Tham dự Hội thảo còn có đồng chí Đặng Vũ Minh, UVTW Đảng, Chủ tịch Liên hiệp các hội KH & KT Việt Nam; đại diện lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương, UBND tỉnh Quảng Ninh cùng đông đảo các nhà khoa học, các nhà sáng tạo đoạt giải thưởng Sáng tạo khoa học-công nghệ (KH-CN) Việt Nam và Hội thi Sáng tạo kỹ thuật toàn quốc năm 2009.

Đoàn Chủ toạ Hội thảo

Bên cạnh việc tổng kết, nêu lên những thành tích, kết quả đạt được của Giải thưởng sáng tạo KH-CN Việt Nam qua 15 năm hình thành và phát triển; những bài học kinh nghiệm; hạn chế, yếu kém cần khắc phục… thông qua các ý kiến, tham luận của lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương, đơn vị và cá nhân, Hội thảo còn là dịp tôn vinh, khuyến khích sáng tạo, hỗ trợ và thúc đẩy chuyển giao, áp dụng những công trình, giải pháp, sáng tạo đoạt giải vào sản xuất và đời sống.

Tính đến nay, Giải thưởng sáng tạo KH & CN Việt Nam đã được tổ chức 15 năm với gần 2.000 công trình tham gia giải thưởng và đã có 500 công trình đoạt giải. Các công trình đoạt giải đã và đang áp dụng vào sản xuất, mang lại hiệu quả KT-XH cao, góp phần thúc đẩy sản xuất của các doanh nghiệp, nâng cao năng suất, chất lượng, hạ giá thành sản phẩm, thay thế nhập khẩu, tiết kiệm ngoại tệ cho đất nước

GS Đặng Vũ Minh phát biểu khai mạc Hội thảo

Thông qua Hội thi sáng tạo kỹ thuật toàn quốc được tổ chức hàng năm, phong trào hoạt động sáng kiến, cải tiến kỹ thuật trong cả nước ngày càng sâu rộng. Số lượng các bộ, ngành và các tỉnh, thành phố tổ chức Hội thi ngày càng tăng. Số lượng các giải pháp kỹ thuật tham dự thi ngày càng nhiều, chất lượng ngày càng tốt hơn. Đối tượng dự thi cũng ngày càng phong phú hơn, từ các nhà khoa học, các nhà kỹ thuật đến các thành phần nông dân, công nhaann cũng có giải pháp dự thi và đạt được giải cao.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo, thay mặt Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng, đồng chí Tô Huy Rứa nhiệt liệt chúc mừng và biểu dương những kêt quả và thành tích của các nhà khoa học, sáng tạo, đồng thời nhấn mạnh: Chúng ta không chỉ tôn vinh các nhà sáng tạo mà còn phải tìm ra các giải pháp, tạo ra cơ hội thuận lợi để các nhà sáng tạo tiếp tục nghiên cứu và chuyển giao các thành quả đạt được vào đời sống, sản xuất.

Đồng chí Tô Huy Rứa nêu rõ: Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã căn dặn: “Sáng kiến và kinh nghiệm là của quý của dân tộc, chúng ta phải ra sức làm cho nó dồi dào và lan rộng mãi”. Trong quá trình cách mạng do Đảng ta lãnh đạo, nhất là trong gần 25 năm đổi mới, tư tưởng ấy của Người luôn được Đảng và Nhà nước ta quan tâm thực hiện có hiệu quả.

Thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, nhiều phong trào thi đua sáng kiến cải tiến kỹ thuật, sáng tạo khoa học công nghệ được tổ chức dưới nhiều hình thức. Trong đó, Hội thi Sáng tạo kỹ thuật toàn quốc và Giải thưởng Khoa học công nghệ do Liên hiệp hội và Bộ KH-CN tổ chức hàng năm đã góp phần quan trọng, tạo nên phong trào quần chúng rộng rãi trong hoạt động khoa học công nghệ, thu hút sự tham gia của nhiều tầng lớp nhân dân trên tất cả các lĩnh vực KT-XH của đất nước.

Đồng chí khẳng định: Các công trình khoa học, sáng tạo đoạt giải đã góp phần giải quyết nhiều vấn đề cấp bách của sản xuất và đời sống dân sinh, phục vụ sự nghiệp CNH-HĐH đất nước. Những thành tích đó thực sự là những bông hoa đẹp trong vườn hoa sáng tạo của dân tộc ta.

Đ/c Tô Huy Rứa và Đ/c Đặng Vũ Minh trao Bằng khen của Thủ tướng Chính Phủ cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong hoạt động sáng tạo KHCN .

Bên cạnh những thành tích rất đáng tự hào, đồng chí Tô Huy Rứa cũng chỉ rõ những yếu kém, bất cập trong hoạt động KHCN của nước ta: Đội ngũ trí thức KHCN chưa đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp phát triển đất nước, bộ phận tinh hoa và hiền tài, đội ngũ chuyên gia đầu ngành còn thiếu nghiêm trọng, thiếu vắng những tập thể KHCN mạnh, có uy tín trong khu vực và quốc tế. Các phát minh, sáng chế, sáng tạo còn ít ỏi, chưa phản ánh đúng tiềm năng sức sáng tạo của dân tộc chúng ta... Sự đầu tư của Nhà nước và của các cơ quan, doanh nghiệp chưa đúng tầm, đúng mục đích; tâm lý sùng bái hàng ngoại khá phổ biến… Nhiều đề tài, đề án sau khi nghiệm thu không được ứng dụng vào sản xuất, gây ra nhiều lãng phí, làm giảm niềm tin của các nhà khoa học chân chính và của nhân dân dân đối với các hoạt động KHCN…

Đồng chí Tô Huy Rứa đề nghị Hội thảo cần phát huy dân chủ, công tâm trong khoa học, nêu cao tinh thần trách nhiệm với đất nước, tập trung thảo luận, để cùng nhau nhìn nhận rõ hơn những nguyên nhân yếu kém, bất cập; tìm ra những giải pháp hữu hiệu, khắc phục nhanh chóng các mặt còn hạn chế, thúc đẩy mạnh mẽ hơn các mặt hoạt động KHCN, nhất là công tác nghiên cứu, sáng tạo và ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào phục vụ sản xuất và đời sống. Mỗi nhà khoa học cần suy nghĩ sâu sắc hơn, hiến kế cho Đảng và Nhà nước, cho đơn vị mình những giải pháp hay, những kinh nghiệm quý nhằm thúc đẩy nhanh ghơn các mặt hoạt động KHCN vì sự phát triển phồn thình của đất nước, dân tộc.

Toàn cảnh Hội thảo

Đồng chí Tô Huy Rứa đề nghị sau Hội thảo này, Liên hiệp hội và Bộ KH-CN cần nghiên cứu và làm sáng tỏ hơn những ý kiến đóng góp của các đại biểu. Trước mắt, quan tâm làm tốt một số nội dung:

Nghiên cứu, tham mưu kịp thời cho Đảng và Nhà nước hoàn thiện các chính sách hỗ trợ, khuyến khích các hoạt động nghiên cứu sáng tạo và ứng dụng các công trình đoạt giải vào cuộc sống; tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, các tập đoàn kinh tế hình thành quỹ phát triển khoa học công nghệ, giảm bớt sự đầu tư quá lớn của Nhà nước, từng bước góp phần thực hiện tốt công tác xã hội hóa hoạt động khoa học và công nghệ.

Tăng cường phối hợp với các cơ quan truyền thông, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá và chuyển giao các giải pháp sáng tạo đem lại hiệu quả kinh tế cao trong sản xuất và đời sống; cung cấp chuẩn xác về thông tin những giải pháp đã đoạt giải, những công trình nghiên cứu có kết quả cho thị trường KHCN trong nước và nước ngoài.

Tập trung tuyên truyền thực hiện tốt NQTW 7 khóa X về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước và các văn bản luật, như: Luật Sở hữu trí tuệ, Luật chuyển giao công nghệ; thể chế hóa các nghị định của Chính phủ…

Tăng cường sự hợp tác giữa Liên hiệp các hội KH và KT Việt Nam với các bộ, ngành, đoàn thể Trung ương và các tỉnh, thành phố, thường xuyên đổi mới nội dung giải thưởng KHCN và Hội thi sáng tạo kỹ thuạt, tạo ra sân chơi bình đẳng, công minh để khuyến khích, thu hút cán bộ khoa học và các nhà sáng tạo phát huy tinh thần tự lực, tự cường, say mê nghiên cứu, ứng dụng KHCN vào cuộc sống.

Ban Tuyên giáo TW chỉ đạo các cơ quan thông tấn, báo chí, tăng cường tuyên truyền quảng bá cho các hoạt động này…

Bộ KH&CN và Liên hiệp các hội KH&KT tặng Cờ thi đua cho các đơn vị có thành tích xuất sắc trong việc tuyên tunền, phổ biến Giải thưởng, Hội thi vào sản xuất và đời sống.

Hội thảo nêu lên nhiều đề xuất, kiến nghị với Đảng, Nhà nước và các cơ quan chức năng, trong đó tập trung vào một số vấn đề, như: Nhà nước cần có một số chính sách, cơ chế khuyến khích cho phép các doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế thành lập Quỹ phát triển KHCN để đầu tư cho công tác nghiên cứu KH và phát triển CN; tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, trường Đại học, Viện Nghiên cứu có các công trình đoạt giải thưởng xây dựng thành những dự án sản xuất thử nghiệm.

Đề nghị Nhà nước có những biện pháp hiệu quả để thực thi Luật Sở hữu trí tuệ, tránh hiện tượng ăn cắp, sao chép bị mất bản quyền hoặc “giữ bí mật”. Có chính sách khuyến khích sử dụng sản phẩm trong nước đã đoạt giải thưởng thay thế nhập khẩu, hạn chế việc nhập khẩu các sản phẩm tương tự của nước ngoài vào Việt Nam…

Lãnh đạo Liên hiệp các hội KH & KT Việt Nam trao tặng Kỷ niệm chương "Vì sự nghiệp sáng tạo KHCN Việt Nam" cho một số cá nhân có nhiều đóng góp cho sự nghiệp tuyên truyền sáng tạo KHKT.

Bên cạnh những tham luận về các lĩnh vực: Tự động hóa; Bảo vệ môi trường; công nghệ thông tin, điện tử, viễn thông; Công nghệ sinh học… và ý kiến phát biểu của đại diện các đơn vị, bộ, ngành, địa phương về các giải pháp và kinh nghiệm trong hoạt động sáng tạo KHCN; nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ; hiệu quả ứng dụng sáng tạo KH&CN vào thực tế sản xuất... tại chương trình Hội thảo cũng đã diễn ra lễ trao tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho các đơn vị, cá nhân có công trình đạt giải thưởng Sáng tạo KHCN năm 2009; trao giải thưởng ITEX 2010 tại Malaysia và Giải thưởng KIWIE 2010 tại Hàn Quốc cho một số nhà khoa học có trong nước; trao cờ thi đua cho các đơn vị có thành tích xuất sắc trong tuyên truyền, phổ biến Giải thưởng, Hội thi vào sản xuất và đời sống; trao cờ ứng dụng cho các đơn vi, cá nhân; UBND tỉnh Quảng Ninh trao Bằng khen cho Quỹ VIFOTEC; trao Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp Tuyên giáo; trao Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp Sáng tạo KHCN Việt Nam…/.

Tin, ảnh: Hoàng Minh