Thủ tướng Úc Kevin Rudd hôm qua đã phản ứng mạnh mẽ đối với Trung Quốc về các cáo buộc gián điệp xoay quanh vụ Rio Tinto. Ông Rudd nói rằng các chính phủ và công ty trên thế giới đang theo dõi chặt chẽ cách Bắc Kinh xử lý vụ việc. Chính phủ Úc ngày càng mất kiên nhẫn trước việc Trung Quốc thắt chặt thông tin về việc bắt giữ công dân Úc Stern Hu, Giám đốc văn phòng Thượng Hải của tập đoàn Rio Tinto, cùng với 3 nhân viên khác. Những người này đang đối mặt với các cáo buộc ăn cắp bí mật quốc gia của Trung Quốc có liên quan đến tiến trình đàm phán về giá quặng sắt giữa nước này với các công ty nước ngoài. Trong thông điệp mạnh mẽ nhất kể từ khi Trung Quốc ra lệnh bắt giữ ông Hu, Thủ tướng Rudd khẳng định trước báo giới tại Sydney rằng cả Úc và Trung Quốc đều đối mặt với nguy cơ rủi ro lớn vì vụ việc trên. Một mặt thừa nhận Úc có lợi ích kinh tế đáng kể trong quan hệ với Trung Quốc, nhà lãnh đạo này nói rằng Trung Quốc cũng hưởng lợi không kém trong quan hệ với Úc cũng như với các đối tác thương mại khác trên thế giới.

Trước đó, Thủ tướng Rudd và chính phủ Công đảng trung tả của ông đã muốn duy trì chính sách ngoại giao im lặng khi xử lý vụ việc với hy vọng có được kết quả tốt hơn so với hành động công khai gây sức ép đối với Trung Quốc. Úc vẫn chưa được chính thức thông báo về các cáo buộc nhằm vào công dân Hu. Báo Wall Street Journal dẫn lời chuyên gia quan hệ quốc tế Clive Williams thuộc Đại học Quốc gia Úc cho rằng ông Rudd đã buộc phải phản ứng mạnh mẽ hơn trước sức ép của các chính trị gia đối lập. Theo báo The Australian, lãnh đạo đảng đối lập Malcolm Turnbull yêu cầu ông Rudd tận dụng kinh nghiệm vốn có về Trung Quốc, trong đó có việc thông thạo tiếng Hoa, để tiếp xúc trực tiếp với phía Bắc Kinh. Phát ngôn viên Julie Bishop của phe đối lập cũng cho rằng Thủ tướng Kevin Rudd và Ngoại trưởng Stephen Smith phải có sự can thiệp cá nhân trong vụ bắt giữ ông Stern Hu chứ không nên để các nhân viên ngoại giao xử lý vụ việc giống như một vấn đề lãnh sự thông thường.

Cũng theo The Australian, Thủ tướng Rudd đã phản ứng một cách giận dữ khi phe đối lập chỉ trích chính phủ của ông phản ứng quá yếu ớt khi công dân Hu bị bắt. Ông cho hay Chính phủ Úc đã nỗ lực thực hiện tổng cộng 20 đợt tiếp xúc với phía Trung Quốc kể từ khi ông Hu bị bắt tại Thượng Hải hôm 5.7. Ông Rudd khẳng định Canberra đã triển khai các nỗ lực ở mọi cấp độ lãnh sự và đại diện ngoại giao để bảo vệ quyền lợi cho công dân bị bắt giữ. Thậm chí, ông Rudd còn tuyên bố rằng lợi ích của nhà điều hành Rio Tinto còn quan trọng hơn quan hệ kinh tế giữa Úc với Trung Quốc, với tổng kim ngạch thương mại song phương đạt 53 tỉ USD vào năm ngoái. Tuy nhiên, bất chấp các nỗ lực ngoại giao, Bắc Kinh vẫn chưa có dấu hiệu đáp ứng yêu cầu của Canberra trong việc cung cấp thông tin liên quan đến việc bắt giữ trên.