Chính sách thu hút FDI “thế hệ mới” được hiểu là kêu gọi và hợp tác đầu
tư với các doanh nghiệp nước ngoài có công nghệ cao, tập trung nghiên
cứu và phát triển, năng lực quản trị hiện đại, mang lại giá trị gia tăng
cao cho kinh tế Việt Nam và liên kết, hợp tác với doanh nghiệp trong
nước.
Chiều 14/2, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã chủ trì Hội nghị tham vấn
định hướng hoàn thiện thể chế chính sách về đầu tư nước ngoài trong bối
cảnh mới tại tỉnh Bình Dương.
Đây là chuyến khảo sát địa phương cuối
cùng sau các đợt đi Hải Phòng, Bắc Ninh và Hà Nội để Ban cán sự Đảng
Chính phủ xây dựng dự thảo Đề án Định hướng hoàn thiện thể chế, chính
sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả thu hút và sử dụng đầu tư nước ngoài
(FDI) đến năm 2030 trình Bộ Chính trị cho ý kiến vào tháng 4/2019.
Cùng tham dự Hội nghị còn có lãnh đạo
các bộ, ngành Trung ương, lãnh đạo của tỉnh uỷ, UBND, HĐND của hơn 30
tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phía nam, các tổ chức tài chính,
kinh tế của quốc tế và khu vực và hàng trăm doanh nghiệp FDI.
VIỆT NAM CẦN CÓ PHIÊN BẢN 2.0 VỀ THU HÚT FDI
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Vũ Đại
Thắng cho biết Hội nghị tổng kết 30 năm thu hút, sử dụng FDI tổ chức vào
cuối năm 2018 đã khẳng định FDI đã trở thành một bộ phận hữu cơ của nền
kinh tế. Lũy kế đến ngày 20/1/2019, cả nước có 27.463 dự án FDI còn
hiệu lực, với tổng vốn đăng ký khoảng 343 tỷ USD và tổng vốn thực hiện
hơn 192 tỷ USD.
Tỷ trọng vốn FDI trong tổng vốn đầu tư
phát triển toàn xã hội duy trì ở mức khoảng 18-25% trong giai đoạn 1991 -
2018. FDI góp phần quan trọng hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa, hệ thống chính sách, pháp luật về đầu tư
kinh doanh, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, duy trì đà tăng trưởng
xuất khẩu, tăng nguồn thu ngân sách, tạo việc làm, chuyển dịch cơ cấu
lao động và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nâng cao thế và lực của
đất nước,… vị thế của Việt Nam trên thế giới. Báo cáo năm 2017 của Tổ
chức Thương mại và Phát triển Liên Hợp Quốc (UNTAD) đánh giá Việt Nam
nằm trong nhóm 12 quốc gia thành công nhất về thu hút FDI.
Lãnh đạo các tỉnh, thành phố đều khẳng
định FDI có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế- xã hội của địa
phương trong những năm qua và đã thành công trong thu hút, sử dụng FDI.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND TPHCM Lê Thanh Liêm cho biết sau 30 năm,
FDI đã phát triển song hành và góp phần phát triển đội ngũ doanh nghiệp
tư nhân của thành phố. Hiện nay, vốn đầu tư của khối FDI chỉ bằng ¼ so
với vốn đầu tư của khối tư nhân ở TPHCM, mức tăng trưởng vốn đầu tư của
FDI chỉ khoảng 7,45 lần, thấp hơn mức tăng 33 lần của doanh nghiệp trong
nước.
|
(Ảnh: VGP) |
Ông Lê Thanh Liêm cũng khẳng định xu hướng hợp tác đầu tư, mua bán, sáp
nhập các doanh nghiệp, dự án của các doanh nghiệp FDI cũng mang lại hiệu
quả tích cực trong cơ cấu lại ngành nghề trên địa bàn thành phố trong
thời gian qua.
“Nhiều doanh nghiệp FDI hợp tác với
doanh nghiệp trong nước về phát triển bất động sản nhưng sau này, các
doanh nghiệp bất động sản trong nước đã phát triển mạnh hơn và còn có
thể mua lại các dự án của khối FDI. Tại TPHCM, doanh nghiệp tư nhân đã
phát triển mạnh, đủ sức cạnh tranh với khối FDI”, ông Liêm nói.
Trong thời gian tới, thành phố này sẽ
thu hút các doanh nghiệp FDI có công nghệ cao, năng lực quản trị cao,
tập trung vào lĩnh vực khởi nghiệp, sáng tạo vào các khu công nghiệp
công nghệ cao ở phía đông của thành phố. Ông Lê Thanh Liêm cũng đề nghị
chính sách thu hút, sử dụng FDI phải bảo đảm được hiệu lực hiệu quả giám
sát, nếu các doanh nghiệp FDI thực hiện đúng cam kết thì mới được hưởng
các ưu đãi, đồng thời có chính sách tài chính, môi trường đầu tư tốt để
thu hút các tập đoàn đa quốc gia mở trụ sở, các trung tâm nghiên cứu và
phát triển tại Việt Nam.
Trong khi đó, ông Kyle Kelhofer, Giám
đốc Quốc gia của Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) tại Việt Nam, Lào,
Campuchia cho biết hiện nay FDI chỉ tập trung chủ yếu vào lĩnh vực sản
xuất chứ chưa đầu tư ở các lĩnh vực mang lại giá trị gia tăng cao khác
như tài chính, nghiên cứu và phát triển (R&D),... Trong bối cảnh
mới, lợi thế về chi phí trong thu hút FDI sẽ dần bị mất đi nên Việt Nam
cần có cơ chế thu hút FDI “thế hệ mới”, với kỹ năng lao động, quản trị
tốt hơn, mức lương tốt hơn, tiêu chuẩn chất lượng cao hơn, vừa nâng cao
năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp FDI lẫn doanh nghiệp trong nước
và liên kết được 2 khối này với nhau.
Ông Kyle Kelhofer nhấn mạnh: “Muốn có
thế hệ FDI mới, đòi hỏi Việt Nam phải tạo ra sự chuyển dịch thu hút
chiến lược ở các khối ngành khác nhau, mang tính tổng thể chứ không căn
cứ vào các doanh nghiệp FDI cụ thể. Ưu đãi từ thuế nên chuyển sang ưu
đãi thông qua hiệu quả đầu tư và giá trị gia tăng, chuyển từ cung cấp
dịch vụ sang vừa cung cấp dịch vụ nhưng mang tính tập trung và thúc đẩy
hơn việc bảo đảm hoạt động của các doanh nghiệp FDI, tận dụng hiệu quả
các hiệp định tự do thương mại”.
Cùng ý tưởng, nguyên Bộ trưởng Bộ Phát
triển doanh nghiệp nhỏ và vừa Hàn Quốc Youngsup Joo cho rằng Việt Nam
cần xây dựng “phiên bản 2.0” về thu hút FDI, tập trung vào lĩnh vực
nghiên cứu và phát triển, thu hút FDI theo “chiều ngang”, tức là doanh
nghiệp Việt Nam không còn là “nhà thầu phụ” nữa mà trở thành các đối
tác, hợp tác với các doanh nghiệp FDI ở nhiều lĩnh vực khác thay vì chỉ
có trong lĩnh vực sản xuất và hướng tới thị trường khu vực và toàn cầu.
Đại diện các địa phương, doanh nghiệp,
hiệp hội doanh nghiệp nước ngoài cũng kiến nghị Chính phủ sửa đổi chính
sách pháp luật để tạo thuận lợi cho các hoạt động đầu tư, mở rộng đầu tư
tại Việt Nam, tăng cường đổi mới giáo dục và đào tạo để tạo ra nguồn
nhân lực chất lượng cao, bảo đảm chuyển giao công nghệ hiệu quả, lựa
chọn dòng vốn FDI thân thiện với môi trường, có trách nhiệm với xã
hội,...
|
(Ảnh: VGP) |
VIỆT NAM TIẾP TỤC TĂNG CƯỜNG THU HÚT, HỢP TÁC VỚI DOANH NGHIỆP FDI
Đánh giá cao các ý kiến phát biểu tại
Hội nghị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết đây sẽ là luận cứ quan
trọng để Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp thu, hoàn thiện Đề án trình Bộ Chính
trị. Phó Thủ tướng cũng chia sẻ nhiều vấn đề đặt ra trong thu hút, sử
dụng FDI trong giai đoạn tới nhằm phát triển bền vững đô thị, khuyến
khích chuyển giao công nghệ, trình độ quản lý và sẵn sàng cho doanh
nghiệp Việt Nam tham gia chuỗi cung ứng, logistics toàn cầu.
Theo Phó Thủ tướng, Việt Nam cần chuyển
đổi phương thức tiếp cận FDI với “động cơ” chính là thu hút công nghệ
cao, lao động chất lượng cao, chủ động thu hút FDI và phân cấp mạnh mẽ
cho các chính quyền địa phương như TPHCM để thu hút các tập đoàn đa quốc
gia “xây tổ”; chuyển tư duy thu hút đầu tư theo quy mô vốn sang tiêu
chí dựa vào hiệu quả giá trị gia tăng của dòng vốn FDI.
Giải pháp đặt ra, Phó Thủ tướng nhấn
mạnh tới việc xây dựng môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, đáp ứng
yêu cầu phát triển của nền kinh tế số để tất cả các thành phần kinh tế
được hưởng lợi và các chính sách cụ thể để liên kết FDI với khối doanh
nghiệp trong nước.
“Chính phủ Việt Nam nhất quán hoàn thiện
thể chế chính sách để tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài. FDI là bộ
phận hữu cơ, thành viên tích cực của nền kinh tế và Việt Nam sẽ thực
hiện hợp tác, đầu tư với các doanh nghiệp FDI”, Phó Thủ tướng nêu rõ./.
(VGP)