Cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 (Cuộc bầu cử) là sự kiện chính trị, nhiệm vụ chính trị trọng tâm của toàn Đảng, toàn dân và cả hệ thống chính trị trong năm 2021. Với tỷ lệ 99,60% cử tri cả nước tham gia bỏ phiếu, Ngày bầu cử 23/5/2021 đã thực sự trở thành Ngày hội lớn của toàn dân; Cuộc bầu cử đã thành công toàn diện về mọi mặt, đảm bảo dân chủ, đúng pháp luật, bình đẳng, an toàn và tiết kiệm; đồng thời đã để lại cho chúng ta nhiều bài học kinh nghiệm quý báu về ý nghĩa và sự thành công của Cuộc bầu cử.

NHỮNG THÀNH CÔNG TỐT ĐẸP CỦA CUỘC BẦU CỬ

Một là, đó là thành công về sự lãnh đạo sâu sát của Bộ Chính trị, Ban Bí thư; sự lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện quyết liệt, khoa học, kịp thời, chuyên nghiệp, sáng tạo của Hội đồng bầu cử quốc gia, Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các cấp, các ngành, các tổ chức phụ trách bầu cử từ Trung ương đến địa phương. Điều rất đặc biệt là mặc dù diễn ra trong bối cảnh đại dịch COVID-19 bùng phát đợt thứ tư với nhiều diễn biến phức tạp, nhưng Cuộc bầu cử vẫn được tổ chức an toàn, không có tình huống bất thường xảy ra. 

Nhìn lại việc tổ chức thành công Cuộc bầu cử trong điều kiện, hoàn cảnh vô cùng khó khăn đó, chúng ta càng thấy rõ hơn, trân trọng hơn quyết tâm và nỗ lực rất lớn của Hội đồng bầu cử quốc gia, Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các cấp, các ngành từ Trung ương đến cơ sở và ý chí vượt qua mọi khó khăn, thử thách, tinh thần yêu nước của đồng bào cử tri cả nước.

Hai là, cuộc bầu cử được chuẩn bị rất kỹ lưỡng đã phát huy được tinh thần dân chủ, công khai, minh bạch trong từng bước triển khai công tác bầu cử, từ dự kiến cơ cấu, thành phần, số lượng cho đến công tác hiệp thương, lấy ý kiến cử tri, lựa chọn, giới thiệu người ứng cử đáp ứng tiêu chuẩn, chất lượng, việc tổ chức vận động bầu cử cũng như việc bỏ phiếu, kiểm phiếu… để có được kết quả rất tốt đẹp cả về cơ cấu, tiêu chuẩn, số lượng và thành phần. 

Chúng ta đã thực hiện rất tốt việc chỉ đạo, hướng dẫn công tác bầu cử đối với các địa phương và cơ quan, tổ chức hữu quan, bảo đảm kịp thời, chi tiết, cụ thể, đúng quy định của pháp luật. Những vướng mắc, khó khăn trong tổ chức thực hiện, những vấn đề mới phát sinh trong điều kiện phòng, chống đại dịch COVID-19 và các kiến nghị đều được trả lời, giải đáp trong thời gian nhanh nhất, trên cơ sở cập nhật, tích hợp với những nội dung đã hướng dẫn, rút kinh nghiệm từ các cuộc bầu cử trước đây và phù hợp với điều kiện, tình hình thực tế ở địa phương, được cấp ủy, chính quyền, các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương đánh giá cao.  

Ba là, với kết quả bầu được 499 đại biểu Quốc hội, cơ bản bầu đủ đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã cho phép chúng ta khẳng định thành công của công tác nhân sự được chuẩn bị kỹ lưỡng, dân chủ, đúng quy định của pháp luật. Các đại biểu được bầu bảo đảm tiêu chuẩn, chất lượng và có cơ cấu kết hợp, cơ cấu chung, cơ cấu thành phần hợp lý; có sự kế thừa và chuyển tiếp giữa các nhiệm kỳ Quốc hội; giảm tỷ lệ đại biểu kiêm nhiệm làm việc trong các cơ quan hành pháp, tư pháp và tăng tỷ lệ đại biểu hoạt động chuyên trách; tỷ lệ đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp trúng cử là người dân tộc thiểu số, phụ nữ đạt cao hơn so với nhiệm kỳ trước, đặc biệt có những người trúng cử đại biểu Quốc hội lần này là đại diện cho các dân tộc thiểu số rất ít người. Trình độ chuyên môn của những người trúng cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 cao hơn so với nhiệm kỳ trước. 

Trên cơ sở kết quả tốt đẹp đó, Kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa XV sẽ bầu, phê chuẩn nhân sự giữ các vị trí chủ chốt trong bộ máy nhà nước và các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao để các cơ quan này tiếp tục kế thừa và phát huy những thành tựu trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp. Với ý nghĩa đó, thành công của Cuộc bầu cử là tiền đề vững chắc để tiếp tục xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân; đảm bảo tất cả quyền lực nhà nước đều thuộc về Nhân dân, vì hạnh phúc của Nhân dân.

Bốn là, thành công của Cuộc bầu cử với quy mô lớn và trong điều kiện, hoàn cảnh đặc biệt khó khăn như vậy là sự khẳng định niềm tin sắt son, vững chắc của Nhân dân với Đảng và Nhà nước ta, với chế độ xã hội chủ nghĩa. Với gần 70 triệu cử tri đi bỏ phiếu, vượt lên những khó khăn, thách thức chưa từng có do tác động của đại dịch COVID-19, Cuộc bầu cử có quy mô lớn nhất từ trước đến nay đã thành công rất tốt đẹp. Trong đó, nhân tố quan trọng nhất, quyết định nhất đến thành công của Cuộc bầu cử là có sự lãnh đạo sát sao của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và sự chỉ đạo rất trách nhiệm, bài bản, cẩn trọng, chu đáo từ Hội đồng bầu cử quốc gia, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức phụ trách bầu cử các cấp từ Trung ương đến địa phương. 

Năm là, đó là thành công của việc phát huy sức mạnh tổng hợp của Nhân dân và cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, để lại nhiều dấu ấn tốt đẹp, được dư luận trong nước, đồng bào ta ở nước ngoài và truyền thông quốc tế ghi nhận, đánh giá cao. Qua đây, chúng ta càng thấm thía đại đoàn kết toàn dân tộc chính là cội nguồn sức mạnh nội sinh của dân tộc Việt Nam - bài học kinh nghiệm quý báu này đã được đúc rút qua lịch sử dân tộc và tiếp tục phát huy, tỏa sáng trong cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. 

Thành công của Cuộc bầu cử là minh chứng cho thấy càng trong khó khăn, thử thách, lòng yêu nước, truyền thống đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường vượt qua khó khăn và khát vọng vươn lên, vốn là những giá trị cơ bản làm nên sức mạnh Việt Nam càng được trỗi dậy, phát huy và lan tỏa mạnh mẽ hơn qua thực tiễn Cuộc bầu cử; như Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại đã tổng kết trong lời dạy thiêng liêng “Dễ trăm lần không dân cũng chịu. Khó vạn lần dân liệu cũng xong”. 

NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM QUÝ BÁU

Từ những thành công tốt đẹp và toàn diện về mọi mặt của cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, chúng ta có thể rút ra những bài học kinh nghiệm quý báu sau đây:  

Trước hết, đó là bài học kinh nghiệm quý báu về sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng; sự quản lý có hiệu quả của Nhà nước; sự tin tưởng, đồng lòng của Nhân dân, ý thức trách nhiệm của công dân; sự tham gia tích cực của cả hệ thống chính trị vào công tác bầu cử là yếu tố quyết định, bảo đảm chắc chắn cho thành công của Cuộc bầu cử. Trung ương Đảng và cấp ủy các cấp đã lãnh đạo thực hiện rất tốt công tác chuẩn bị nhân sự giới thiệu tham gia ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, bảo đảm phát huy dân chủ và sự lãnh đạo của Đảng; giới thiệu để cử tri cả nước sáng suốt lựa chọn những người thực sự tiêu biểu về phẩm chất, đạo đức và năng lực, có đủ tiêu chuẩn theo quy định của pháp luật, có điều kiện thực hiện nhiệm vụ tham gia làm đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. 

Điều rất quan trọng là bài học kinh nghiệm quý báu và quan trọng nhất này hoàn toàn không phải do chúng ta tự nhận lấy, mà chính các hãng truyền thông quốc tế đã nhấn mạnh và khẳng định nguyên nhân hàng đầu dẫn đến thành công tốt đẹp của Cuộc bầu cử là do Ðảng ta đã có 76 năm kinh nghiệm tổ chức thành công các cuộc bầu cử(1), qua đó thêm một lần nữa chứng minh: Ở Việt Nam, không có một lực lượng chính trị nào khác ngoài Đảng Cộng sản Việt Nam có đủ bản lĩnh, trí tuệ, kinh nghiệm, uy tín và khả năng lãnh đạo đất nước vượt qua mọi khó khăn thử thách, đưa sự nghiệp cách mạng của dân tộc đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác(2). 

Thứ hai, đó là bài học kinh nghiệm quý báu về sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các cấp ủy Đảng đối với công tác chuẩn bị bầu cử. Đây là yếu tố quan trọng hàng đầu bảo đảm thành công của Cuộc bầu cử. Cùng với đó là sự quyết liệt, sâu sát, chủ động, sáng tạo của Hội đồng bầu cử quốc gia, Chính phủ, Ủy ban bầu cử, Ban Chỉ đạo bầu cử các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong suốt quá trình tổ chức thực hiện Cuộc bầu cử; sự phân công, hợp tác tích cực, phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, tổ chức hữu quan trong công tác bầu cử tạo sự thống nhất, thông suốt từ Trung ương đến cơ sở. Thực tế cho thấy, nơi nào có sự chỉ đạo thường xuyên, quyết liệt, thống nhất và kịp thời, các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo được phổ biến, quán triệt, tập huấn đầy đủ; làm tốt công tác tư tưởng, thông tin tuyên truyền để có sự đồng thuận xã hội tốt thì ở nơi đó công tác tổ chức bầu cử đạt kết quả cao.

Thứ ba, đó là bài học kinh nghiệm quý báu về việc chủ động thông tin, tuyên truyền sâu, rộng, có trọng tâm, trọng điểm đến đồng bào cử tri cả nước; với cộng đồng quốc tế về Cuộc bầu cử với nhiều hình thức đa dạng, sáng tạo, thiết thực, hiệu quả, nội dung phong phú từ giai đoạn chuẩn bị đến Ngày bầu cử, kết hợp các phương thức truyền thống với ứng dụng tối đa công nghệ thông tin hiện đại. Việc bảo đảm sự công khai, minh bạch, dân chủ, công bằng, bình đẳng trong từng công việc chuẩn bị bầu cử; phát huy tốt vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và các tổ chức thành viên trong việc vận động, khuyến khích đồng bào cử tri cả nước tham gia vào các bước trong quá trình bầu cử. Qua đó đã tạo ra bầu không khí tin tưởng, phấn khởi của Nhân dân cả nước và đồng bào ta ở nước ngoài, của cộng đồng quốc tế đối với Cuộc bầu cử, nâng cao ý thức, trách nhiệm chính trị của công dân tham gia xây dựng bộ máy nhà nước, chính quyền các cấp. Vì thế, chúng ta có quyền khẳng định kết quả Cuộc bầu cử là sự thể hiện lòng tin của Nhân dân đối với sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng thông qua lá phiếu bầu cử; là sự kiểm chứng, sự khẳng định lòng tin son sắt của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa; đồng thời nhắc nhở chúng ta phải luôn ghi nhớ rằng, niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa là tài sản tinh thần vô giá cần phải giữ gìn và phát huy(3).

Thứ tư, đó là bài học kinh nghiệm quý báu về việc bảo đảm thực hiện tốt quy trình công tác nhân sự; từ việc hiệp thương lựa chọn, giới thiệu người ứng cử, lấy ý kiến cử tri về người ứng cử, vận động bầu cử để lựa chọn được những ứng cử viên xứng đáng, đáp ứng đủ các điều kiện, tiêu chuẩn quy định. Kết quả bầu cử cho thấy việc quán triệt quan điểm công tác chuẩn bị nhân sự cho Đại hội Đảng các cấp, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và công tác chuẩn bị nhân sự cho Quốc hội khóa XV, Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 có mối quan hệ mật thiết, mang tính tổng thể, liên thông và có tính kế thừa, đảm bảo sự chuyển tiếp giữa các thế hệ. 

Chúng ta cũng đã rất thành công trong việc lựa chọn những người có phẩm chất, năng lực và kinh nghiệm; có bản lĩnh, tâm huyết và trách nhiệm, nắm vững luật pháp về bầu cử, thành thạo công việc, giữ vững nguyên tắc trong việc bỏ phiếu, việc kiểm phiếu để tham gia các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương; đồng thời đã làm tốt công tác tập huấn nghiệp vụ bầu cử cho các tổ chức phụ trách bầu cử và Tổ bầu cử ở các địa điểm tổ chức bầu cử. 

Từ sự chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng về công tác nhân sự, cử tri cả nước đã sáng suốt lựa chọn bầu được những đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân thật sự tiêu biểu, xứng đáng đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân; về cơ bản bảo đảm đủ tiêu chuẩn, số lượng và có cơ cấu hợp lý. Thông qua lá phiếu của mình, cử tri cả nước đã thực hiện đầy đủ quyền làm chủ trong việc lựa chọn, giới thiệu, bầu người có đủ đức, đủ tài, xứng đáng đại diện cho Nhân dân cả nước tại Quốc hội và Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã. Các thông tin, số liệu về cơ cấu, thành phần; trình độ chuyên môn và cơ cấu cơ quan, tổ chức của đại biểu trúng cử nêu trên cho thấy Cuộc bầu cử không chỉ hoàn thành rất tốt yêu cầu về đảm bảo hài hòa giữa cơ cấu và tiêu chuẩn chất lượng.

Thứ năm, Cuộc bầu cử thành công đã để lại cho chúng ta bài học kinh nghiệm quý báu về việc chủ động nắm bắt tình hình, bám sát địa bàn cơ sở; chuẩn bị đầy đủ phương án, kế hoạch bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội và y tế; về năng lực quản lý, điều hành của Nhà nước đối với các tình huống bất thường xã hội, mà cụ thể là với diễn biến phức tạp của dịch COVID-19; về việc kiên quyết đấu tranh với các phần tử cơ hội, phản động; về sự phối hợp chặt chẽ các lực lượng an ninh, quốc phòng, dân phòng và sự ủng hộ của Nhân dân để bảo đảm an toàn tuyệt đối cho Cuộc bầu cử và việc giải quyết có lý, có tình những thắc mắc, phản ánh liên quan đến Cuộc bầu cử. Đó còn là bài học kinh nghiệm về việc đảm bảo thực hiện tốt chế độ thông tin, báo cáo về tiến độ triển khai công tác bầu cử; thường xuyên kiểm tra, giám sát, kịp thời chỉ đạo, giải quyết những vướng mắc, khó khăn ở địa phương, cơ sở; thực hiện tốt công tác bảo đảm về cơ sở vật chất, kỹ thuật, chế độ tài chính. 

Những thành công và ý nghĩa, bài học kinh nghiệm quý báu nêu trên của Cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 là điều kiện tiên quyết, là sự chuẩn bị rất kỹ lưỡng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta để quyết tâm xây dựng thành công trên đất nước tươi đẹp này “… một hệ thống chính trị mà quyền lực thực sự thuộc về nhân dân, do nhân dân và phục vụ lợi ích của nhân dân…”(4). Chúng ta hoàn toàn tin tưởng rằng, thành công rất tốt đẹp và toàn diện của Cuộc bầu cử sẽ là dấu ấn có ý nghĩa đối với lịch sử dân tộc, là động lực tinh thần vô cùng to lớn để Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta kế thừa và phát triển những thành tựu vẻ vang, to lớn đã đạt được; tiếp tục phát huy và khơi dậy mạnh mẽ hơn nữa tinh thần yêu nước, ý chí tự lực tự cường, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc như Nghị quyết Đại hội ĐBTQ lần thứ XIII của Đảng đã đề ra./.

PHẠM THỊ THANH TRÀ

ỦY VIÊN BAN CHẤP HÀNH TRUNG ƯƠNG ĐẢNG, BỘ TRƯỞNG BỘ NỘI VỤ

--------------------------------

Ghi chú:

(1) https://dangcongsan.vn/the-gioi/tin-tuc/truyen-thong-the-gioi-dua-tin-dam-net-ve-cuoc-bau-cu-cua-viet-nam-581381.html.

(2) http://baochinhphu.vn/90-mua-xuan-Dang-dong-hanh-cung-dan-toc/Dien-van-cua-Tong-Bi-thu-Chu-tich-nuoc-tai-Le-ky-niem-90-nam-Ngay-thanh-lap-Dang/386504.vgp.

(3) Phạm Thị Thanh Trà (Chủ biên), Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và những nhiệm vụ đặt ra với Bộ Nội vụ, ngành Nội vụ (sách chuyên khảo), Nxb CTQG-ST, H.2021, tr.250-264.

(4) Nguyễn Phú Trọng, Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, Tạp chí Xây dựng Đảng (bản điện tử), ngày 16/5/2021.