Bài 2: Phát huy mọi tiềm năng, lợi thế, nguồn lực và yếu tố con người, đưa Tây ninh phát triển nhanh, toàn diện và bền vững

ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN KHOA HỌC CÔNG NGHỆ VÀ ĐỔI MỚI SÁNG TẠO PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI TỈNH TÂY NINH

Nghị quyết số 24-NQ/TW, ngày 7 tháng 10 năm 2022 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã xác định: Vùng Đông Nam Bộ có vai trò, vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của cả nước. Đông Nam Bộ phải là vùng phát triển năng động, trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại, dịch vụ, giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số hàng đầu cả nước và khu vực Đông Nam Á, giữ vai trò quan trọng trong liên kết phát triển với các vùng kinh tế khác.

Từ định hướng chung đó, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Tây Ninh xác định định hướng thực hiện trong Chương trình hành động số 173 –CTr/TU: Giảm lệ thuộc vào tài nguyên, phát triển dựa vào khoa học công nghệ, tăng năng suất lao động. Đề ra mục tiêu đến năm 2030: Phát huy mọi tiềm năng, lợi thế, nguồn lực và yếu tố con người để đưa Tây Ninh phát triển nhanh, toàn diện và bền vững. Công nghiệp và dịch vụ du lịch là động lực chủ yếu cho tăng trưởng gắn với phát triển không gian mới, đưa Tây Ninh trở thành một trong những trung tâm phát triển công nghiệp và dịch vụ du lịch của vùng và cả nước. Nông nghiệp phát triển ổn định, theo hướng an toàn, chất lượng, hiệu quả, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế để mở rộng thị trường, nâng cao hiệu suất và lợi nhuận thông qua cơ giới hóa, tự động hóa, tin học hóa, số hóa và kinh tế tuần hoàn. Kết cấu hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, đô thị được đầu tư đồng bộ, hiện đại. Khoa học, công nghệ, kinh tế tri thức được phát huy, trở thành nhân tố chủ yếu đóng góp cho nâng cao chất lượng tăng trưởng; phát triển mạnh nguồn nhân lực chất lượng cao. Tầm nhìn đến năm 2050: Tây Ninh trở thành tỉnh có kinh tế phát triển dựa vào công nghiệp sạch và nông nghiệp công nghệ cao, có thương mại và du lịch phát triển và là cửa ngõ thương mại quốc tế của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Tây Ninh gia nhập cách mạng công nghiệp 4.0 và sẽ trở thành tỉnh có chất lượng cuộc sống cao toàn diện ở mọi mặt để thu hút và giữ chân người dân.

Chương trình hành động số 176 –CTr/TU, ngày 06/4/2023 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW, ngày 17/11/2022 Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 với quan điểm công nghiệp hoá, hiện đại hoá (CNH, HĐH) là quá trình chuyển đổi căn bản, toàn diện nền kinh tế và đời sống xã hội, dựa vào sự phát triển của công nghiệp và dịch vụ trên nền tảng khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và mục tiêu, giải pháp đến năm 2030 là phát triển KHCN và ĐMST là một trong những ưu tiên hàng đầu đóng vai trò chiến lược và là động lực thúc đẩy tăng trưởng, tạo đột phá về năng suất, chất lượng hiệu quả, sức cạnh của tỉnh và các ngành trọng điểm của địa phương và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.

Hội nghị sơ kết giữa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh tiếp tục quán triệt lại quan điểm chỉ đạo cốt lõi trong Nghị quyết Đại hội XI Đảng bộ tỉnh: Thực hiện nhất quán quan điểm “phát triển kinh tế - xã hội là nhiệm vụ trung tâm; xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt; phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên”. Đoàn kết, thống nhất, đổi mới, sáng tạo, khơi dậy khát vọng vươn lên, phát huy tinh thần tự lực, tự cường và xác định các yếu tố bứt phá để phát triển nhanh, bền vững, đóng góp thiết thực vào sự phát triển của Vùng và cả nước. Thực hiện tốt quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, phát huy tiềm năng, lợi thế sẵn có, liên kết. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ. Xây dựng hệ thống chính trị, đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới và Mục tiêu “Đến năm 2025, tốc độ tăng trưởng kinh tế và GRDP bình quân đầu người cao hơn mức bình quân chung của cả nước. Đến năm 2030, trở thành địa phương phát triển khá của Vùng Đông Nam bộ và cả nước”.

TIẾP TỤC TĂNG CƯỜNG SỰ LÃNH ĐẠO, CHỈ ĐẠO CỦA CẤP ỦY ĐỐI VỚI PHÁT TRIỂN KHOA HỌC CÔNG NGHỆ VÀ ĐỔI MỚI SÁNG TẠO

Để thực hiện các mục tiêu nói trên, cần có nhiều giải pháp đột phá chiến lược cùng với quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, trước tiên là cần nâng cao nhận thức của các cấp uỷ, chính quyền về vai trò của KH,CN&ĐMST. Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã ban hành Nghị quyết số 08 –NQ/TU, ngày 31/3/2023 với kỳ vọng: Đến năm 2030, KH,CN&ĐMST trở thành động lực tăng trưởng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững. KH,CN&ĐMST có tiềm lực và trình độ tiên tiến ở một số lĩnh vực quan trọng; trình độ, năng lực công nghệ, đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp đạt mức trên trung bình của cả nước.

Để thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 08 –NQ/TU của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ và các quan điểm, chủ trương của Đảng về phát triển KHCN và ĐMST, cần tập trung thực hiện những nội dung sau:

Các cấp uỷ, chính quyền đẩy mạnh việc quán triệt và triển khai hiệu quả Kế hoạch số 142-KH/TU, ngày 14/3/2023 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW, ngày 17/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII về tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng đối với hệ thống chính trị trong giai đoạn mới, qua đó, nâng cao nhận thức, trách nhiệm, tạo sự thống nhất trong cấp uỷ, tổ chức đảng, đồng thuận của Nhân dân trong chấp hành, thực hiện có hiệu quả đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phát triển KHCN và ĐMST. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo phát triển KHCN và ĐMST, bảo đảm đạt hiệu quả cao với các biện pháp chủ yếu như: Tổ chức cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân nghiên cứu, học tập, quán triệt chủ trương, đường lối của Đảng; ban hành văn bản cụ thể hoá thực hiện sát thực tiễn; tăng cường kiểm tra, giám sát quá trình tổ chức thực hiện; thực hiện việc đổi mới cách thức thông tin, tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức và vai trò, trách nhiệm của hệ thống chính trị, các doanh nghiệp, đội ngũ nhà khoa học và cộng đồng xã hội trong việc đưa KHCN và ĐMST thực sự trở thành động lực, mũi đột phá chiến lược quan trọng để phục vụ sự nghiệp CNH, HĐH, bảo đảm mục tiêu phát triển nhanh và bền vững của tỉnh; gắn mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển, ứng dụng KH,CN&ĐMST với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; đưa phát triển, ứng dụng KH,CN&ĐMST là một nội dung trong kế hoạch phát triển của từng ngành, địa phương.

Ban tuyên giáo các cấp phối hợp với ngành khoa học và công nghệ tham mưu cấp uỷ, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng về phát triển KHCN và ĐMST sát với tình hình thực tế địa phương; đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về phát triển KHCN và ĐMST, phổ biến thành tựu, kiến thức KHCN, các mô hình ứng dụng, nhân rộng tiến bộ khoa học và công nghệ có hiệu quả vào thực tế sản xuất và đời sống trên địa bàn tỉnh.

Các cấp uỷ đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các sở, ban, ngành, đoàn thể tiếp tục tuyên truyền, thực hiện Nghị quyết số 20 -NQ/TW, ngày 01/11/2012 của Ban Chấp hành Trung ương về “Phát triển khoa học và công nghệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”; Chương trình hành động số 27 -CTr/TU, ngày 30/01/2013 của Tỉnh uỷ Tây Ninh thực hiện Nghị quyết số 20 -NQ/TW. Tập trung triển khai thực hiện những nội dung về KHCN và ĐMST thể hiện trong Văn kiện Đại hội XIII của Đảng và Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 – 2030.

Đổi mới cơ chế hoạt động KH,CN&ĐMST, nâng cao năng lực quản lý nhà nước về KH,CN&ĐMST. Xây dựng các chương trình, nhiệm vụ KH&CN theo chuỗi giá trị của sản phẩm, tập trung phát triển sản phẩm chủ lực của tỉnh dựa vào công nghệ mới, công nghệ cao để hình thành các ngành nghề mới và các sản phẩm mới, tạo giá trị gia tăng; ưu tiên đầu tư cho các nhiệm vụ KH&CN có tính ứng dụng cao, nhất là các lĩnh vực mà tỉnh có tiềm năng phát triển mạnh.

Đổi mới, hoàn thiện cơ chế chính sách huy động, phân bổ và sử dụng hiệu quả vốn đầu tư cho hoạt động KHCN và ĐMST. Hình thành, duy trì và phát triển Khu ươm tạo công nghệ hoặc Khu đổi mới sáng tạo/Khu, không gian làm việc chung thuộc Trung tâm Khoa học và công nghệ Tây Ninh.

Ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động quản lý, điều hành các nhiệm vụ KH&CN phục vụ công tác quản lý nhà nước và nhu cầu tra cứu của nhà khoa học, doanh nghiệp và người dân trong việc quản lý các nguồn lực KH,CN&ĐMST, kết nối, hình thành cơ sở dữ liệu của tỉnh về KH,CN&ĐMST.

Chú trọng ứng dụng các mô hình, giải pháp đổi mới sáng tạo, công nghệ số và các thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư vào phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Đổi mới nội dung, phương thức nghiên cứu, quản lý các hoạt động nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn, đầu tư nguồn lực xứng tầm cho nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn; coi trọng vai trò của khoa học xã hội và nhân văn trong đời sống, hoạch định chiến lược phát triển bền vững trên các lĩnh vực kinh tế, văn hoá – xã hội, chính trị. KH&CN đóng góp vào nghiên cứu giải quyết các vấn đề về  phát triển du lịch; đổi mới toàn diện giáo dục đào tạo, kể cả đào tạo nghề; ứng dụng công nghệ cao, hiện đại trong chăm sóc sức khỏe nhân dân; giảm nghèo bền vững; vấn đề thất nghiệp và giải quyết việc làm.

Xây dựng, hình thành không gian khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; hình thành khu dịch vụ tập trung hỗ trợ khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo của tỉnh nhằm huy động nguồn lực cung cấp dịch vụ hỗ trợ, thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trong cộng đồng. Xây dựng, triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, kích thích sự sáng tạo, phát huy ý tưởng, khơi dậy tinh thần khởi nghiệp kinh doanh, làm giàu, lập thân, lập nghiệp của mọi tầng lớp nhân dân, góp phần thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp, nâng cao sức cạnh tranh sản phẩm trên thị trường.

Chủ động đẩy mạnh hợp tác về KH,CN&ĐMST; thu hút, sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực đầu tư cho KH,CN&ĐMST. Tăng cường hợp tác trong nghiên cứu và phát triển, ứng dụng KH&CN; tích cực phối hợp, liên kết với các tỉnh/thành phố, các trường đại học, viện nghiên cứu đầu ngành trong thực hiện nhiệm vụ KH&CN, chuyển giao công nghệ, chia sẻ kinh nghiệm, đào tạo nguồn nhân lực KH&CN; kết nối hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, thu hút cố vấn, chuyên gia, nhà đầu tư khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có  uy tín hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, phát huy hiệu quả hợp tác KH&CN.

Phát triển nguồn nhân lực KH,CN&ĐMST có trình độ và năng lực sáng tạo cao; phát huy vai trò của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh trong công tác vận động, tập hợp đội ngũ trí thức của tỉnh; đẩy mạnh các hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội các chương trình, dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh; tăng cường hoạt động tôn vinh trí thức nhằm khẳng định và ghi nhận đóng góp của đội ngũ trí thức; xây dựng Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật tỉnh thực sự là "mái nhà chung" của đội ngũ trí thức KH&CN của tỉnh.

Thúc đẩy hoạt động KH,CN&ĐMST trong doanh nghiệp nhằm nâng cao sức cạnh tranh, năng suất lao động, chất lượng sản phẩm; hỗ trợ doanh nghiệp  nâng cao khả năng tiếp cận với thông tin công nghệ, bao gồm thông tin về sáng chế, thông tin chuyên gia công nghệ, thông tin về trung gian công nghệ, cơ sở dữ liệu công nghệ; rà soát, triển khai các cơ chế, chính sách để phát triển doanh  nghiệp KH&CN, doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Khuyến khích doanh nghiệp đầu tư nghiên cứu và sử dụng các giải pháp công nghệ cao, công nghệ mới, chuyển đổi số của các doanh nghiệp trong nước thay cho nhập khẩu từ nước ngoài./.

Nguyễn Hương