc
hội Mỹ do Đảng Cộng hòa nắm trọn quyền chi phối.
Ông Corker chính là tác giả của dự luật mà Tổng thống Obama ký ban hành
hồi tháng trước, theo đó cho phép Quốc hội Mỹ rà soát thỏa thuận hạt
nhân cuối cùng đạt được với Iran trong vòng 30 ngày. Nếu các nhà lập
pháp Mỹ không phê chuẩn thỏa thuận đó và hội đủ số phiếu ủng hộ để vô
hiệu hóa quyền phủ quyết của tổng thống, chính quyền Obama sẽ không thể
dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt đối với Iran. Xóa bỏ lệnh trừng phạt là
một trong những yêu sách hàng đầu của Tehran xuyên suốt tiến trình đàm
phán.
Giới chức phương Tây cho rằng nếu Iran và Nhóm P5+1 đạt được thỏa thuận
hạt nhân kịp thời hạn chót ngày 30/6, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc có
thể sẽ trì hoãn ít nhất một tháng việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của
Liên hợp quốc áp đặt với Tehran để chờ Quốc hội Mỹ xem xét thỏa thuận.
Nguồn tin trên cho rằng đây là một động thái "không mong muốn song cần
thiết về phương diện chính trị" do Quốc hội Mỹ không muốn Hội đồng Bảo
an lên tiếng trước.
Tuy nhiên, Iran có lẽ không muốn chấp nhận sự trì hoãn này. Trong quá
trình đàm phán, Tehran yêu cầu dỡ bỏ tất cả các biện pháp trừng phạt của
Mỹ, Liên hợp quốc và Liên minh châu Âu (EU) áp đặt với Iran ngay khi
thỏa thuận hạt nhân được ký./.
(TTXVN)