Triển khai chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, thành phố khẩn trương thành lập ban chỉ đạo thực hiện chương trình cấp thành phố, huyện và cấp xã. Đến nay, có 7 huyện thành lập Ban chỉ đạo xây dựng nông thôn mới; 138 xã, thị trấn thành lập Ban quản lý xây dựng nông thôn mới. Việc tuyên truyền, vận động được thực hiện sâu rộng trên các phương tiện truyền thông đại chúng. Công tác tập huấn cho cán bộ từ cấp thành phố đến cơ sở về xây dựng nông thôn mới được chú trọng. Thành phố tổ chức 10 lớp tập huấn cho 1500 lượt học viên là cán bộ thành phố, cấp huyện, xã. Các địa phương tổ chức 7 lớp tập huấn với sự tham gia của 380 cán bộ. Ngoài ra, các ngành chức năng liên quan cũng tổ chức tập huấn cho 120 học viên. Thành phố thực hiện xong khảo sát, đánh giá thực trạng các địa phương theo Bộ tiêu chí quốc gia. Kết quả cho thấy không có xã nào đạt 14 - 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới theo quy định của Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn; 90 xã đạt 6- 10 tiêu chí; 32 xã đạt 4-5 tiêu chí...

Trong năm 2011, thành phố đặt mục tiêu phấn đấu hoàn thành xong quy hoạch xây dựng nông thôn mới tại các xã, thị trấn trên địa bàn. Tuy nhiên, đến cuối năm, mới có 22 xã được phê duyệt xong quy hoạch và đề án xây dựng nông thôn mới. So với con số 143 xã, thị trấn tham gia quy hoạch xây dựng nông thôn mới trên toàn thành phố, số địa phương đã phê duyệt xong quy hoạch chỉ chiếm lượng nhỏ. Hiện, các địa phương còn lại vẫn trong giai đoạn triển khai lập quy hoạch, xây dựng đề án nông thôn mới. Huyện Thủy Nguyên có 22 xã, thị trấn mới trình huyện thẩm định, phê duyệt quy hoạch nông thôn mới hoặc đang xây dựng đề án. Huyện Tiên Lãng có 21 xã, thị trấn chờ thẩm định, phê duyệt quy hoạch nông thôn mới; chưa có xã nào xây dựng đề án nông thôn mới. Chậm nhất là huyện Cát Hải- 6 xã mới đang trong giai đoạn lập quy hoạch.

Để huy động nguồn lực cho xây dựng nông thôn mới, mặc dù không được bố trí vốn Trung ương nhưng thành phố đầu tư 238 tỷ đồng cho chương trình, trong đó kinh phí thuộc các dự án, chương trình lồng ghép là 228 tỷ đồng; kinh phí xây dựng cơ bản 10 tỷ đồng.

Nhiều nguyên nhân chậm tiến độ

Qua đánh giá của các ngành chức năng, tiến độ xây dựng nông thôn mới trong năm 2011 chậm và gặp nhiều khó khăn do nhiều nguyên nhân. Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp – Phát triển nông thôn, việc triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010- 2020 chưa được các cấp, ngành thực hiện khẩn trương, quyết liệt. Một số địa phương chưa chủ động, còn trông chờ vào sự chỉ đạo, phân công của cấp trên. Nhiều xã trên địa bàn thành phố chưa xây dựng đề án nông thôn mới với lý do còn chờ đến khi quy hoạch được hoàn thành.

Tại cuộc họp mới đây đánh giá về tiến độ xây dựng nông thôn mới, lãnh đạo các huyện, ngành chức năng tập trung phân tích nhiều nguyên nhân làm chậm tiến độ và khó khăn cho quá trình xây dựng nông thôn mới. Chủ tịch Hội Nông dân Hải Phòng Phạm Xuân Lương cho rằng: “Xây dựng nông thôn mới là lĩnh vực rộng, cần phải có sự vào cuộc của các cấp, ngành, đoàn thể, doanh nghiệp, cộng đồng dân cư nhưng việc tham mưu, đề xuất của các cấp, ngành, địa phương còn hạn chế; sự phối hợp giữa các cấp, ngành chức năng và các địa phương chưa kịp thời”. Lãnh đạo một số huyện phản ánh các văn bản, hướng dẫn của Trung ương còn chậm, chưa đầy đủ, thiếu đồng bộ nên các địa phương lúng túng trong triển khai thực hiện. Một số đơn vị tư vấn nhận hợp đồng làm quy hoạch với quá nhiều xã, có đơn vị làm hợp đồng cho 15 - 30 xã nên khó bảo đảm về chất lượng, tiến độ quy hoạch. Lãnh đạo một số ngành chức năng như Y tế, Công Thương... thì cho rằng một số tiêu chí đặt ra trong quá trình xây dựng nông thôn mới quá cao hoặc không phù hợp khiến các địa phương khó thực hiện.

Tăng tốc trong năm 2012

Việc chậm tiến độ quy hoạch và xây dựng đề án nông thôn mới trong năm qua làm ảnh hưởng đến nhiều khâu khác trong quá trình thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới. Vì vậy, chỉ đạo vấn đề xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn tới, Chủ tịch UBND thành phố Dương Anh Điền yêu cầu ngay trong quý 1-2012, 100% các xã, thị trấn phải hoàn thành quy hoạch và đề án xây dựng nông thôn mới, công tác duyệt quy hoạch phải đảm bảo về chất lượng.

Theo Chủ tịch Dương Anh Điền, sở dĩ tiến tiến độ xây dựng nông thôn mới thời gian qua chậm, chưa đạt yêu cầu bởi người dân chưa thấy được họ là chủ thể chính xây dựng nông thôn mới, cán bộ thiếu tâm huyết với chương trình, nguồn lực còn hạn chế. Năm 2012, phải tạo ra những chuyển biến thực chất trong xây dựng nông thôn mới tại Hải Phòng. Muốn vậy, phải tập trung nâng cao nhận thức cán bộ từ cấp cơ sở đến thành phố. Cán bộ phải xác định xây dựng nông thôn mới là làm cho mình, cho dân nên phải tâm huyết; nâng cao nhận thức của nông dân, giúp họ phát huy vai trò chủ thể xây dựng nông thôn mới. Trong năm 2012, huy động mạnh nguồn vốn cho xây dựng nông thôn mới, ngoài vốn thành phố, trung ương cấp, phải tích cực huy động nguồn vốn trong dân, đẩy mạnh công tác đấu giá đất tại các quận, huyện tạo kinh phí phục vụ cho xây dựng nông thôn mới. Bên cạnh đó, cần tăng cường công tác quản lý, chỉ đạo thực hiện chương trình, kiểm tra đôn đốc, có kế hoạch đánh giá động viên khen thưởng kịp thời, đặc biệt cần quan tâm tuyên truyền sâu rộng hơn nữa về chương trình này trên các phương tiện thông tin đại chúng…

Hồ Hương (Hải Phòng)