Ủy ban bầu cử quốc gia Thái Lan mới đây đã đưa ra một số đề xuất nhằm
cải cách cơ chế bầu cử hiện nay, trong đó cho phép các nghị sỹ có quyền
độc lập hơn và ít phụ thuộc vào đảng phái của họ.
Việc sửa đổi này là nhằm loại bỏ sự gian lận trong bầu cử thông qua việc
hạn chế quyền lực của các chính trị gia, nhưng lại tăng quyền hạn cho
Ủy ban bầu cử. Cơ chế bầu cử mỗi người một lá phiếu nên được thay đổi
bằng cơ chể bỏ phiếu khối (tính theo cả khu vực bầu cử) nhằm giảm gian
lận và ảnh hưởng của các chính trị gia tại các địa phương.
Theo giải thích của ủy ban này, nếu các nghị sỹ có một mức độ độc lập
không phụ thuộc vào đảng phái của họ thì họ sẽ có trách nhiệm hơn với cử
tri trong khu vực bầu cử của mình. Ngoài ra, Ủy ban bầu cử cũng đề xuất
tăng quy mô ở mỗi khu vực bầu cử khiến cho việc mua bán phiếu bầu hoặc
gây sức ép đối với cử tri trở nên khó khăn hơn.
Tỷ lệ nghị sỹ theo danh sách đảng và tỷ lệ nghị sỹ được bầu trực tiếp
theo khu vực bầu cử không nên chênh lệch quá. Theo hiến pháp 2007, số
nghị sỹ theo danh sách đảng là 125 người trong khi nghị sỹ theo khu vực
bầu cử là 375 người.
Tất cả các ứng cử viên nghị sỹ cần là đảng viên của một đảng phái nào đó
ít nhất trong một năm và sẽ có nhiệm kỳ bốn năm. Không cho phép nghị sỹ
có quyền ứng cử nhiệm kỳ hai liên tiếp, tức là tám năm liên tục. Ứng cử
viên bị phát hiện có liên quan tới các vụ án ma túy, gian lận trong bầu
cử và mắc tội khi quân sẽ không được phép tranh cử.
Việc thành lập đảng phái chính trị một cách nhanhh chóng và dễ dàng cần
được thay thế bằng quy định phải có ít nhất là 5.000 thành viên và 15
người sáng lập mới đủ tiêu chuẩn. Trước bầu cử, đảng này phải thiết lập
được các chi nhánh ở cả bốn vùng của Thái Lan.
Trong số những đề xuất này, có cả những điều khoản có lợi cho Ủy ban bầu
cử. Đó là việc ủy ban này được quyền hoãn hoặc kéo dài thời hạn đăng ký
ứng cử viên mà không cần tham vấn Thủ tướng như hiện nay.
Điều này nhằm ngăn chặn các quan chức chính trị đương nhiệm được hưởng
lợi thế hơn các ứng cử viện khác. Ủy ban bầu cử cũng đòi có quyền được
cung cấp tài liệu để phục vụ điều tra gian lận trong bầu cử.
Trong trường hợp giải tán Quốc hội thì nội các cũng sẽ phải ngừng thực
thi nhiệm vụ ngay lập tức để các bí thư thường trực tại các bộ điều hành
tạm thời. Bí thư thường trực tại các bộ ở Thái Lan thông thường là công
chức chuyên nghiệp, không theo đảng phái./.
(Vietnam+)