Trong bối cảnh căng thẳng leo thang tại khu vực Đông Bắc Á liên quan đến việc Trung Quốc đơn phương lập Vùng Nhận dạng Phòng không (ADIZ), Mỹ đã kêu gọi Bắc Kinh có các bước đi mới nhằm xoa dịu tình hình tại đây.

Ngày 3/12, người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney nêu rõ việc thành lập ADIZ của Bắc Kinh là một hành động đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng tại biển Hoa Đông và cần phải chấm dứt hành động này.

Ông kêu gọi Trung Quốc cùng hợp tác với Nhật Bản và Hàn Quốc - hai quốc gia có những phản ứng mạnh mẽ vì ADIZ chồng lấn lên một số khu vực do Seoul kiểm soát và có tranh chấp với Tokyo - nhằm thiết lập những biện pháp xây dựng lòng tin, trong đó có các kênh trao đổi thông tin khẩn cấp, để giảm căng thẳng.

Phát biểu trên của người phát ngôn Nhà Trắng được đưa ra trong bối cảnh Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden đang có chuyến công du tới Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc, một động thái mà giới phân tích cho rằng nhằm hạ nhiệt tình hình leo thang.

Theo lịch trình, ông Biden đến Bắc Kinh - điểm dừng chân thứ hai sau Nhật Bản - trong ngày 4/12 và hội đàm với giới chức Trung Quốc.

Tại Tokyo, Phó Tổng thống Biden và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã tái khẳng định vai trò then chốt của đồng minh Nhật-Mỹ đối với hòa bình và ổn định khu vực.

Hai bên nhất trí sẽ không bỏ qua "ý đồ thay đổi hiện trạng khu vực" của Trung Quốc cũng như "bất cứ hành động nào đe dọa an toàn hàng không dân dụng."

Ngoài ra, hai bên cũng sẽ không thay đổi các biện pháp và chính sách hợp tác song phương, kể cả các hoạt động quân sự của Lực lượng Phòng vệ trên không Nhật Bản và binh sỹ Mỹ đồn trú tại Nhật Bản.

Như để trấn an những phản ứng gay gắt của hai nước láng giềng Nhật Bản và Hàn Quốc, ngày 3/12, Trung Quốc khẳng định ADIZ không nhằm mục đích đối đầu mà chỉ cải thiện khả năng nhận dạng máy bay, tránh mọi hiểu nhầm và tăng cường khả năng bảo vệ an ninh quốc gia bên cạnh duy trì trật tự bay.

Trước đó, ngày 23/11, Trung Quốc đơn phương tuyên bố thành lập ADIZ, quy định tất cả các máy bay qua lại khu vực này phải báo trước kế hoạch bay, hồi đáp "ngay lập tức và với thái độ đúng mực" qua sóng radio khi nhận được các yêu cầu nhận dạng từ nhà chức trách Trung Quốc, giữ liên lạc trong suốt quá trình bay và máy bay phải gắn logo cũng như cờ hiệu rõ ràng.

Trung Quốc sẽ đưa ra các biện pháp quân sự khẩn cấp nếu các máy bay qua khu vực nói trên không thông báo nhận dạng hoặc không tuân thủ yêu cầu của nhà chức trách Bắc Kinh.

Tuy nhiên, quyết định này đã vấp phải những phản ứng mạnh mẽ từ Nhật Bản và Hàn Quốc do ADIZ chồng lấn lên quần đảo tranh chấp mà phía Tokyo gọi là Senkaku và Bắc Kinh gọi là Điếu Ngư, cùng với một khu vực có diện tích 20km x 115km ở phía Tây đảo Jeju hiện do Hàn Quốc kiểm soát.

Sau khi Bắc Kinh đơn phương áp đặt ADIZ gây tranh cãi, Washington tuyên bố không công nhận khu vực trên, đồng thời khẳng định các hoạt động của lực lượng quân sự Mỹ vẫn hoạt đông bình thường tại đây. Để chứng tỏ lập trường cứng rắn này, Mỹ đã triển khai hai máy bay B-52 đến ADIZ./.