(TCTG)- Rachid Khalidi sinh ra tại New York, xuất thân trong một gia đình gốc Palextin. Ông là giáo sư nghiên cứu về thế giới Ả-rập hiện đại tại trường đại học Columbia. Ông cũng đã giảng dạy tại trường đại học Chicago đến năm 2003, thời điểm ông trở thành bạn của Tổng thống Obama. Trong chiến dịch bẩu cử tổng thống năm 2008, ông bị những người phe bảo thủ buộc tội. Họ muốn sử dụng ông để tố cáo ứng cử viên Đảng Dân chủ Obama dễ dãi với “những kẻ khủng bố”. Ông Rachid Khalidi đã có cuộc trao đổi với báo LEMONDE như sau:
Ông đã trải qua giai đoạn trên như thế nào?
Tôi đã sống ở Bây-rút, Li-băng trong những năm 1970-1980, thời điểm diễn ra các cuộc ném bom của Ixraen, Xy-ri và dân quân Phalangist. Tôi cũng đã xem những cuộc tấn công tồi tệ chiếu trên kênh Fox News. Mục đích của những người phe bảo thủ-“bạn” của Ixraen luôn nhằm cô lập những chính trị gia Mỹ có quan hệ thân thiện với người Palextin.
Bài diễn văn của ông Obama tại Cai-rô ngày 04/6 còn tồn tại điều gì?
Bài diễn văn tại Cai-rô rất tích cực. Nó đã chỉ ra rằng Mỹ đã thay đổi chính sách và cho thấy chính quyền Mỹ tôn trọng thế giới Hồi giáo. Điều này rất quan trọng, cần thiết và được đón nhận rộng rãi. Cùng lúc đó, có nhiều người cho rằng chính quyền Mỹ đã thay đổi lời nói, nhưng bây giờ cần thay đổi chính sách tại Irak, Afghanistan và phần còn lại của thế giới Hồi giáo.
Về điểm này, chính quyền Mỹ đã khởi đầu tốt?
Trong một số vấn đề thì đúng, song một số khác thì không hoàn toàn đúng. Tại Irak, rõ ràng là chính quyền Mỹ muốn rút quân. Một số người cho rằng việc rút quân sẽ không diễn ra nhanh chóng. Một số khác thấy rằng người Mỹ muốn để lại một lượng lớn quân đội trong thời gian dài nhưng rõ ràng là Tổng thống Barack Obama đã mở một chương mới. Tại Afghanistan thì không sáng sủa như vậy. Tôi không chắc chính quyền Obama hiểu rõ rằng người nước ngoài không thể thay đổi Afghanistan bằng vũ lực. Các cường quốc không bao giờ thành công tại đây.
Và cuộc xung đột Ixraen-Palextin?
Có sự thay đổi thực sự. Ông Obama đã chú ý đến các khu định cư. Trước đây Tổng thống Bush không bao giờ đề cập đến vấn đề trên. Tổng thống Obama cũng đã nhấn mạnh đến các khu định cư ở Jérusalem, điều này quan trọng và hoàn toàn mới đối với những người Mỹ. Nhưng chính quyền đã không đề cập đến những vấn đề khác, như cần thiết phải chấm dứt chiếm đóng. Chính quyền Mỹ đã giữ ý nghĩ rằng an ninh của Ixraen quan trọng hơn tương lai của người Palextin và việc chiếm đóng là cần thiết cho an ninh của người Ixraen. Đó là những ý nghĩ sai lầm và có hại. Tôi không biết là liệu Washington có hiểu rõ điều này không.
Một số người bắt đầu nói rằng cần phải dừng các khu định cư và đề ra các bước tiếp theo…
Điều này hoàn toàn đúng. Người Ixraen đã thắng Washington những điều rất rất nhỏ trong các cuộc đấu. Chúng ta không được để họ lôi kéo Mỹ vào một cuộc chơi nhằm giành từng mét vuông đất. Một cách giải quyết không chỉ liên quan đến các khu định cư mà còn các vấn đề khác là dải Gaza và nhóm Hamas. Cần phải thảo luận với mọi người, đặc biệt là những người Palextin; và không chỉ đối với đại diện của phía Mahmoud Abbas. Điều này cần thực hiện cho đến khi người Palextin thành lập thành công một chính phủ liên hiệp.
Chính quyền Obama nói rất ít đến Gaza và Hamas…
Đó là một sự nhầm lẫn. Điều này đã cho phép người Ixraen tha hồ hành động. Mỹ và Liên minh châu Âu chấp nhận sự phân bố dân cư tại Gaza, điều này thật tồi tệ, được áp đặt để đạt được một số điểm, nhằm cho người Palextin biết: “Các người đang sống trong nghèo đói ở Gaza, trong khi những đứa trẻ ngoan ngoãn đang sống ở Ramallah có tất cả những cái chúng muốn; chúng có các hộp đêm và công việc kinh doanh tiến triển”. Điều này không thể chấp nhận được. Người ta không thể tạo ra hòa bình kiểu đó và sẽ tạo ra vấn đề trong tương lai. Người Ixraen phải mở tất cả các con đường ở Gaza, đặc biệt trong khi không có đạn pháo bắn xuống thành phố biên giới Sderot của Israel từ nhiều tháng qua-từng là cái cớ cho Ixraen thực hiện phong tỏa.
Tổng thống Obama không gây sức ép đối với vấn đề này. Ông có thất vọng không?
Nếu người ta muốn thiết lập hòa bình, cần phải thiết lập giữa hai dân tộc. Không được thiết lập giữa một nhóm thiểu số của một dân tộc với một dân tộc khác. Những quan chức ở Ramallah không đại diện cho đa số người Palextin cũng như những quan chức ở Gaza. Gần 1/3 người Palextin chống lại các nhóm Hamas và Fatah. Cần phải giúp họ đoàn kết lại. Không phải những người Mỹ có thể làm được điều này nhưng cần phải giúp đỡ quá trình thống nhất phong trào dân tộc Palextin nếu chúng ta muốn hòa bình.
Ông hiểu rõ Tổng thống Obama. Liệu ông Obama có ngây thơ không?
Không. Chúng ta có thể nói rằng ông ấy không có nhiều kinh nghiệm trong chính sách đối ngoại, nhưng vì đã sống trên thế giới nên ông hiểu rõ thế giới hơn những người chỉ thực sự biết Washington . Ông cũng hiểu rất rõ quyền lực, nếu không ông đã không được bầu làm tổng thống 4 năm sau khi trở thành một nghị sỹ bang Illinois.
Một số người tự hỏi khi nào ông Obama sẽ ngả theo Ixraen…
Ông nhìn người Ixraen với tình hữu nghị. Ông có nhiều bạn thân là người Ixraen nhưng điều này không có nghĩa là ông không có thiện cảm với người Palextin hay ông sẽ không đặt lợi ích của Mỹ lên hàng đầu.
Theo báo LEMONDE.fr