Tỉnh Thừa Thiên - Huế vừa phối hợp với Viện Từ điển học và Bách khoa thư
Việt Nam thực hiện thành công đề tài cấp tỉnh "Biên soạn từ điển Việt -
Pa cô - Ta ôi, Pa cô - Ta ôi - Việt". Đây là cuốn từ điển đối dịch đa
ngữ (Việt - Pa cô - Ta ôi, Pa cô - Ta ôi - Việt), gồm khoảng 8.000 đơn
vị - mục từ.
Đề tài dựa trên cơ sở tổng hợp những kết quả
nghiên cứu đã có trong và ngoài nước về tiếng Pa cô và Ta ôi, kết hợp
với kết quả điều tra thu thập tư liệu tại chỗ tại huyện A Lưới. Nhóm
thực hiện đề tài đã biên soạn thành công nội dung của cuốn từ điển này
gồm 2 phần, đó là từ điển Việt - Pa cô - Ta ôi và từ điển Pa cô - Ta ôi -
Việt.
Trong từ điển Việt - Pa cô - Ta ôi, Pa cô - Ta ôi -
Việt được biên soạn theo nguyên tắc, mỗi âm được ghi bằng một kí hiệu
và dùng một kí hiệu để ghi một âm; tôn trọng các đặc điểm ngữ âm của
tiếng dân tộc đồng thời bảo đảm sự gần gũi với chữ quốc ngữ và chữ viết
các dân tộc anh em khác, điều có ý nghĩa nhất là dễ học, dễ nhớ, dễ đọc
có thể đánh máy và in trên những máy thông thường. Với nguyên tắc này sẽ
giúp đồng bào dân tộc sau khi học chữ dân tộc mình sẽ học chữ quốc ngữ
hoặc học chữ các dân tộc anh em khác một cách dễ dàng. Mặt khác, sự gần
gũi giữa chữ quốc ngữ và chữ dân tộc cũng giúp cho đồng bào và cán bộ
người Kinh học chữ dân tộc một cách thuận lợi.
Theo nhóm
tác giả, kết quả của đề tài sẽ giúp cho việc bảo tồn và phát triển đối
với ngôn ngữ chữ viết của người Pa cô - Ta ôi, giúp cho việc giáo dục
song ngữ ở vùng đồng bào Pa cô - Ta ôi, hướng tới việc sử dụng có hiệu
quả hơn đối với tiếng nói chữ viết Pa cô - Ta ôi trong các lĩnh vực văn
hóa, tuyên truyền, in ấn. Kết quả của đề tài còn giúp cho cán bộ, công
chức đang công tác ở vùng đồng bào Pa cô - Ta ôi có tài liệu để học tập,
có điều kiện tìm hiểu đời sống, tâm tư nguyện vọng và những nét văn hóa
của đồng bào, để hoàn thành tốt hơn nhiệm vụ công tác ở vùng đồng bào
Pa cô - Ta ôi.
Thừa Thiên - Huế là nơi tập trung sinh sống
của các dân tộc Pa cô - Ta ôi cư trú chủ yếu ở địa bàn huyện A Lưới và
các xã Hồng Tiến, Bình Thành (thị xã Hương Trà) và xã Phong Mỹ (huyện
Phong Điền); địa bàn huyện Nam Đông có các xã Hương Nguyên, Hương Lâm,
Hồng Hạ, Hồng Thượng (huyện A Lưới). Các dân tộc này đều có tiếng nói
riêng, về mặt chữ viết dân tộc Pa cô - Ta ôi và Cơ Tu nằm trong 18 dân
tộc có chữ viết theo hệ Latinh gồm: Hmông, Bru - Vân Kiều, Ta ôi, Cơ Tu,
Giẻ - Triêng, Co, Xơ Đăng, Hrê, Ba Na, Gia Rai, Ê đê, Mnông, Chu Ru,
Raglai, Cơ Ho, Mạ, Xtiêng, Chơ Ro1.
Ông Hoàng Ngọc Nam,
Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Thừa Thiên - Huế cho biết, việc
biên soạn cuốn từ điển này sẽ tạo thuận lợi cho những nghiên cứu ngôn
ngữ học tiếp theo, giúp cho việc hiểu biết sâu sắc hơn nữa về tiếng nói
của các cộng đồng Pa cô và Ta ôi, cũng như ngôn ngữ của các cộng đồng
khác như Bru - Vân Kiều, Cơ tu…; góp phần thực hiện đường lối, chính
sách của Đảng và Nhà nước đối với tiếng nói chữ viết của các dân tộc
thiểu số ở Việt Nam nói chung và ở tỉnh Thừa Thiên - Huế nói riêng.../.
TT