Kinh phí thiếu, nhân lực yếu nhưng nguồn vốn đầu tư cho ứng dụng KH-CN ở nhiều địa phương lại không được sử dụng đúng mục đích. TP Hà Nội, TP.HCM năm 2007 được phân bổ 200 - 300 tỷ đồng, nhưng chỉ sử dụng đúng mục đích gần 10%.
Thông tin trên đã được đưa ra tại Hội thảo toàn quốc các Trung tâm Ứng dụng khoa học và công nghệ địa phương vừa được tổ chức tại Đà Nẵng hôm 21/11, Thứ trưởng Bộ KH-CN Nguyễn Quân cho hay, hiện cả nước có 60/63 tỉnh, thành có Trung tâm Ứng dụng (TTƯD) KH-CN.
Tuy nhiên, phần lớn các TTƯDKHCN gặp nhiều khó khăn về vốn, trang thiết bị nên hiệu quả hoạt động bị hạn chế. Nhiều TTƯDKHCN chưa khai thác được nguồn kinh phí đầu tư phát triển KHCN của địa phương cho đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng.
Việc phân bổ kinh phí cho hoạt động của các TTƯDKHCN không có sự nhất quán trong cả nước mà tùy thuộc vào từng địa phương.
Có nơi phân bổ chỉ tiêu, hạn mức kinh phí cho biên chế sự nghiệp của TTƯDKHCN như đối với cơ quan quản lý nhà nước nhưng có nơi chỉ cấp bằng 50% (cho phần lương). Do vậy có tỉnh được cấp 500 triệu đồng/năm, nhưng có tỉnh chỉ được 50 triệu đồng/năm.
Theo số liệu tổng hợp từ 52 tỉnh thành, trong 5 năm (2003 – 2008), tổng kinh phí cấp thường xuyên cho các TTƯDKHCN là 82,1 tỷ đồng, bình quân mỗi TTƯDKHCN nhận được 300 triệu đồng mỗi năm để chi cho các hoạt động.
Đặc biệt, chỉ mới có 3 địa phương là Nghệ An, Hà Tĩnh, Vĩnh Phúc là sử dụng 2% ngân sách cho hoạt động này đúng theo quy định của Luật Ngân sách, còn lại nhiều địa phương nguồn tài chính đầu tư chỉ chiếm khoảng 0,2%.
Đáng nói là nhiều nơi sử dụng nguồn vốn đầu tư cho phát triển KH&CN không đúng mục đích. Hai TP lớn là Hà Nội, TP.HCM năm 2007 được phân bổ 200 - 300 tỷ đồng cho KH&CN, nhưng chỉ sử dụng đúng mục đích gần 10%.
Bên cạnh đó, nguồn nhân lực của các TTƯDKHCN hiện vừa thiếu lại vừa yếu về chuyên môn nghiệp vụ cũng như năng lực và khả năng quản lý kinh doanh, không thường xuyên được đào tạo, đào tạo lại và cập nhật kiến thức. Phần lớn là viên chức trẻ, nhiệt tình nhưng thiếu kinh nghiệm và khả năng tìm kiếm, nắm bắt nhu cầu về công nghệ của sản xuất và doanh nghiệp. Hiện trong số 815 cán bộ viên chức, lao động hợp đồng của 52/63 TTƯDKHCN chỉ mới có 4,57% có trình độ trên đại học chỉ chiếm 4,57%, số có trình độ đại học chiếm 45,4%.
Do tình hình trên nên việc chuyển đổi mô hình hoạt động của các TTƯDKHCN theo hướng tự chủ, tự trang trải theo tinh thần của Nghị định 115/2005/NĐ-CP còn gặp nhiều khó khăn. Hiện chỉ mới có 18/52 TTƯDKHCN thực hiện chuyển đổi theo NĐ 115 (chiếm 35%), 15/52 TTƯDKHCN mới làm đề án (26,5%), còn 19/52 TTƯDKHCN thậm chí chưa làm đề án (chiếm 38,5%) vì vẫn còn nhiều băn khoăn, vướng mắc.