Tuy nhiên, mùa xuân này cuộc sống của nhiều hộ gia đình du canh du cư
trước đây giờ đã đổi thay. Qua 5 năm triển khai theo Quyết định số
33/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Chính sách hỗ trợ di dân thực
hiện định canh định cư (ĐCĐC) cho đồng bào dân tộc thiểu số, tỉnh Hòa
Bình đã sắp xếp ĐCĐC xem kẹp cho 94 hộ ở các làng bản trên địa bàn về
nơi ở mới. Bên cạnh đó, hai điểm ĐCĐC cũng đã được xây dựng tập trung để
tiếp nhận 68 hộ; trong đó, một điểm tại bản Cang, xã Pà Cò, huyện Mai
Châu cho đồng bào dân tộc Mông và một điểm tại khu suối Kẻ, xóm Mít, xã
Tu Lý, huyện Đà Bắc cho đồng bào dân tộc Mường, Dao, Tày. Hầu hết các hộ
trên đều có nhà mới, có điện thắp sáng, có công trình công cộng, có
đường giao thông mới, trẻ em có nơi vui chơi và học hành tử tế.
Anh Bùi Văn Tình cho biết: Trước đây gia đình tôi ở tít trên
các đỉnh đồi, đỉnh núi, nay đây mai đó, con cái cũng không được học hành
đến nơi đến chốn, cuộc sống khó khăn lắm, lương thực trồng cũng chả ai
đến mua vì đường giao thông không có. Thậm chí, Tết năm 2006 gia đình
phải đi vay lãi ở ngoài 100 nghìn đồng, mới có cơm để ăn. Từ khi được
nhà nước hỗ trợ xây nhà, sống xem kẹp với các hộ gia đình dân chí cao
hơn, lại có đất sản xuất gia đình tôi cũng đỡ khó khăn, con cái được mở
mang đầu óc, được đến trường, đến lớp, có thêm nhiều bạn bè, gia đình
không còn cảnh phải đi vay tiền để ăn Tết nữa. Tết năm nay, gia đình tôi
cũng có con gà thắp hương tổ tiên.
Men
theo con đường bê tông cứng hóa mới được làm, chúng tôi có mặt tại khu
tái định cư (TĐC) suối Kẻ xóm Mít, huyện Đà Bắc; đây là một trong những
dự án TĐC tập trung của tỉnh Hòa Bình cho đồng bào các dân tộc thiểu số
du canh du cư. Khu TĐC có diện tích đền bù là 27 ha với tổng mức đầu tư
là 18 tỷ đồng. Hiện nay, khu TĐC đã xây dựng được hai công trình đường
giao thông; một công trình bai kênh mương để lấy nước phục vụ sản xuất
cho bà con; một công trình điện và công trình nước sinh hoạt. Khu TĐC
này đã tiếp nhận 28 hộ sống DCDC tại khu vực suối Nhạp, xã Đồng Ruộng,
còn lại 12 hộ khác thuộc diện chương trình 134.
Ông Phạm Tiến Dũng, Chi cục Phó, Chi cục Định canh, định cư
thuộc Ban Dân tộc tỉnh Hòa Bình cho biết: Khoảng hơn hai tháng trước Tết
Nguyên đán, khu TĐC tập trung suối Kẻ trở lên nhộn nhịp hẳn. Đồng bào
các dân tộc Mường, Dao, Tày sau nhiều năm sống DCDC tại khu vực suối
Nhạp, xã Đồng Ruộng, huyện Đà Bắc đã chuyển về những ngôi nhà mới tại
đây. Nhìn bà con vui khiến những người làm dự án vui lây. Thời gian đầu
bà con còn “lạ nước, lạ cái” nên gặp không ít khó khăn trong cuộc sống
nhưng với sự tương trợ lẫn nhau cũng như hỗ trợ của tỉnh, huyện, xã dần
cuộc sống của bà con dần dần cũng đã cơ bản ổn định. Tết này, bà con
đồng bào không phải đón xuân trong những ngôi nhà tạm bợ, bốn bề là núi,
rừng mà đã có hàng xóm, láng giềng, trẻ em có chỗ để vui chơi rồi.
Những ngày giáp Tết Nguyên đán, nhìn thấy bà con về nơi ở mới
tại khu TĐC tập trung suối Kẻ, mặc dù còn phải lo dọn dẹp nhà cửa nhưng
không khí Tết như đã tràn ngập nơi đây. Trong căn nhà mới vẫn còn mùi
thơm của gỗ rừng được dựng lên, bác Đinh Dương Thống vẫn không dấu được
niềm vui, Bác chia sẻ: Bao đời sống DCDC, không nghĩ về già lại được
chuyển về ngôi nhà mới khang trang như thế này. Trước đây, sống xa khu
dân cư, cuộc sống kinh tế gia đình chủ yếu dựa vào nghề đánh bắt cá ở
sông nên rất khó khăn. Trong khi đó, đường vào bản chỉ là đường mòn,
trèo đèo, lội suối, nước sinh hoạt hàng ngày được lấy tại các vách núi,
sông; không được dùng nước hợp vệ sinh như ở khu TĐC này. Từ khi đến khu
TĐC mới này, gia đình được Đảng và Nhà nước hỗ trợ 300 m2 đất ở và
4.000 m2 đất sản xuất, hỗ trợ kinh phí làm nhà 9 triệu đồng/hộ; hỗ trợ
di chuyển 3 triệu đồng; mắc điện 1 triệu đồng; làm bể nước 1 triệu đồng.
Ngoài ra, còn được hỗ trợ lương thực 100.000 đồng/tháng, trong sáu
tháng đầu tiên và hỗ trợ phát triển sản xuất. Tết này là Tết đầu tiên
gia đình ông Thống thấy vui sướng và hạnh phúc nhất.
Không chỉ giải quyết vấn đề DCDC cho đồng bào dân tộc thiểu số mà
từ khi được chuyển đến nơi ở mới nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số
trên địa bàn tỉnh đã tập trung đầu tư phát triển sản xuất, từng bước
thoát nghèo, con em được theo học tại môi trường tốt hơn. Em Đinh Công
Thắng, dân tộc Mường vừa chuyển về nơi ở mới tại suối Kẻ, xóm Mít cho
biết: Trước đây em học tại trường suối Nhạp, xã Đồng Ruộng, huyện Đà
Bắc. Mặc dù trường chỉ cách nhà hơn một km, nhưng đi lại vất vả do phải
vượt đèo, suối; cơ sở vật chất phục vụ dạy và học cũng khó khăn, lớp
dựng bằng tre, vách nứa, chỉ có 2 học sinh học trong một lớp. Từ khi về
đây học, em có thêm nhiều bạn mới, cơ sở phục vụ dạy học tốt hơn, và học
tập cũng tốt lên.
Thời khắc giao thừa cũng
sắp đến rồi, đối với những hộ đồng bào dân tộc thiểu số chuyển về nơi ở
mới thì đây là thời khăc cuộc sống của họ bước sang một trang mới đầy hi
vọng. Cái Tết đầu tiên nơi bản mới trở lên đầm ấm, tươi vui hơn. Nhìn
khuôn mặt lũ trẻ hân hoan, được mặc bộ quần áo mới, đi chúc Tết như đóa
hoa ban rừng nở rộ trong sương sớm mùa xuân giữa đại ngàn Tây Bắc./.
Nguyễn Quốc Trị