Ngày 12/6, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh An Giang mở lớp truyền
dạy đàn Chà pây cho một số thanh niên Khmer có năng khiếu và đam mê nghệ
thuật dân tộc, qua đó góp phần bảo tồn loại hình nghệ thuật diễn tấu
tấu đàn Chà pây - di sản văn hóa phi vật thể của đồng bào Khmer Nam Bộ.
Trong thời gian 2 tháng (thời gian học 5 ngày/tuần từ tháng Sáu đến
tháng Tám), các học viên được nghệ nhân Chau Nưng và nghệ nhân Chau
Hunh, ở xã Ô Lâm, huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang truyền dạy về cách chơi
đàn Chà pây, các nốt nhạc cơ bản, cách bấm phím, đánh đàn, luyến láy
theo điệu nhạc.
Các học viên của lớp đầu tiên này sau khi đàn được các bản nhạc đơn giản
sẽ tiếp tục chỉ dạy cho các lớp tiếp theo, từ đó phát triển rộng nghệ
thuật chơi đàn Chà pây đến đông đảo bà con Khmer trong tỉnh.
Các tiết mục biểu diễn đàn Chà pây sẽ được lồng ghép vào trong các lễ
hội, sinh hoạt truyền thống của bà con Khmer, tiến tới bảo tồn loại hình
văn hóa đặc sắc này.
Chầmriêng Chà pây (chầm riêng nghĩa là hát, Chà pây tức là cây đàn Chà
pây) là một loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian có từ lâu đời và
phổ biến trong các phum sóc của đồng bào Khmer trước đây.
Nghệ thuật chơi Chầmriêng Chà pây gọi là đơn ca độc tấu hay "ca kể
chuyện." Nhạc cụ chính là đàn Chà pây. Ðàn Chà pây thường được làm bằng
cây gỗ mít hoặc cây lành canh. Thùng đàn có mặt trước rộng 37cm, mặt sau
30cm. Trên đàn có bộ phận mắc dây đàn gọi là ngựa đàn được vuốt cong
vút, chạm trổ hoa văn độc đáo. Cần đàn dài 12cm thường dùng gỗ hương,
cẩm.
Là nhạc khí hai dây duy nhất trong nghệ thuật âm nhạc của đồng bào
Khmer, đàn có 12 phím theo hệ thống thang âm ngũ cung với đầy đủ sắc
thái âm trầm ấm, sâu lắng, đặc biệt phù hợp với thể loại nhạc tự sự,
diễn ca lắng đọng.
Tuy nhiên, hiện nay số người biết đàn hát Chầmriêng Chà pây ở Đồng bằng
sông Cửu Long chỉ còn lại vài người, có thể kể đến nghệ nhân Lý Sêm (Sóc
Trăng), nghệ nhân Chau Nưng (An Giang), nghệ nhân Danh Xà Rậm (Bạc
Liêu) và nghệ nhân Thạch Mâu (Trà Vinh).
Hầu hết các nghệ nhân đều đã cao tuổi nhưng người kế thừa thì rất hiếm
hoi nên việc mở lớp truyền dạy đàn Chà pây sẽ góp phần hiệu quả vào việc
bảo tồn, gìn giữ và phát huy nghệ thuật diễn tấu độc đáo của người
Khmer./.
(TTXVN)