Tham dự Hội nghị còn có các đồng chí: Uỷ viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng; Uỷ viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân Lê Quốc Minh; Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Thuận Hữu; Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Phan Xuân Thuỷ; Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam Hoàng Vĩnh Bảo cùng đại diện lãnh đạo các cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí, xuất bản...

KỊP THỜI CHẤN CHỈNH, XỬ LÝ SAI PHẠM TRONG HOẠT ĐỘNG BÁO CHÍ, XUẤT BẢN

Báo cáo của Vụ Báo chí - Xuất bản, Ban Tuyên giáo Trung ương nêu rõ: 6 tháng đầu năm 2021, công tác chỉ đạo, định hướng thông tin báo chí tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, bám sát tình hình thực tiễn; chủ động nắm bắt các sự kiện, kịp thời thông tin, định hướng dư luận xã hội. Tiếp tục thực hiện nghiêm nguyên tắc thống nhất một đầu mối trong chỉ đạo, định hướng thông tin. Việc chỉ đạo, định hướng thông tin thông qua giao ban báo chí hằng tuần, giao ban tạp chí hằng tháng được triển khai chủ động, kịp thời, bám sát tình hình thực tiễn, bảo đảm chất lượng, hiệu quả. Thường xuyên phối hợp với các cơ quan liên quan trong trao đổi, lưu ý, cung cấp thông tin cho báo chí đối với những vấn đề quan trọng, phức tạp, nhạy cảm, những vấn đề được dư luận xã hội quan tâm như công tác phòng chống dịch COVID-19, diễn biến phức tạp ở Biển Đông, việc xét xử các vụ án lớn, có tính chất phức tạp, nhạy cảm.

Cơ quan chỉ đạo, quản lý nhà nước đã chủ động, tập trung rà soát, sửa đổi, bổ sung, xây dựng mới văn bản quy phạm pháp luật về báo chí, nhằm tăng cường vai trò, trách nhiệm của cơ quan chủ quản báo chí và góp phần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong hoạt động báo chí.

Công tác chấn chỉnh, xử lý sai phạm trong hoạt động báo chí tiếp tục được tăng cường, nhất là đối với những sai phạm liên quan thực hiện tôn chỉ, mục đích; thông tin sai sự thật, thông tin không phù hợp lợi ích quốc gia, dân tộc; tình trạng “báo hóa” các tạp chí điện tử, trang thông tin điện tử tổng hợp, mạng xã hội “núp bóng” hoạt động như cơ quan báo chí; vi phạm trong hoạt động tác nghiệp của phóng viên, biên tập viên tại các văn phòng đại diện, cơ quan thường trú.

Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025 tiếp tục được triển khai thực hiện, trọng tâm là rà soát, đánh giá việc thực hiện quy định của pháp luật, việc thực hiện tôn chỉ mục đích của các cơ quan báo chí sau thực hiện sắp xếp...

Toàn cảnh Hội nghị.

Đối với lĩnh vực xuất bản, đầu năm 2021, cơ quan chỉ đạo, quản lý xuất bản đã tập trung thực hiện một số đầu sách có giá trị làm quà tặng đại biểu dự Đại hội XIII của Đảng và triển khai Trưng bày sách, báo phục vụ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, thu hút sự quan tâm và được đánh giá cao. Bên cạnh đó, cơ quan chỉ đạo, quản lý đã chỉ đạo các nhà xuất bản tập trung xuất bản một số loại sách đấu tranh chống lại các quan điểm, luận điệu thù địch sai trái, chống phá Đảng, Nhà nước; tuyên truyền bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia; về cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp; về việc phòng chống dịch bệnh nói chung và dịch COVID-19 nói riêng; sách phục vụ công cuộc chuyển đổi số quốc gia…

Cơ quan chỉ đạo, quản lý cũng chủ động phối hợp chặt chẽ và hiệu quả với các bộ, ngành có liên quan để từng bước triển khai xây dựng, hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách theo định hướng của Chỉ thị số 42-CT/TW của Ban Bí thư và quy định của Luật Xuất bản, trong đó có việc triển khai xây dựng Đề án Chương trình Sách quốc gia để trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt. Tiếp tục phối hợp với một số cơ quan chủ quản nhà xuất bản xây dựng đề án phát triển nhà xuất bản trọng điểm trong tương lai, như: Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam, Nhà xuất bản Kim Đồng.

Công tác thanh tra, kiểm tra cũng được đẩy mạnh, kịp thời chấn chỉnh công tác xuất bản một số loại sách về tôn giáo, văn hóa tôn giáo, tín ngưỡng; kiên quyết loại bỏ những xuất bản phẩm có nội dung không lành mạnh, lợi dụng tôn giáo, tín ngưỡng gây hại cho xã hội.

THÔNG TIN KỊP THỜI, TOÀN DIỆN; ĐA DẠNG HÓA ĐỀ TÀI, NỘI DUNG, HÌNH THỨC XUẤT BẢN PHẨM

6 tháng qua, về cơ bản, các cơ quan báo chí đã thực hiện nghiêm túc sự lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng thông tin; thông tin kịp thời, toàn diện, chuẩn xác nhiệm vụ chính trị, các giải pháp điều hành kinh tế xã hội.

Báo chí đã chủ động, bám sát, kịp thời thông tin, tuyên truyền các sự kiện chính trị, sự kiện đối ngoại quan trọng của đất nước, nhất là: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và việc việc học tập, quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026. Tiên phong, đi đầu trong công tác thông tin, tuyên truyền về phòng, chống dịch COVID-19: thông tin kịp thời, chuẩn xác diễn biến tình hình dịch bệnh, nội dung chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các cơ quan có thẩm quyền; hướng dẫn người dân các biện pháp phòng chống dịch. Phản ánh kịp thời, đầy đủ, toàn diện hoạt động chỉ đạo điều hành kinh tế - xã hội, văn hóa, giáo dục, quốc phòng, an ninh...

Báo chí tiếp tục đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn với thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; chú trọng, quan tâm dành nhiều dung lượng, thời lượng, diện tích thông tin, tuyên truyền cổ vũ nhân tố mới, điển hình tiên tiến, thành tựu công cuộc đổi mới, lan tỏa những thông tin tích cực về tình hình đất nước, đời sống nhân dân.

Tiếp tục thể hiện vai trò quan trọng trong công tác thông tin, tuyên truyền bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù địch: thông tin, tuyên truyền về phòng chống tham nhũng; đấu tranh chống các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống.

Hầu hết các cơ quan báo chí nêu cao tinh thần trách nhiệm chính trị, trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân trong quá trình triển khai các công tác thông tin tuyên truyền, nhất là đối với các sự kiện quan trọng, phức tạp, nhạy cảm.

Phó trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Phan Xuân Thủy phát biểu khai mạc Hội nghị.

Trong lĩnh vực xuất bản, thời gian qua, hầu hết các nhà xuất bản đã chủ động khắc phục khó khăn, đa dạng hóa đề tài, nội dung, hình thức, mẫu mã, xuất bản nhiều đầu sách giá trị về lý luận, văn hóa, văn học, lịch sử, các công trình nghiên cứu khoa học xã hội nhân văn, khoa học công nghệ, kỹ năng sống..., đáp ứng nhu cầu đa dạng của bạn đọc. Chất lượng sách được cải thiện một bước, phục vụ hiệu quả các nhiệm vụ chính trị của đất nước.

Các nhà xuất bản tiếp tục chú trọng, đẩy mạnh xuất bản các mảng sách quan trọng, như: sách có nội dung đấu tranh phản bác lại những luận điệu sai trái, thù địch; sách tuyên truyền, bảo vệ chủ quyền biển đảo; sách thông tin đối ngoại, quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam; sách cung cấp hệ thống kiến thức về phòng, chống dịch bệnh nói chung, dịch COVID-19 nói riêng.

Các nhà xuất bản đã rất nhanh nhạy, thích ứng tốt để biến khó khăn thành cơ hội, đưa ra những phương án đối phó kịp thời với tình hình dịch bệnh COVID-19, kích hoạt và thúc đẩy mạnh việc bán hàng online để phục vụ nhu cầu tìm hiểu về sách, đọc sách của nhiều đối tượng bạn đọc trong thời gian tạm dừng các hoạt động xã hội thông qua những hình thức kinh doanh mới như: mua bán sách trực tuyến qua mạng Internet, xuất bản sách truyền thống kèm các sản phẩm sách điện tử...

NHỮNG HẠN CHẾ, KHUYẾT ĐIỂM CẦN KHẮC PHỤC

Bên cạnh những kết quả đạt được, Báo cáo công tác báo chí, xuất bản 6 tháng đầu năm và các ý kiến phát biểu tại Hội nghị cũng nêu lên những hạn chế, khuyết điểm cần khắc phục, đó là: Thông tin không phù hợp tôn chỉ, mục đích, đối tượng phục vụ đã quy định trong giấy phép. Biểu hiện cụ thể là: khuynh hướng thông tin giật gân, câu khách; mặt trái xã hội... Điều này khá phổ biển trong các ấn phẩm phụ, số chuyên đề và một số báo mạng điện tử. Hiện tượng “báo hoá” tạp chí điện tử, trang thông tin điện tử tổng hợp có giảm song vẫn còn gây bức xúc trong dư luận xã hội. Hoạt động của văn phòng đại diện, phóng viên thường trú còn nhiều bất cập. Còn hiện tượng thông tin không đúng sự thật, thiếu cân đối, toàn diện và thiếu nhạy cảm. Vẫn còn tình trạng đặt, tựa bài, giật tít thiếu thận trọng, thiếu nhạy cảm chính trị, không phù hợp với văn hóa, thuần phong mỹ tục Việt Nam. Nhiều cơ quan báo chí có biểu hiện “chạy” theo mạng xã hội, khai thác quá đà thông tin. Tình trạng nhũng nhiễu, vi phạm pháp luật của phóng viên, cộng tác viên có chiều hướng gia tăng cả về số lượng lẫn mức độ vi phạm, một số vụ việc vi phạm nghiêm trọng, bị xử lý hình sự.

Vẫn còn không ít nhà xuất bản chưa thực sự thích ứng với cơ chế thị trường, chạy theo lợi nhuận đơn thuần, phụ thuộc nhiều vào đối tác liên kết, buông lỏng quản lý liên kết, để cho các đối tác liên kết thao túng nội dung ấn phẩm, tạo ra những hệ lụy, trước hết là hiện tượng xuất bản sách sai phạm, kém chất lượng.  Một số vi phạm xuất bản phẩm vẫn tập trung vào những vấn đề đã mắc phải từ nhiều năm nay như: Phản ánh các vấn đề lịch sử không khách quan đối với cuộc kháng chiến chống quân xâm lược của dân tộc; đánh giá, nhận định sai lệch về sự hy sinh của người chiến sỹ cách mạng; nhiều ấn phẩm có chất lượng nội dung văn hóa thấp, nhận thức lệch lạc, gây bất lợi cho công tác tư tưởng của Đảng. Việc triển khai thực hiện xuất bản điện tử, chuyển đổi số trong hoạt động xuất bản còn chậm, chưa có sự bứt phá....

Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam Hoàng Vĩnh Bảo phát biểu.

Tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Hoàng Vĩnh Bảo đã nhấn mạnh đến việc thực hiện sắp xếp, quy hoạch các cơ quan báo chí. Trong đó nhấn mạnh, vấn đề quy hoạch không nên bàn sẽ được gì, mất những gì, mà phải xác định đây là vấn đề phải làm. Theo đó, các cơ quan chủ quản cần xem xét lại cơ quan báo chí của mình có hiệu quả không và có thể tự sắp xếp lại cho phù hợp. Đồng thời, cần rà soát lại các chuyên trang của các cơ quan báo chí bởi hiện nay có nhiều chuyên trang nhưng hiệu quả ra sao thì cần được xem xét và đánh giá...

Thiếu tướng Đỗ Thanh Phong, Phó cục trưởng Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam phát biểu.

TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CƠ QUAN BÁO CHÍ, NHÀ XUẤT BẢN

Phát biểu chỉ đạo và kết luận Hội nghị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh: 6 tháng đầu năm 2021, công tác báo chí, xuất bản triển khai trong trong bối cảnh thuận lợi đan xen những khó khăn, thách thức. Về cơ bản, có thể khẳng định, công tác báo chí, xuất bản đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, nổi bật.

Thứ nhất, việc chấp hành chỉ đạo, định hướng, quản lý ngày càng được tăng cường, bảo đảm kỷ luật, kỷ cương và hiệu quả; công tác kiểm tra, thanh tra và xử lý vi phạm quy định của Đảng, Nhà nước trong hoạt động báo chí, xuất bản đã phát huy tác dụng tích cực; đẩy mạnh hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi để các cơ quan báo chí, nhà xuất bản thực hiện có hiệu quả chức năng, nhiệm vụ và sứ mệnh của mình; quan tâm, chú trọng công tác quảng bá sách, phát triển văn hóa đọc; đổi mới phương thức, hình thức tổ chức hội chợ, triển lãm sách…

Thứ hai, tăng cường tính thuyết phục trong chỉ đạo, định hướng thông tin, trong nội dung thông tin trên báo chí, xuất bản qua đó tạo sự chuyển biến về nhận thức, chuyển tải nhận thức, niềm tin của mình tới cán bộ, đảng viên, nhân dân bằng những phương thức phù hợp, sáng tạo, có cơ sở khoa học.

Thứ ba, báo chí, xuất bản sát bám sát nhiệm vụ chính trị của đất nước; chủ động đi trước một bước trong công tác thông tin, tuyên truyền; chủ động trong dự báo, phát hiện, nắm bắt tình hình; tập trung phân tích, đánh giá, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xem giải quyết các vấn đề mới trong đời sống xã hội; phản ánh, biên soạn, xuất bản, phát hành nhiều ấn phẩm, xuất bản phẩm phục vụ việc thông tin, tuyên truyền, hướng dẫn việc học tập, nghiên cứu, quán triệt đưa Nghị quyết và các văn kiện Đại hội XIII của Đảng vào cuộc sống; kết quả bầu cử Quốc hội khoá XV và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026; triển khai thực hiện Kết luận 01-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW; tuyên truyền nhiệm vụ kinh tế - xã hội, các sự kiện đối ngoại quan trọng; vấn đề chủ quyền trên biển Đông; nhiều sự kiện, vấn đề quan trọng, phức tạp, nhạy cảm khác…

Thông tin, tuyên truyền về phòng chống dịch COVID-19, công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các thông tin, quan điểm sai trái thù địch cũng được các cơ quan báo chí, nhà xuất bản quan tâm, triển khai thực hiện có hiệu quả, đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tình hình thực tiễn.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa trao đổi với báo chí bên lề Hội nghị.

Bên cạnh những kết quả đạt được, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa cũng khái quát một số biểu hiện chưa tích cực và nêu lên những nguyên nhân của hạn chế, khuyết điểm, đồng thời đề nghị, từ nay đến cuối năm 2021, công tác báo chí, xuất bản cần tập trung cao độ, góp phần cùng ngành tuyên giáo, cùng hệ thống chính trị cả nước triển khai đưa Nghị quyết, các văn kiện Đại hội XIII của Đảng, các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ vào cuộc sống.

Một là, cần bám thật sát, thật chắc các tư tưởng chỉ đạo trong Văn kiện Đại hội XIII của Đảng về công tác báo chí, truyền thông, xuất bản để triển khai thực hiện bảo đảm hiệu quả, trọng tâm, trọng điểm. Các cơ quan chỉ đạo, quản lý, cơ quan báo chí, xuất bản, những người làm công tác báo chí xuất bản phải tự nghiên cứu thật kỹ, cụ thể hóa tinh thần, nội dung Nghị quyết, xác định cho mình những nhiệm vụ cần triển khai, thực hiện, trên cơ sở nhận thức sâu sắc, đầy đủ hơn nữa về yêu cầu đối với công tác báo chí, xuất bản trong tình hình mới.

Hai là, tập trung thông tin tuyên truyền thật tốt những nhiệm vụ chính trị trọng tâm trong năm 2021 và nhiệm kỳ 2021- 2026. Công tác thông tin, tuyên truyền trên báo chí, nội dung thông tin trên xuất bản phẩm cần kịp thời, đầy đủ, toàn diện mang tính định hướng, là cầu nối giữa công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành với việc triển khai thực hiện, thực thi nhiệm vụ.

Ba là, tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước; sự phối hợp với Hội Nhà báo Việt Nam, Hội Xuất bản Việt Nam và cơ quan chủ quản nhằm tạo sự thống nhất trong lãnh đạo, quản lý hoạt động báo chí, xuất bản; tiếp tục đẩy mạnh triển khai thực hiện đồng bộ, có hiệu quả Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025; tiến hành tổng kết Quy hoạch phát triển xuất bản, in, phát hành xuất bản phẩm đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030; tập trung rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định của Đảng, Nhà nước về báo chí, xuất bản bảo đảm thống nhất, đồng bộ, tăng cường hiệu lực, hiệu quả, đồng thời hỗ trợ, tháo gỡ những rào cản, vướng mắc, tạo điều kiện cho báo chí, xuất bản hoạt động, trong đó chú trọng xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ báo chí, xuất bản phát triển.

Bốn là, cơ quan chủ quản báo chí, xuất bản cần tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động cơ quan báo chí, xuất bản trực thuộc từ công tác lãnh đạo chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị đến công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, thực hiện chuyển đổi số; đầu tư cơ sở vật chất trang thiết bị... Tăng cường rà soát, chấn chỉnh công tác tổ chức, điều hành hoạt động cơ quan báo chí, nhà xuất bản trực thuộc để phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm trong hoạt động báo chí, xuất bản; rà soát chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan báo chí, nhà xuất bản để sắp xếp theo hướng tinh gọn, thiết thực và hiệu quả. Chú trọng nắm bắt, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm, đúng quy định của pháp luật tình trạng lợi dụng các nền tảng truyền thông trên Internet để thông tin sai sự thật, kích động, vu khống, bôi nhọ, xúc phạm uy tín, danh dự tổ chức, cá nhân gây ảnh hưởng tiêu cực đến dư luận xã hội. Tăng cường công tác xây dựng Đảng trong cơ quan báo chí, nhà xuất bản.

Năm là, lãnh đạo các cơ quan báo chí, nhà xuất bản, người làm báo, người làm xuất bản nêu cao tinh thần cách mạng, ý thức trách nhiệm, sứ mệnh nghề nghiệp, phát huy trí tuệ, tài năng, tâm huyết để xây dựng những sản phẩm báo chí, xuất bản phẩm có chất lượng chuyên môn cao, bám sát hơi thở cuộc sống, dẫn dắt, cổ vũ, tạo động lực, niềm tin hướng tới những giá trị nhân văn cao đẹp, tích cực... Nâng cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan báo chí, nhà xuất bản về mọi hoạt động của cơ quan trong phạm vi nhiệm vụ và quyền hạn. Chủ động, sáng tạo, đưa ra các giải pháp nâng cao chất lượng các sản phẩm báo chí, xuất bản phẩm đáp ứng nhu cầu đa dạng của bạn đọc, công chúng trong tiếp nhận thông tin và nâng cao tri thức quốc gia./.

Tin, ảnh: Hoàng Minh