Tại lễ kỷ niệm, ông Hoàng Quốc Vượng, Chủ tịch thành viên Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã ôn lại thời kỳ đầu những năm  90 của thế kỷ 20, khu vực miền Nam với một khu vực kinh tế năng động, nhu cầu sử dụng điện là rất lớn, luôn đối mặt với tình trạng thiếu điện. Trong khi khu vực miền Bắc lại thừa điện, các nhà máy không phát huy được tối đa công suất. Trước tình hình đó, ngày 25/02/1992, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay và Thủ tướng Chính phủ) đã có Quyết định số 61/CP, phê duyệt Luận chứng kinh tế - kỹ thuật, xây dựng đường dây 500kV Bắc - Nam, với quyết định thời gian hoàn thành là 2 năm và cho phép thực hiện đồng thời các bước từ khảo sát, thiết kế, nhập vật tư, thiết bị và thi công.

Phó thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải trao Huân chương lao động hạng Nhì cho Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia.

Ngày 05/4/1992, công trình được khởi công và sau 2 năm lao động, cần cù sáng tạo, không quản ngày đêm của cán bộ, công nhân ngành Điện Việt Nam, công trình truyền tải điện siêu cao áp 500 kV đầu tiên tại Việt Nam được hoàn thành và chính thức được đưa vào vận hành, đánh dấu bước trưởng thành quan trọng của ngành Điện lực Việt Nam trong các lĩnh vực: Nghiên cứu, khảo sát, thiết kế, xây dựng, quản lý vận hành và hợp tác quốc tế…

Để hoàn thành một khối lượng công việc khổng lồ trong thời gian 2 năm là sự đóng góp rất lớn của CBCNV các Công ty xây lắp 1, 2, 3, 4, Tổng công ty Sông Đà và hỗ trợ rất lớn của lực lượng quân đội bao gồm Binh đoàn 12, Binh đoàn 15, Quân khu 4, Quân khu 5, Quân đoàn 1, Quân đoàn 3 và nhiều đơn vị khác, cũng như sự giúp đỡ và tạo điều kiện mọi mặt của chính quyền 17 tỉnh, thành phố và người dân trong khu vực có công trình đi qua.

Ông Hoàng Quốc Vượng cũng cho biết: Ngày 27/5/1994, được đánh dấu là một ngày trọng đại của hệ thống truyền tải điện Việt Nam. Đúng 19 giờ 07 phút, tại Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia, Thủ tướng Võ Văn Kiệt ra lệnh hòa hệ thống điện Việt Nam với 4 tổ máy của Nhà máy Thủy điện Hoà Bình tại Trạm 500 kV Đà Nẵng qua đường dây 500kV, chính thức đưa hệ thống 500kV vào vận hành.  

Với việc đưa vào vận hành đường dây 500kV Bắc - Nam mạch 1 đã giải quyết căn bản tình trạng thiếu điện của miền Nam và miền Trung đã được minh chứng qua các số liệu đó là: Điện thương phẩm của toàn quốc với mức độ tăng trưởng từ 5 – 6% giai đoạn 1990 - 1992 đã có mức tăng trưởng đột biến lên 18,2 giai đoạn 1993 - 1997 với đỉnh điểm là 21% năm 1995, trong đó khu vực miền Trung và miền Nam là 21% giai 1993 - 1997 và năm 1995 là 25%. Với những đóng góp trên là một phần không nhỏ để nền kinh tế của đất nước ta đây đạt được tốc độ tăng trưởng GDP từ 5,1% vào năm 1990 lên 9,5% vào năm 1995, trong đó tốc độ tăng trưởng sản lượng công nghiệp bình quân đạt từ 12% đến 14% trong giai đoạn 1990 - 1995, vượt các chỉ tiêu Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Đảng đã đề ra.

Sau hơn 10 năm vận hành đường dây 500kV Bắc - Nam mạch 1, ngày 23/9/2005 ngành Điện Việt Nam lại đánh dấu một kỳ tích, hoàn thành đóng điện đưa vào vận hành đường dây 500kV Bắc - Nam mạch 2 (từ Nho Quan đến Phú Lâm). Với việc đưa vào vận hành 2 mạch đường dây 500kV Bắc - Nam đã giải quyết thiếu điện rất lớn ở miền Bắc và đặc biệt là Hà Nội trong giai đoạn 2005- 2008. Ngoài ra, 2 mạch đường dây 500kV Bắc - Nam đã thực sự là ''trục xương sống'' của hệ thống truyền tải điện quốc gia theo cả hai chiều, nâng cao độ an toàn, ổn định, cung cấp và chất lượng điện, đồng thời tạo điều kiện để khai thác tối ưu các nguồn điện hiện có trong hệ thống.

Sau 20 năm vận hành đường dây 500kV Bắc - Nam mạch l và gần 10 năm đường dây 500kV mạch 2, mặc dù công trình đi qua nhiều địa hình khó khăn và hiểm trở nhưng CBCVN Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), luôn đảm bảo hệ thống lưới điện truyền tải Bắc - Nam được thông suốt, các chỉ tiêu suất sự cố và thời gian ngừng cung cấp ở mức thấp hơn so với thiết kế. Đến nay, cùng với đường dây 500kV mạch 2, lượng công suất truyền tải trên 2 mạch đường dây đảm bảo vận hành 1.600 – 1.800MW với sản lượng truyền tải trên 12 tỷ kWh/năm, cao gấp 6 lần so với khi đường dây 500 kV Bắc - Nam mạch 1 đưa vào vận hành.

Để đảm bảo điện mùa khô năm 2014 và tháng năm tiếp theo cho khu vực miền Nam (do các nhà máy điện ở miền Nam vì rất nhiều lý do bị chậm tiến độ), Đường dây 500kV Pleilu - Mỹ Phước - Cầu Bông với quy mô 437,5 km (hai mạch) và Trạm 500kV Cầu Bông được khởi công xây dựng từ 23/10/2011 và hoàn thành đóng ngày 05/5/2014. Việc đưa vào vận hành đường đây 500kV Pleilu - Mỹ Phước - Cầu Bông có ý nghĩa vô cùng quan trọng, được xác định là đường dây 500kV mạch 3 của hệ thống lưới truyền tải điện Bắc - Nam. Qua đó tăng khả năng truyền tải đoạn từ Pleilu vào miền Nam lên 2.300MW ngay khi đưa vào vận hành để đảm bảo đáp ứng nhu cầu điện cho phát triển kinh tế xã hội khu vực miền Nam, làm cơ sở để hình thành hệ thống liên kết lưới điện truyền tải 500kV của Việt Nam với lưới điện trong khu vực.

Biểu dương những nỗ lực mà các thế hệ cán bộ công nhân viên ngành điện đã cống hiến để đưa đường dây 500kV Bắc - Nam mạch 1 hoàn thành, vận hành an toàn, tin cậy, phát huy hiệu quả trong 20 năm vừa qua, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cho rằng: Việc xây dựng và hoàn thành đường dây 500 kV Bắc - Nam mạch 1 trong bối cảnh 20 năm trước đã trở thành kỳ tích của ngành điện Việt Nam. Đưa đường dây vào vận hành thành công, chúng ta đã xóa bỏ đi những hồ nghi, e ngại ban đầu và quan trọng nhất là chúng ta đã có một hệ thống điện quốc gia hợp nhất, từ đó đảm bảo việc vận hành kinh tế các nhà máy điện trong cả nước, góp phần quan trọng trong việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, cung cấp đủ điện cho sự nghiệp phát triển đất nước.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cũng lưu ý: Tuy ngành Điện đã đạt được nhiều thành tựu, song vẫn cần phải nỗ lực hơn nữa, tiếp tục phát triển nhanh và mạnh hơn nữa để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của phát triển kinh tế xã hội. Do đó, Phó Thủ tướng đề nghị Tập đoàn Điện lực Việt Nam tập trung thực hiện một số nhiệm vụ trong phát triển nguồn điện và lưới điện truyền tải.

Giao lưu với những cán bộ  20 năm trước tham gia vào xây dựng  Đường dây 500kV Bắc – Nam

Nhân dịp này, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cũng trao Huân chương Lao động hạng Nhì cho tập thể cán bộ công nhân viên Tổng Công ty Truyền tải điện Quốc gia vì những thành tích trong quản lý, vận hành và đầu tư lưới điện truyền tải 500kV Bắc-Nam./.

Vân Khánh