Thực hiện Chỉ thị 20/CT-TTg ngày 7/5/2020 của Chính phủ về tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2020-2025 (Chỉ thị 20), trong đó Bộ Công Thương được Thủ tướng Chính phủ giao chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương theo dõi, đôn đốc và kiểm tra tình hình triển khai Chỉ thị số 20, thời gian qua, Bộ Công thương (Bộ) đã tích cực tham mưu, chỉ đạo, xây dựng, triển khai nhiều định hướng, nội dung, giải pháp hiệu quả; hướng đến mục tiêu chung là góp phần nâng cao hiệu quả việc giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu, thực hiện cam kết của Việt Nam tại Thỏa thuận Paris về ứng phó với biến đổi khí hậu cũng như tại Hội nghị thượng đỉnh về Biến đổi khí hậu COP26 về thực hiện lộ trình giảm phát thải khí nhà kính về 0 vào năm 2050.

Theo đó, với vai trò chủ đạo trong việc tham mưu cho Chính phủ xây dựng các chính sách, giải pháp nhằm đẩy mạnh việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi mô hình sản xuất ứng dụng công nghệ cao, phát triển bền vững, Bộ đã xây dựng nhiều định hướng, nội dung triển khai cụ thể, như:

Tăng cường các hoạt động truyền thông, trong đó tập trung chủ yếu vào việc vận động, tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân và doanh nghiệp về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, phát triển bền vững. Phối hợp với Hội nhà báo tổ chức Giải báo chí toàn quốc tuyên truyền về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; tổ chức các giải thưởng hiệu quả năng lượng; giải thưởng năng lượng bền vững, tổ chức các hội nghị, tọa đàm chia sẻ, thúc đẩy đầu tư, thực hiện những giải pháp tiết kiệm năng lượng, sản xuất sạch, chuyển giao công nghệ sạch trong công nghiệp…

Đến nay đã có 54/63 tỉnh thành phố ban hành kế hoạch và tổ chức tuyên truyền về tiết kiệm điện đến mọi tầng lớp nhân dân trên địa bàn thông qua một số hình thức như tuyên truyền bằng pa nô, áp phích tại những nơi tập trung đông người, tuyên truyền trên hệ thống phát thanh, truyền hình; tổ chức các cuộc thi về an toàn tiết kiệm điện tại các đoàn thể, trường học. Đặc biệt, 63/63 tỉnh, thành phố đã hưởng ứng tham gia Sự kiện Giờ trái đất được tổ chức hàng năm.

Đẩy mạnh thực hiện các hoạt động hỗ trợ đầu tư. Kiến nghị với cấp có thẩm quyền để xây dựng và thực thi các cơ chế về tài chính, tạo điều kiện cho doanh nghiệp được tiếp cận các cơ chế tài chính ưu đãi, hướng tới mục tiêu đầu tư vào các giải pháp công nghệ tiết kiệm năng lượng, sản xuất sạch, thay thế dây chuyền, máy móc cũ bằng hệ thống máy móc hiện đại, hiệu quả sử dụng công nghệ cao hơn. Hỗ trợ kỹ thuật và tài chính nhằm thúc đẩy các dự án đầu tư, sản xuất, kinh doanh về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đối với các hoạt động như sản xuất, chế tạo, cải tạo, chuyển đổi thị trường phương tiện, trang thiết bị, máy móc, dây chuyền sản xuất.

Thông qua các nguồn lực của Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả và Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững, tiến hành tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn, nâng cao năng lực cho cán bộ các cơ quan quản lý nhà nước tại địa phương và cán bộ quản lý năng lượng tại các cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm. Tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn chuyên ngành về các giải pháp quản lý công nghệ trong tiết kiệm năng lượng, sản xuất sạch để giúp cho doanh nghiệp công nghiệp có thể áp dụng các sáng kiến, giải pháp, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng của doanh nghiệp.

Trên cơ sở hướng dẫn của Bộ, việc khuyến khích các hộ gia đình và cơ sở kinh doanh sử dụng điện năng lượng mặt trời là giải pháp được nhiều tỉnh, thành phố triển khai và thu được những kết quả đáng khích lệ. Bên cạnh đó, tăng cường thay thế hệ thống chiếu sáng tiết kiệm năng lượng tại nơi công cộng như (đường xá, trường học, bệnh viện, cơ sở sản xuất…). Đồng thời, khuyến khích các doanh nghiệp cắt giảm thiết bị điện vào giờ cao điểm hoặc khi k cần thiết, cũng như đẩy mạnh chương trình phụ tải.

Bên cạnh những định hướng nêu trên, trong năm 2020 và 2021, Bộ Công thương đã hỗ trợ 15 tỉnh, thành phố xây dựng kế hoạch triển khai Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019-2030, trong đó có lồng ghép các giải pháp sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả để triển khai trên địa bàn các tỉnh, thành phố. Kinh nghiệm xây dựng Chương trình hành động thực hiện Chỉ thị số 20 của các tỉnh, thành phố được hỗ trợ cũng đã được chia sẻ, phổ biến cho các tỉnh, thành phố trên toàn quốc thông qua các buổi hội thảo kỹ thuật để các địa phương chủ động xây dựng chương trình hành động của địa phương mình.

Cùng với đó, Bộ đã phối hợp với với Tập đoàn điện lực Việt Nam xây dựng phương pháp tính sản lượng điện tiết kiệm trên địa bàn các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nhằm hỗ trợ các tỉnh triển khai các giải pháp và tính toán sản lượng điện tiết kiệm trên địa bàn tỉnh. Đặc biệt, công tác tuyên truyền tiết kiệm điện được chú trọng, với đa dạng hình thức truyền thông, tạo hiệu ứng mạnh mẽ, có chiều sâu nhằm nâng cao ý thức và thay đổi hành động của người dân, doanh nghiệp, cơ quan về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Đồng thời, Bộ đã tiến hành kiểm tra 37 đơn vị bao gồm các Sở Công Thương các tỉnh, thành phố và các doanh nghiệp trong việc triển khai các biện pháp tiết kiệm năng lượng nói chung và tiết kiệm điện nói riêng. Ngoài ra, xây dựng và ban hành 3 hướng dẫn kỹ thuật về các biện pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho 3 ngành: chế biến thủy sản, sành sứ và Dệt nhuộm; thực hiện thường xuyên các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp triển khai các giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Theo thống kê của Bộ Công Thương, hiện nay đã có 54 tỉnh, thành phố xây dựng và ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 20. Đồng thời, những tỉnh thành phố này cũng đã có cơ quan đầu mối để thực hiện chỉ thị và triển khai các hoạt động, giải pháp tiết kiệm năng lượng, đặc biệt là các giải pháp tiết kiệm điện trong khối cơ quan, đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước tại địa phương và các hộ gia đình sử dụng điện.  Nhiều cơ quan, đơn vị sản xuất trên địa bàn các tỉnh, thành phố xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện tiết kiệm điện và cam kết giảm 2%/năm điện năng so với nhu cầu sử dụng, và đã đã đưa chỉ tiêu tiết kiệm điện thành chỉ tiêu đánh giá, bình bầu, tổng kết cuối năm để xét chọn danh hiệu tại cơ quan, đơn vị./.

Lập Thạch