Liên tục thời gian gần đây trên địa bàn Hà Nội và phạm vi cả nước đã xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông để lại những hậu quả hết sức nặng nề. Tai nạn giao thông là một trong những nguyên nhân gây tử vong nhiều nhất trong xã hội. Nguyên nhân dẫn tới các tai nạn giao thông đa phần vẫn là do ý thức chấp hành luật giao thông đường bộ còn kém, coi thường tính mạng bản thân và người khác.

Một thực trạng đáng báo động là người điều khiển phương tiện sử dụng chất kích thích như rượu bia, ma túy hiện nay đang ở mức đáng báo động. Nhiều vụ “xe điên” gây tai nạn kinh hoàng tước đi sinh mạng nhiều người khi tham gia giao thông đã gây rất bức xúc trong dư luận xã hội. Đặc biệt vụ tai nạn nghiêm trọng ở đường Láng (Hà Nội) đêm 22/4 và vụ xe ô tô đâm tử vong 2 phụ nữ điều khiển xe mô tô tại hầm Kim Liên rạng sáng 1/5 đều xuất phát từ nguyên nhân là lái xe sử dụng rượu bia, không làm chủ hành vi của mình.

“Người tốt trở thành kẻ giết người chỉ vì rượu bia”

Mới đây, chia sẻ tại 1 buổi tọa đàm về biện pháp ngăn chặn tài xế uống rượu bia gây tai nạn giao thông, ông Khuất Việt Hùng - Phó Chủ tịch chuyên trách Ủy ban An toàn giao thông quốc gia đã đề cập vụ tai nạn giao thông tại hầm Kim Liên diễn ra vào rạng sáng 1/5/2019 khiến hai người chết và nhiều vụ khác.

"Tài xế là người tốt trước khi uống rượu, song sau khi uống rượu gây tai nạn thì một người tốt đã thành kẻ giết người", ông Hùng nói. 

Phó Chủ tịch Ủy ban an toàn giao thông Quốc gia cho biết trong thời gian gần đây tai nạn giao thông nói chung và tai nạn giao thông liên quan đến rượu bia đã giảm đáng kể. Cụ thể, hơn 11.400 người chết vào năm 2011 và 8.248 người chết vào năm 2018.

Ông Hùng nhận định: “Vi phạm nồng độ cồn giảm trong thời gian gần đây do nhận thức của người dân về vấn đề này đã tốt hơn. Hiện tại nhiều ý kiến đề xuất tịch thu phương tiện, xử lý hình sự với vi phạm nồng độ cồn đã được hoan nghênh, ủng hộ”.

Chia sẻ về vấn đề này, Thượng tá Nguyễn Quang Nhật - Phó trưởng phòng Tuyên truyền và phổ biến pháp luật (Cục Cảnh sát giao thông) cho rằng cần nhìn nhận một cách tổng thể, toàn diện, bởi "văn hoá rượu bia" đang ảnh hưởng rất lớn đến sinh hoạt của người Việt.

Thượng tá Nguyễn Quang Nhật dẫn chứng: “Chuyện vui, buồn, hiếu hỉ, nhiều người đều sử dụng rượu bia. Các nước đều có những ràng buộc nhất định trong việc tiếp cận rượu bia của người dân, từ thuế, phí, hạn chế độ tuổi,..trong khi đó, điều kiện tiếp cận với rượu bia của người dân Việt Nam lại quá dễ dãi. Ở nước ta, nhiều người uống rượu bia nhưng vẫn lái xe tham gia giao thông mà không hề nghĩ đến hậu quả, không quan tâm đến sự an toàn của bản thân và mọi người. Hậu quả đã có nhiều vụ tai nạn giao thông liên quan đến rượu bia, làm dư luận xã hội bức xúc, để lại những hậu quả rất nặng nề”.

Thượng tá Nguyễn Quang Nhật cho biết, để xử lý hành vi này là việc phức tạp bởi người say thường không kiểm soát được hành vi, nhận thức của mình. Lực lượng cảnh sát phải ứng xử khôn khéo, cương quyết, linh hoạt để tránh tình trạng tài xế có nồng độ cồn chống lại người thực thi công vụ. 

Thượng tá Nhật cho biết thêm, năm 2018, lực lượng chức năng xử lý hơn 91.000 trường hợp vi phạm nồng độ cồn. Trong 4 tháng đầu năm 2019, đã xử lý gần 50.000 trường hợp.

“Việc làm của cảnh sát giao thông xét cho cùng chỉ là phần ngọn, vấn đề gốc là cần kiểm soát bằng pháp luật để khi người tham gia giao thông khi nghĩ đến hình phạt, chế tài, quy định về giấy phép lái xe,... sẽ không muốn và không dám vi phạm”, Thượng tá Nguyễn Quang Nhật nhấn mạnh.

Phải sửa luật, tăng chế tài xử phạt lái xe uống rượu bia

Liên quan đến vấn đề này, trả lời PV VOV.VN, luật sư Nguyễn Anh Thơm (Trưởng VPLS Nguyễn Anh, Đoàn LSTP Hà Nội) cho biết, hiện nay hành vi người điều khiển phương tiện sử dụng rượu bia, chất kích thích khác có lỗi gây hậu quả nghiêm trọng sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ theo Điều 260 BLHS 2015. Đây thuộc nhóm tội phạm xảy ra với lỗi vô ý nên chế tài xử lý hình sự chưa đủ sức răn đe, phòng ngừa tội phạm này đang có xu hướng gia tăng gây lo lắng và bức xúc cho người dân khi tham gia giao thông.

Nghị định 46/2016 quy định xử phạt hành chính như sau: Phạt tiền từ 2 triệu đồng đến 3 triệu đồng với người điều khiển xe ôtô trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn nhưng chưa vượt quá 50 miligam/100 mililít máu hoặc chưa vượt quá 0,25 miligam/lít khí thở. Người vi phạm còn bị phạt bổ sung tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ một tháng đến 3 tháng. 

Nếu trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,4 miligam/lít khí thở, người vi phạm sẽ bị phạt 16-18 triệu đồng, tước giấy phép lái xe từ 4 đến 6 tháng.

“Trước tiên, cần sửa đổi Luật hình sự, xếp nhóm hành vi sử dụng rượu bia, chất kích thích khác khi điều khiển phương tiện giao thông nếu gây hậu quả nghiêm trọng sẽ thuộc nhóm hành vi lỗi cố ý gián tiếp theo Khoản 2 Điều 10 Bộ luật Hình sự năm 2015 "Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó có thể xảy ra, tuy không mong muốn nhưng vẫn có ý thức để mặc cho hậu quả xảy ra”, luật sư Thơm nhấn mạnh.

Pháp luật buộc công dân phải nhận thức được việc đưa vào cơ thể mình các chất kích thích như rượu bia, ma túy sẽ dẫn tới mất kiểm soát khả năng nhận thức và điều khiển hành vi mà gây ra hậu quả thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự tương ứng với lỗi cố ý.

Như vậy, nếu hậu quả xảy ra đến đâu thì người điều khiển phương tiện sẽ phải chịu trách nhiệm tương ứng về hậu quả đến đó. Hậu quả gây thương tích từ 11% trở lên thì xem xét ở tội danh "cố ý gây thương tích" hoặc gây ra chết người thì xử theo tội danh "giết người".

Luật sư Thơm chỉ ra, qua gần 3 năm thực hiện Nghị định số 46/2016/NĐ của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, đường sắt nay đã không còn phù hợp với thực tiễn, nảy sinh một số khó khăn, vướng mắc cần sửa đổi.

Cụ thể, Nghị định 46/2016 quy định hình thức xử phạt bổ sung tước bằng lái từ 4 - 6 tháng hoặc 22 - 24 tháng và mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực giao thông đường bộ là 40 triệu đồng đối với cá nhân là chưa đủ sức răn đe. Do đó, theo quan điểm của Luật sư cần tăng mức phạt tối đa với cá nhân khi vi phạm luật giao thông đường bộ lên gấp 2 lần và tăng mức phạt với người sử dụng rượu bia, chất kích thích khi tham gia giao thông trên mọi tuyến đường đường.

Ngoài ra, cần sửa đổi bổ sung Luật xử phạt vi phạm hành chính quy định trường hợp tước bằng lái xe vĩnh viễn hoặc buộc học lại luật giao thông, kể cả buộc phải thi cấp bằng lái xe mới khi tham gia giao thông sử dụng rượu bia, chất kích thích. Nếu tái phạm nhiều lần mà không có khả năng giáo dục, nhận thức chấp hành luật giao thông thì tước bằng lái xe vĩnh viễn.

Trung tá Nguyễn Mạnh Thắng - Phó Đội trưởng phụ trách đội CSGT số 1 (Cục CSGT) cho rằng, mức xử lý vi phạm liên quan đến rượu bia, chất kích thích chưa mang tính răn đe cao.

“Trong thời gian tới nên nâng mức xử phạt cả về hành chính, thậm chí về hình sự để răn đe hơn nữa. Ngoài ra, cần kết hợp công tác tuyên truyền sâu rộng đến bà con nhân dân về hậu quả của việc lái xe sử dụng rượu bia và chất kích thích. Cần khuyến khích tính sáng tạo trong xã hội nhằm tìm ra cách làm hay để giảm thiểu những vụ tai nạn liên quan đến rượu bia, chất kích thích như hiện nay”,  Trung tá Nguyễn Mạnh Thắng cho hay./.

Theo VOV.vn