Hiện nay, thế và lực, sức mạnh tổng hợp của đất nước ta đã được tăng lên, uy tín quốc tế ngày càng được nâng cao, tạo ra những tiền đề quan trọng để ta tiếp tục tăng cường củng cố quốc phòng-an ninh bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới. Tuy nhiên, nhận thức của một số cán bộ các cấp, các ngành về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới chưa thật đầy đủ, sâu sắc. Kết hợp giữa phát triển kinh tế-xã hội với đảm bảo quốc phòng-an ninh trên một số lĩnh vực, địa bàn có lúc, có nơi chưa chặt chẽ... Nhận thức về quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân của một số cán bộ, đảng viên chưa đầy đủ, sâu sắc, thiếu cảnh giác trước âm mưu “diễn biến hoà bình” của các thế lực thù địch và “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” trong nội bộ chưa được ngăn chặn, đẩy lùi.

Để bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới. Trước hết, tôi nhất trí cao với Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XII của Đảng, tôi xin có ý kiến góp phần làm rõ thêm như sau:

Trước hết, về phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc.

Cần cụ thể hơn việc khắc phục biểu hiện nhấn mạnh một chiều nhiệm vụ bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ. Dự thảo Văn kiện Đại hội XII của Đảng được xác định ngày càng đầy đủ, rõ ràng hơn. Cụ thể chỉ rõ: Mục tiêu trọng yếu của quốc phòng, an ninh là: “Phát huy mạnh mẽ sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, của cả hệ thống chính trị để bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; bảo vệ công cuộc đổi mới, sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, bảo vệ lợi ích quốc gia-dân tộc; bảo vệ nền văn hóa dân tộc; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định chính trị, an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội”[1]. Vấn đề này đã có sự đổi mới, tư duy so với Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, trong đó nhấn mạnh: tiếp tục tăng cường quốc phòng, an ninh bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới. Điều đó tạo cơ sở trực tiếp cho việc đổi mới tư duy, phát triển nhận thức của Đảng trên các vấn đề cơ bản khác của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, tạo cơ sở thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, bảo đảm cho quá trình xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Hai là, về xây dựng lực lượng quốc phòng, an ninh

Theo tôi, để bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa cần xác định rõ những nội dung cơ bản về về xây dựng lực lượng quốc phòng, an ninh là: Xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, ưu tiên hiện đại hóa một số quân chủng, binh chủng, lực lượng quan trọng; vững mạnh về chính trị, nâng cao chất lượng tổng hợp sức mạnh chiến đấu, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Bởi lẽ, các kỳ Đại hội Đảng trước, ta chỉ đề cập đến cụm từ “từng bước hiện đại”. Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quóc trong tình hình mới, theo tôi cần nhấn mạnh tăng cường nguồn lực cho quốc phòng, an ninh. Đẩy mạnh phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh theo hướng lưỡng dụng; tăng cường nguồn lực, tạo cơ sở vật chất kỹ thuật, hiện đại cho Quân đội nhân dân và Công an nhân dân đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Như vậy, Dự thảo Văn kiện Đại hội XII của Đảng đã chỉ rõ: Cần phải tích cực chủ động chuẩn bị lực lượng đủ mạnh và các kế hoạch, phương án tác chiến cụ thể, khoa học, sẵn sàng bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và an ninh quốc gia trong mọi tình huống.

Dự thảo Văn kiện Đại hội XII của Đảng tiếp tục khẳng định: Để thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh: “phải tiếp tục giữ vững, tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, sự quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước đối với Quân đội nhân dân, Công an nhân dân và sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.”[2] Điểm này, theo tôi cần bổ sung: Tiếp tục hoàn thiện các chiến lược quốc phòng, an ninh và hệ thống cơ chế, chính sách về quốc phòng, an ninh trong điều kiện mới. Đồng thời, chủ động, tăng cường hợp tác quốc tế về quốc phòng, an ninh. Như vậy, định hướng về xây dựng lực lượng quốc phòng, an ninh nêu trên đã thể hiện quan điểm đúng đắn, nhất quán của Đảng ta tiếp tục đổi mới lĩnh vực quốc phòng, an ninh.

Dự thảo Văn kiện Đại hội XII của Đảng đặc biệt nhấn mạnh đến chất lượng tổng hợp của các lực lượng vũ trang, làm cho lực lượng vũ trang thật sự là lực lượng chính trị trong sạch vững mạnh, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và Nhân dân, có số lượng hợp lý, có sức chiến đấu cao, lực lượng dự bị động viên hùng hậu, dân quân tự vệ rộng khắp, góp phần bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Ba là, tăng cường quốc phòng, an ninh cả về tiềm lực và thế trận.

Theo tôi cần nhấn mạnh các nội dung trọng tâm là: Tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân vững chắc. Đồng thời, phải tiếp tục chủ động đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch; ngăn chặn, phản bác những thông tin và luận điệu sai trái, đẩy lùi các loại tội phạm, sẵn sàng đối phó với các mối đe dọa an ninh phi truyền thống.

Về kết hợp chặt chẽ kinh tế, văn hóa, xã hội với quốc phòng, an ninh và quốc phòng, an ninh với kinh tế, văn hóa, xã hội trong từng chiến lược quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội, chú trọng vùng sâu, vùng xa, biên giới, biển đảo. Nội dung này, trong dự thảo Văn kiện trình Đại hội XII của Đảng đã nêu: “khắc phục triệt để những sơ hở, thiếu sót trong việc kết hợp kinh tế và quốc phòng,an ninh tại các địa bàn, nhất là địa bàn chiến lược. Kết hợp chặt chẽ quốc phòng, an ninh và đối ngoại, tăng cường hợp tác quốc tế về quốc phòng, an ninh. Xây dựng “thế trận lòng dân”, tạo nền tảng vững chắc. Theo tôi ở đây cần bổ sung thêm: "xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố vững mạnh; giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội”. Giải quyết kịp thời các mâu thuẫn, tranh chấp trong nhân dân làm nền tảng phát huy sức mạnh tổng hợp của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, trong đó Quân đội nhân dân và Công an nhân dân làm nòng cốt[3].

Bốn là, hoàn thiện cơ chế vận hành nhiệm vụ quốc phòng, an ninh bảo vệ Tổ quốc.

Đây là vấn đề cần tiếp tục đổi mới về xây dựng và hoàn thiện cơ chế lãnh đạo, quản lý đối với công tác quốc phòng, an ninh. Theo tôi, cần bổ sung và làm rõ thêm 3 nội dung chủ yếu:

- Xây dựng, bổ sung cơ chế lãnh đạo của Đảng và quản lý nhà nước đối với hoạt động quốc phòng, an ninh. Tiếp tục thực hiện chế độ một người chỉ huy gắn với chế độ chính uỷ, chính trị viên, tăng cường công tác đảng, công tác chính trị trong quân đội.

- Phối hợp chặt chẽ hoạt động đối ngoại của Đảng, ngoại giao Nhà nước và ngoại giao nhân dân; giũa ngoại giao chính trị với ngoại giao kinh tế và ngoại giao văn hoá; giữa đối ngoại với quốc phòng, an ninh. 

- Bổ sung, xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật, các chính sách xã hội có quan hệ đến nhiệm vụ quốc phòng, an ninh. Hoàn thiện các chiến lược quốc phòng, an ninh và hệ thống cơ chế, chính sách về quốc phòng, an ninh trong điều kiện mới”; tăng cường vai trò của các cơ quan có chức năng nghiên cứu "phân tích, dự báo tình hình và làm tham mưu đề xuất các giải pháp thực hiện.

Năm là, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. 

Dự thảo Văn kiện Đại hội XII của Đảng nêu phương hướng: "Đại đoàn kết toàn dân tộc là đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam, là động lực và nguồn lực to lớn trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Theo tôi, cần nhấn mạnh tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc trên nền tảng liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức do Đảng lãnh đạo. Phát huy mạnh mẽ mọi nguồn lực, mọi tiềm năng sáng tạo của nhân dân để xây dựng và bảo vệ Tổ quóc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; lấy mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, độc lập, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh" làm điểm tương đồng; tôn trọng những điểm mới không trái với lợi ích chung của quốc gia - dân tộc; đề cao tinh thần dân tộc, truyền thống nhân nghĩa, khoan dung để tập hợp, đoàn kết mọi người Việt Nam, tăng cường quan hệ máu thịt của nhân dân với Đảng, Nhà nước, tạo sinh lực mới của khối đại đoàn kết toàn dân tộc". So với Đại hội XI, Dự thảo Văn kiện Đại hội XII nêu rõ: "Phát huy mạnh mẽ mọi nguồn lực, mọi tiềm năng sáng tạo của nhân dân"; "Tôn trọng những điểm khác biệt không trái với lợi ích chung của quốc gia - dân tộc".

Để thực hiện được điều đó, Dự thảo cần bổ sung làm rõ hơn các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể là:

1. Hoàn thiện thể chế hoá và cụ thể hoá các quan điểm, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng về đại đoàn kết toàn dân tộc trong củng cố tăng cường quốc phòng, an ninh bảo vệ Tổ quốc;

2. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả các cơ chế, chính sách phát huy vai trò của nhân dân trong việc quyết định những vấn đề lớn của đất nước;

3. Khắc phục những hạn chế, bảo đảm tác dụng, hiệu quả thực chất hoạt động giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội. Ngoài ra, Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XII của Đảng còn nêu định hướng xây dựng các giai tầng trong xã hội; trong đó có những điểm mới so với Đại hội XI, như: tiếp tục hoàn thiện chính sách, pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo, phát huy những giá trị văn hoá, đạo đức tốt đẹp của bảo vệ Tổ quốc các tôn giáo, sống tốt đời, đẹp đạo,... để góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quóc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Như vậy, những quan điểm, chủ trương, định hướng mục tiêu, nhiệm vụ bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XII của Đảng có sự bổ sung, phát triển toàn diện, sâu sắc hơn các đại hội trước của Đảng. Văn kiện đã chỉ ra quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp hết sức đúng đắn, khoa học, phù hợp với tình hình quốc tế và điều kiện thực tiễn của nước ta, phù hợp với ý chí, nguyện vọng của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta.

Trên đây là đôi điều suy nghĩ nghiên cứu góp phần bổ sung làm rõ thêm nội dung phương hướng mục tiêu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới thông qua lĩnh hội Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XII của Đảng./.

Đại tá, PGS.TSKHQS Trần Nam Chuân

Viện Chiến lược Quốc phòng, Bộ Quốc phòng