Sức sống những tác phẩm văn học thiếu nhi Nga

Hôm nay (23/9), NXB Kim Đồng chính thức ra mắt ấn phẩm bộ sách Văn học Nga – Tác phẩm chọn lọc và tổ chức tọa đàm “Còn mãi những cánh buồm đỏ thắm” với sự tham gia bày tỏ ý kiến của rất nhiều dịch giả, nhà phê bình văn học. Không ai có thể phủ nhận, sức sống những tác phẩm văn học thiêu nhi đến từ xứ sở Bạch Dương đến nay vẫn còn mang nhiều giá trị và có ý nghĩa với văn hóa đọc của Việt Nam.

Các đầu sách văn học Nga được NXB Kim Đồng tái bản với hình thức đẹp mắt

Vừa qua, Nhà xuất bản Kim Đồng đã ra mắt ấn phẩm mới bộ sách Văn học Nga – Tác phẩm chọn lọc, gồm các tựa sách từng gắn liền với những ước mơ, hoài bão, nuôi dưỡng biết bao tâm hồn thanh thiếu niên và bạn đọc đọc trẻ Việt Nam. Đó là “Chiếc nhẫn bằng thép” của K. Paustovky, “Dagestan của tôi” của Rasul Gamzatov, “Thép đã tôi thế đấy” của Nikolai A. Ostrovsky, Maximka của K.M Stanyukovich, “Người cá và Bột mì vĩnh cửu” của Alexander R. Belyaev, “Timur và đồng đội” và “Số phận chú bé đánh trống” của Arkady Gaidar…

Bạn đọc được gặp lại những truyện ngắn giàu chất thơ, nhiều truyện đẹp như một bài thơ cổ điển. Không khí “thơ” ấy thấm vào hồn người thật tự nhiên, nhẹ nhàng, tinh tế để sau mỗi câu chuyện, độc giả lại cảm giác như tìm lại được một phần kí ức nào đó rất đẹp của tuổi thơ, một niềm vui nho nhỏ, một khoảnh khắc lắng đọng, thanh thản và bình yên cho tâm hồn.

Bộ sách Văn học Nga – Tác phẩm chọn lọc còn là cuộc gợi nhớ về đội ngũ dịch giả một thời hùng hậu, với những bản dịch làm sang, làm đẹp cho nguyên tác, với Phan Hồng Giang, Lê Khánh Trường, Nguyễn Thụy Ứng, Đỗ Ca Sơn, Thúy Toàn… Sách tái bản được chăm chút kĩ lưỡng về mĩ thuật và công nghệ in ấn. Một số cuốn có sử dụng lại minh họa của bản in lần đầu với mong muốn lưu lại kỉ niệm của những năm tháng đã qua, những ước mơ không cũ và hứa hẹn sẽ gây hiệu ứng thú vị với bạn đọc hôm nay.

Những cuốn sách này chứa đựng tuổi thơ của nhiều thế hệ độc giả Việt Nam, cho thấy sức sống mãnh liệt của văn học Nga tới văn học Việt Nam

Văn học thiếu nhi Nga đã có những tác động nhất định tới tuổi thơ của rất nhiều thế hệ người Việt Nam nhưng đến thời hiện đại, sự tiếp nhận văn học thiếu nhi Nga ở Việt Nam thay đổi theo thời gian như thế nào? Liệu các tác phẩm Văn học Nga chọn lọc từng đi cùng năm tháng với nhiều thế hệ thiếu nhi Việt Nam trước đây có còn thu hút độc giả hiện nay?

Buổi tọa đàm “Còn mãi những cánh buồm đỏ thắm” diễn ra sáng nay (23/9) diễn ra với nhiều ý kiến sôi động. Không ai phủ nhận giá trị to lớn của văn học Nga tới tuổi thơ, ký ức của độc giả Việt Nam thậm chí là ảnh hưởng đến cách viết của rất nhiều thế hệ nhà văn của Việt Nam, nhưng các nhà phê bình cũng chỉ ra những khó khăn mà các tác phẩm văn học Nga đang gặp phải khi mà các độc giả nhí thời hiện đại có quá nhiều lựa chọn.

PGS.TS Đào Tuấn Ảnh cho biết, mặc dù các tác phẩm tái bản văn học Nga được NXB Kim Đồng phát hành rất đẹp, hấp dẫn và là một việc làm ý nghĩa nhưng câu hỏi đặt ra là liệu trẻ con giờ có thích không? “Chúng ta không thể ăn theo quá khứ mãi được mà cần quan tâm đến tâm lý của trẻ em hiện nay. Chúng ta chỉ có thể làm bằng cách phải làm mới và dựng các tác phẩm thật hay, thật hấp dẫn con trẻ bằng cả hình thức và nội dung tác phẩm”, PGS.TS – dịch giả Đào Tuấn Ảnh nêu ý kiến. TS Đào Tuấn Ảnh cũng chỉ ra khó khăn chính của việc thiếu những tác phẩm hay hiện nay là thiếu những dịch giả đủ tầm khi mà kinh phí chi trả cho các dịch giả đang là quá thấp.

Nhà giáo ưu tú Vũ Thế Khôi cũng bình luận về giá trị to lớn của văn học thiếu nhi Nga tới văn hóa đọc của thiếu nhi Việt Nam. Ông cho rằng “Văn học thiếu nhi Xô Viết - một kho vàng 10”. Ông bày tỏ sự lo lắng về số lượng sách thiếu nhi tràn lan ngoài thị trường nhưng không được kiểm tra kỹ về chất lượng. Trong số đó có rất nhiều có rất nhiều cuốn truyện tranh mang tính chất bạo lực, có nội dung người lớn mà đáng ngại hơn là rất nhiều cuốn sách do những NXB Quốc gia phát hành. Chính vì những lo lắng này nhà giáo ưu tú Vũ Thế Khôi đánh giá cao việc làm của NXB Kim Đồng khi tăng cường giới thiệu những cuốn sách văn học Nga tái bản tới bạn đọc nhỏ tuổi.

Nhà văn Trần Quốc Toàn cũng khẳng định, trong thời buổi thị trường sách nói chung và sách cho thiếu nhi nói riêng đang bát nháo như hiện nay thì nên tăng cường sự hiện diện của văn học Nga.

Rõ ràng, với việc tái bản, phát hành và thúc đẩy việc quảng bá sâu rộng những đầu sách văn học Nga tới độc giả nhí Việt Nam, NXB Kim Đồng đã “ghi điểm” tới nhiều thế hệ độc giả Việt Nam. Thiết nghĩ, để những “cuốn sách vàng” một thời của văn học Nga chạm tới trái tim của những độc giả nhí thời hiện đại thì không chỉ là nỗ lực của các NXB, các dịch giả mà ngay cả phụ huynh cần tham gia đọc sách cùng con để định hướng cho con trẻ tìm về những giá trị đích thực của văn hóa đọc.

Hoàng Lân (Hà Nội Mói)