Thủ tướng chỉ rõ, mặc dù đã đạt được một số thành tựu nhất định nhưng trong quá trình phát triển, ngành điện đã bộc lộ một số tồn tại và bất cập về công tác tổ chức, lúng túng trong công tác điều hành. Thời gian vừa qua, việc cung cấp điện thiếu hụt đã xảy ra. Lượng điện cung cấp thiếu hụt có tỷ trọng không lớn so với sản lượng điện cả năm 2010, nhưng tập trung vào thời điểm nắng nóng kéo dài, diễn ra trên diện rộng làm ảnh hưởng đến phát triển kinh tế, hoạt động của các doanh nghiệp và sinh hoạt của nhân dân.

Bên cạnh nguyên nhân khách quan do thời tiết, ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, từ cuối năm 2009 đến nay, lượng mưa trên cả nước rất thấp so với trung bình nhiều năm dẫn đến việc khai thác các nhà máy thủy điện bị hạn chế. Nắng nóng cũng làm nhu cầu điện cho sản xuất và sinh hoạt tăng đột biến. Ngoài ra, trong những tháng đầu năm 2010, do khô hạn diễn ra trên diện rộng, để đảm bảo cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, trong quý I đã tiến hành xả hơn 3,5 tỷ m3 nước từ các hồ thủy điện nên làm giảm đáng kể sản lượng thủy điện.

Tuy nhiên, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến thiếu điện vẫn là việc đưa các công trình điện vào chậm. Theo Quyết định phê duyệt Quy hoạch điện IV, trong giai đoạn 2006 – 2010 cần đưa vào vận hành 14.600 MW, nhưng thực hiện chỉ đạt khoảng 74%.

Bên cạnh đó, Thủ tướng cho rằng, việc duy trì giá điện thấp cũng ảnh hưởng đến cung cấp điện, giá thấp không khuyến khích được việc sử dụng điện tiết kiệm cũng như không khuyến khích được các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài đầu tư vào phát triển điện.

Từ các bất cập đó, Thủ tướng chỉ đạo cần rút kinh nghiệm để khắc phục, thực hiện các giải pháp quyết liệt, kịp thời. Thủ tướng yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương và các đơn vị liên quan cần thực hiện những nhiệm vụ cấp bách nhằm cung cấp đủ điện, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Bộ Công Thương cần tăng cường kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ kịp thời những vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ các dự án nguồn và lưới điện đang xây dựng, giúp chủ đầu tư và các nhà thầu tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, trường hợp vượt thẩm quyền báo cáo ngay Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. Bộ chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam đánh giá việc thực hiện cổ phần hoá các công trình điện, các mặt được và chưa được trong việc thực hiện cổ phần hoá các nhà máy điện. Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ chuẩn bị đề án và các văn bản pháp lý cần thiết cho việc hình thành thị trường phát điện cạnh tranh, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong tháng 10/2010 để xem xét cho thực hiện ngay từ đầu năm 2011. Bên cạnh đó, Bộ cần hoàn thành Quy định phương pháp lập, trình tự thủ tục thẩm định và ban hành giá điện theo cơ chế thị trường, trình Thủ tướng phê duyệt trong quý III/2010. Việc hoàn thành dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cũng cần được đẩy nhanh, trình Chính phủ trong đầu quý IV/2010 để việc thực hiện được triển khai thống nhất, sớm đi vào cuộc sống khi Luật có hiệu lực từ ngày 1/1/2011.

Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành đẩy nhanh 11 dự án nguồn điện đầu tư theo phương thức BOT; sớm hoàn thành đàm phán các hợp đồng của các dự án nhiệt điện, trình đề án cơ cấu lại các nhà máy điện để hình thành thị trường phát điện cạnh tranh.

Đối với các khu công nghiệp có nhu cầu điện lớn, trường hợp bảo đảm các điều kiện về kỹ thuật và môi trường, có thể cho phép phát triển các nguồn điện để cung cấp điện chủ yếu cho khu công nghiệp và bán điện dư lên lưới điện quốc gia.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính ưu tiên nguồn vốn cho các dự án điện. Theo đó, Bộ tạm ứng cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam để sớ khởi công các dự án điện Vĩnh Tân 2, Duyên Hải 1 và Duyên Hải 3 để bảo đảm cấp điện cho khu vực miền Nam trong những năm tới, phát hành trái phiếu trong nước và quốc tế cho các doanh nghiệp trong nước vay lại để phát triển các dự án điện, phối hợp ban hành cơ chế huy động vốn cho các dự án điện.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp tục ưu tiên các nguồn vốn vay ưu đãi (ODA) cho các dự án điện, dự án phát triển nguồn năng lượng tái tạo, đồng thời, phối hợp với Bộ Tài chính bố trí nguồn vốn ngân sách cho các dự án cấp điện cho vùng sâu, vùng xa, khu vực Tây Nguyên, đồng bào Khơ Me…

Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cần phối hợp chặt chẽ với các chủ đầu tư dự án điện để sớm hoàn tnh công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng các dự án điện. Chủ tịch UBND chịu trách nhiệm trước Thủ tướng về việc chậm tiến độ xây dựng các công trình điện do công tác giải phóng mặt bằng, làm ảnh hưởng đến an ninh cung cấp điện quốc gia và của địa phương.

Thủ tướng giao Tập đoàn Điện lực Việt Nam chịu trách nhiệm chính trong việc bảo đảm đáp ứng nhu cầu điện. Tập đoàn cần tập trung đủ vốn để hoàn thành đúng tiến độ các dự án điện đang xây dựng do Tập đoàn làm chủ đầu tư và có vốn chi phối, hoàn thành các thủ tục cần thiết để bảo đảm khởi công các dự án điện trong năm 2010: Nhiệt điện Mông Dương 1, Vĩnh Tân 2…, tích cực triển khai chuẩn bị đầu ta các dự án đã được giao, chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tiếp tục thực hiện cải cách, nâng cao ý thức trách nhiệm và tinh thần phục vụ, thực hiện tốt công tác tiếp nhận để bán điện trực tiếp đến hộ dân nông thôn, đưa điện đến các khu vực nông thôn, miền núi chưa có điện.

Thủ tướng cũng giao Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đẩy nhanh tiến độ phát triển dự án điện tại Trung tâm điện lực Ô Môn, tập trung vốn, bảo đảm tiến độ đưa vào vận hành của các dự án nguồn điện đang xây dựng do Tập đoàn làm chủ đầu tư: Nhiệt điện Vũng Áng 1, Nhơn Trạch 2, khẩn trương xây dựng nhiệt điện Thái Bình 2, Long Phú. Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam tập trung chỉ đạo để đưa vào vận hành ổn định các tổ máy của nhiệt điện Sơn Động, Cẩm Phả; bảo đảm cung cấp đủ than cho các nhà máy nhiệt điện than hiện có và dự kiến phát triển.

TG