Mục đích của việc tổ chức xây dựng mô hình điểm thực hiện phong trào “ Toàn dân tham gia phòng, chống HIV/ÀIDS tại cộng đồng dân cư” nhằm rút kinh nghiệm cho quá trình triển khai tổ chức thực hiện Kế hoạch liên tịch giữa Bộ Y tế, UBTWMTTQVN và Bộ Văn hoá – Thể thao và Du lịch về phát động phong trào “Toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư” trong cả nước. Thông qua xây dựng các mô hình điểm, sẽ từng bước sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm và phổ biến, nhân rộng ra các tỉnh, thành, xây dựng các xã phường, khu dân cư đạt chuẩn “ khu dân cư an toàn, lành mạnh”
Thông qua xây dựng điểm, tạo được sự chuyển biến trong nhận thức, từng bước làm thay đổi hành vi trong phòng, chống HIV/AIDS ở những địa bàn được lựa chọn làm điểm. Từ đó huy động được các tổ chức, cơ quan, đơn vị và mọi người dân tham gia vào hoạt động phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn.
Hướng dẫn đã đề cập đến các tiêu chí lựa chọn địa bàn xây dựng mô hình điểm: phải là nơi có nhiễm HIV hoặc người nghiện chích ma tuý, mại dâm tại khu dân cư theo đặc thù của vùng, miền; là địa điểm hoạt động tích cực trong công tác phòng, chống HIV/AIDS và các phong trào khác tại cộng đồng dân cư; có sự phối hợp tốt giữa các ban, ngành, đoàn thể và có đội ngũ cán bộ có kinh nghiệm trong công tác này. Địa bàn được chọn xây dựng mô hình điểm được triển khai tại thôn, làng, bản, ấp, phum, sóc( gọi chung là khu dân cư) thuộc xã, phường trọng điểm.
Theo tinh thần Hướng dẫn, mỗi tỉnh sẽ chọn ra 2 -3 huyện điểm, mỗi huyện chọn 2 – 3 xã điểm và mỗi xã chọn ít nhất 2 khu dân cư để triển khai mô hình điểm. Tại những nơi làm điểm, Ban chỉ đạo phòng, chống HIV/AIDS và PC ma tuý, mại dâm cấp xã thành lập Nhóm nòng cốt thực hiện phong trào; tổ chức các hoạt động như hội nghị triển khai, tập huấn cho cán bộ y tế, văn hoá, MTTQ, các tổ chức đoàn thể xã, phường và nhóm nòng cốt tại khu dân cư.
Tại các xã, phường, thị trấn ( gọi chung là cấp xã) và khu dân cư, thành lập các Nhóm nòng cốt ( với thành phần: ngành y tế, văn hoá, Đoàn TN, chi bộ, phụ nữ, Hội CCB, trưởng thôn, chức sắc tôn giáo, ban công tác mặt trận, người có uy tín tại cộng đồng), tổ chức các hoạt động tuyên truyền theo hướng đa dạng hoá các mô hình truyền thông, chú trọng truyền thông trực tiếp đến từng hộ gia đình, đặc biệt đối với đối tượng có hành vi nguy cơ cao; truyền thông qua hệ thống TTĐC, các buổi sinh hoạt cộng đồng, họp chi bộ, sinh hoạt đoàn, thảo luận nhóm, tổ dân phố, hoạt động văn hoá văn nghệ...động viên, hỗ trợ những người nhiễm HIV/AIDS và gia đình họ. Các Nhóm nòng cốt cần thường xuyên phát tài liệu truyền thông PC HIV/AIDS đến mỗi hộ trong khu dân cư, tổ chức hộ gia đình ký cam kết thực hiện tốt công tác PC HIV/AIDS cũng như các biện pháp phòng ngừa, gắn với tiêu chuẩn gia đình văn hoá, khu dân cư văn hoá, tiên tiến; xây dựng, bổ xung hương ước, quy ước khu dân cư thực hiện PC HIV/AIDS; Xây dựng, phát triển và duy trì các loại hình CLB, Tổ tự quản ở khu dân cư như: “ PC HIV/AIDS” , “CLB đồng cảm” , “Gia đình, dòng họ không có người nhiễm HIV/AIDS”, “ Khu dân cư an toàn, lành mạnh”...
Những hoạt động nêu trên cần được sơ kết, đánh giá định kỳ kết quả thực hiện và có gắn với Cuộc vận động “ Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư” của UBTWMTTQVN; biểu dương, khen thưởng kịp thời và những cá nhân, tập thể tiêu biểu của phong trào, đưa họ tham dự “Ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc”...Các ngành y tế ( Cục PC HIV/AIDS, Trung tâm PC AIDS, Ban CĐ PC AIDS và PC TNMT, MD), VH –TT – DL, MTTQ các cấp từ TW đến cơ sở, các cơ quan TTĐC căn cứ những việc được phân công, phối hợp chuẩn bị mọi điều kiện tốt nhất cho việc triển khai thực hiện điểm phong trào. Các cơ quan TTĐC tích cực truyền thông, phát hiện và nhân rộng các mô hình thực hiện ts phong trào này tại khu dân cư các địa phương.
Định kỳ 6 tháng, 1 năm ngành y tế các cấp chủ trì phối hợp với MTTQ và ngành VH-TT-DL tổ chức sơ kết, đánh giá kết quả, tiến độ triển khai xây dựng điểm phong trào, báo cáo lãnh đạo 3 Bộ. Kinh phí tổ chức thực hiện phong trào được lấy từ kinh phí của Chương trình mục tiêu quốc gia phân bổ hàng năm cho các địa phương và các nguồn khác, được các ngành dự trù, đề xuất Ban chỉ đạo PC AIDS và PC TNMT, MD cùng cấp trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Hoàng Minh Trang