Thế giới đang đối mặt với nguy cơ cạn kiệt tài nguyên dầu mỏ, than, khí đốt…vì vậy các quốc gia  đều có chiến lược ứng dụng năng lượng nguyên tử, trong đó phát triển nhà máy điện hạt nhân. Ở nước ta, chiến lược ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình đến năm 2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2006, dù còn mới mẻ nhưng đã đạt được thành tựu quan trọng.

Thành tựu nổi bật của Việt Nam trong ứng dụng năng lượng nguyên tử là sử dụng kỹ thuật xạ trị hạt nhân để khám, điều trị bệnh ung thư di căn, các bệnh tim mạch, tiêu hóa, xương khớp, hô hấp... Riêng tại Bệnh viện Bạch Mai và bệnh viện Chợ Rẫy, mỗi năm có từ 7.000 đến 8.000 bệnh nhân xạ trị các bệnh hiểm nghèo.

Giáo sư Mai Trọng Khoa, Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, với các kỹ thuật hạt nhân trong chẩn đoán, điều trị bệnh ung thư, tim mạch, thần kinh…đến nay, Việt Nam đã tiệm cận với kỹ thuật tiên tiến mà các nước trên thế giới đã áp dụng: “So với các nước trong khu vực, Việt Nam trở  thành một trong những nước có tốc độ phát triển có máy  kỹ thuật về  SPECT,  SPECT/CT, ghi hình phóng xạ gần như cao nhất”.

Sau 4 năm triển khai Quy hoạch tổng thể phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình đến năm 2020, hoạt động nghiên cứu và ứng dụng năng lượng nguyên tử phục vụ phát triển các ngành kinh tế xã hội đã có những chuyển biến và kết quả đáng kể, nhất là lĩnh vực y tế, nông nghiệp, công nghiệp...

Việt Nam được Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) xếp  hàng thứ 8 trên thế giới trong lĩnh vực nghiên cứu về đột biến giống cây trồng. Đến nay đã có 50 giống cây trồng được tạo ra bằng phương pháp chiếu xạ gây đột biến cho năng suất, chất lượng cao. Công nghệ bức xa cũng được ứng dụng thành công mang lại hiệu quả cao trong ngành công nghiêp dầu khí, than, sản xuất xi-măng... Tuy nhiên, do hạ tầng kỹ thuật yếu kém, nguồn nhân lực thiếu và yếu, tài chính hạn hẹp…làm hoạt động nghiên cứu, ứng dụng năng lương nguyên tử ở nước ta còn hạn chế. 

Kỹ sư Nguyễn Hữu Quang, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng kỹ thuật hạt nhân trong công nghiệp cho rằng: "Tình trạng sản xuất ở nước ta công nghệ thấp, động lực để giúp các kết quả nghiên cứu ứng dụng trong thực tế không riêng về kỹ thuật hạt nhân còn phụ thuộc vào kinh tế thị trường. Phải có nhu cầu đổi mới công nghệ thực sự  từ nhà sản xuất thì các kết quả nghiên cứu mới đưa ra ứng dụng được".

Với những quyết định mang tính chất chiến lược, nước ta đang bước vào thời kỳ mới phát triển ngành năng lượng nguyên tử, trong đó có phát triển điện hạt nhân. Tiến sỹ Hoàng Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Năng lượng Nguyên tử (Bộ Khoa học Công nghệ) cho biết: "Đến nay, Dự án điện hạt nhân tại Ninh Thuận, gồm 2 nhà máy tổng công suất phát điện khoảng 4.000MW đang được xúc tiến. Dự kiến nhà máy sẽ được khởi công vào năm 2015, tổ máy số 1 sẽ đưa vào hoạt động năm 2020. Bộ Khoa học Công nghệ đã trình Thủ tướng xem xét, phê duyệt kế hoạch tổng thể, đáp ứng đầy đủ điều kiện cho việc đảm bảo an toàn dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.  Hiện nay, 2 dự án này đang đồng thời chuẩn bị báo cáo khả thi. Một trong những đóng góp quan trọng của đề án là cử đi mấy trăm sinh viên học chuyên ngành về điện hạt nhân ở Nga, năm 2016 sẽ tốt nghiệp đầu tiên về nhà máy điện hạt nhân ở Nga sẽ về Việt Nam”.

Với những quyết định mang tính chất chiến lược, nước ta đang bước vào một thời kỳ mới phát triển ngành năng lượng nguyên tử. Từng bước xây dựng và phát triển ngành công nghiệp, công nghệ hạt nhân đóng góp trực tiếp cho phát triển kinh tế xã hội và tăng cường tiềm lực khoa học công nghệ của đất nước./.

(Theo: VOV)