Căng như dây đàn

Trong bối cảnh thời hạn chót đã cận kề, để giải quyết các bế tắc liên quan chính sách tài khóa, khiến nghị trường “căng như dây đàn” Tổng thống Barack Obama đã kêu gọi các nghị sỹ Mỹ cần có “hành động tức thời” để ngăn chặn nền kinh tế lớn nhất hành tinh va vào “vách đá tài chính”.

Ngày 28-12, Phát biểu với báo giới sau cuộc gặp kéo dài một giờ đồng hồ với lãnh đạo hai viện Quốc hội, Tổng thống Obama tỏ ý lạc quan về một thỏa thuận có thể đưa ra vào phút chót.

Ông cho biết đã có cuộc đối thoại “cởi mở và trên tinh thần xây dựng” với các nghị sỹ hàng đầu của hai đảng Dân chủ và Cộng hòa, gồm lãnh đạo phe đa số Dân chủ tại Thượng viện, Thượng nghị sỹ Harry Reid, lãnh đạo phe thiểu số Cộng hòa tại Thượng viện, Thượng nghị sỹ Mitch McConnell, Chủ tịch Hạ viện John Boehner và lãnh đạo phe thiểu số Dân chủ tại Hạ viện, Hạ nghị sỹ Nancy Pelosi - được coi là những người “chỉ huy” trong cuộc “chiến” tài khóa này.

Tổng thống Obama cho biết thêm, nhiều khả năng hai bên sẽ thỏa hiệp và đưa ra một kế hoạch khả thi để ngăn chặn kịch bản xấu nhất có thể xẩy ra khiến nền kinh tế Mỹ có thể bị nhấn chìm. Ông Obama cũng nhấn mạnh tới các yếu tố tích cực như thị trường địa ốc đang phục hồi, tỷ lệ thất nghiệp hiện đang ở mức thấp nhất (7,7%) kể từ tháng 12-2008 và các nghị sỹ Mỹ đang thu hẹp bất đồng vì lợi ích quốc gia.

Theo Tổng thống Obama, hiện hai thượng nghị sỹ Reid và McConnell đang cân nhắc về một giải pháp chấp nhận được với mỗi bên cho vấn đề “vách đá tài chính” và ông sẽ đề nghị Quốc hội thông qua đề xuất cũ, trong trường hợp không có kế hoạch mới nào khả thi.

Giới hạn nào là hợp lý

Vào đầu tuần trước, ông Obama đã đề xuất một thỏa thuận có thể tăng tỷ lệ đánh thuế đối với những người có thu nhập từ 400 nghìn USD mỗi năm trở lên, mức cao hơn ngưỡng đề xuất ban đầu là 250 nghìn USD. Tuy nhiên, ông Boehner tỏ ra không đồng tình với đề xuất này và thay vào đó là theo đuổi kế hoạch của riêng mình. Các chuyên gia cho rằng, đảng Dân chủ có thể nhận được sự ủng hộ của đảng Cộng hòa ở cả Hạ viện và Thượng viện, đặc biệt nếu họ sẵn sàng tăng mức đánh thuế thu nhập cá nhân lên 500 nghìn USD/năm.

Theo kịch bản đó, các nghị sĩ cũng có thể hoãn lại việc cắt giảm 109 tỷ USD chi tiêu ngân sách được ấn định có hiệu lực từ ngày 1-1-2013 và chấp thuận những yêu cầu của đảng Cộng hòa thực hiện việc cắt giảm đối với các chương trình xã hội như bảo hiểm y tế cho người già và người có thu nhập thấp.

Tuy nhiên, chỉ với một vài ngày làm việc tại Quốc hội sau kỳ nghỉ Lễ Giáng sinh, nhiều khả năng sẽ không có thỏa thuận nào đạt được và tỷ lệ đánh thuế có thể tăng lên sau đó, ít nhất là tạm thời, cho đến khi một thỏa thuận đạt được tại Washington.

Hạ nghị sĩ đảng Dân chủ John Yarmuth nói: “Chúng ta có thể vấp phải “vách đá tài chính” vào ngày 1-1, nhưng chúng ta có thể sửa chữa sau đó một cách rất nhanh chóng”, Dự luật tạm thời của Tổng thống Obama kêu gọi Quốc hội nhất trí về gia hạn chương trình cắt giảm thuế đối với người dân ngoại trừ những người có thu nhập từ 250 nghìn USD/năm trở lên và gia hạn chương trình trợ cấp thất nghiệp cho 2 triệu người dân.

Theo ông Obama, dự luật tạm thời này vừa đảm bảo yêu cầu tăng thuế của đảng Cộng hòa vừa không ảnh hưởng đến kế hoạch tăng thuế đối với tầng lớp thượng lưu ở Mỹ mà đảng Dân chủ đề xuất, đồng thời tạo nền tảng cho các biện pháp cắt giảm thâm hụt thêm nữa vào những năm sau.

Giới phân tích nhận định mặc dù vẫn còn nhiều bất đồng, song các cuộc đàm phán gần đây giữa Tổng thống Obama và lãnh đạo đảng Cộng hòa đang dần có tiến triển khi hai bên đã có những động thái nhượng bộ.

Vẫn phải đến trước “giờ G”

Ông Obama nói: “Người dân Mỹ đang tự hỏi tại sao chúng ta vẫn chưa vượt qua được những khó khăn này. Tại sao mọi thứ luôn phải chờ đợi vào phút chót. Người dân Mỹ không có kiên nhẫn vì những bất đồng mang động cơ chính trị có thể tổn hại đến nền kinh tế. Đây không phải là thời điểm để thực hiện điều này”.

Ngày 28-12, Văn phòng Quản lý nhân sự (OPM) - một cơ quan độc lập của Chính phủ Mỹ, đã đăng tải hướng dẫn mới đối với nhân viên liên bang về việc nghỉ phép hành chính trên trang web của mình. Văn phòng Quản lý nhân sự cho biết, việc đăng tải hướng dẫn này nhằm cập nhật cho các nhân viên liên bang trong trường hợp lệnh cắt giảm ngân sách tự động có hiệu lực.

Sau nhiều tháng đàm phán, việc làm này của Văn phòng Quản lý nhân sự phản ánh thực tế rằng còn rất ít thời gian để ngăn ngừa các cắt giảm ngân sách tự động do việc hai đảng thất bại không đạt được thỏa thuận vào cuối năm nay.

Tuy nhiên, nhiều nhà quan sát lạc quan rằng, các nghị sĩ Mỹ có “thói quen” chỉ tiến gần đến một thỏa thuận trước giờ “G” khi đã nhìn thấy cuộc đàm phán sắp bị thất bại vào thời khắc cuối năm.

Theo Nhân Dân