Do yêu cầu về nguồn thông tin, tư liệu mang tính hệ thống về văn kiện toàn tập của Đảng bộ Lào Cai phục vụ cho việc nghiên cứu, tổng kết lý luận và thực tiễn; tìm hiểu, biên soạn, tái bản lịch sử Đảng bộ tỉnh Lào Cai, lịch sử đảng bộ huyện, thành phố, các tổ chức đảng, lịch sử địa phương, ban ngành, các đoàn thể chính trị, xã hội trên địa bàn tỉnh; phục vụ công tác giảng dạy lịch sử địa phương, giáo dục lịch sử truyền thống trong hệ thống giáo dục quốc dân, các trung tâm bồi dưỡng chính trị, các tổ chức đảng. Cùng với sự phát triển của nhiều lĩnh vực trong công tác xây dựng Đảng, của nhiều ngành khoa học xã hội và nhân vǎn, công tác đối nội và đối ngoại, việc công bố rộng rãi vǎn kiện Đảng bộ ngày càng trở nên cấp thiết. Vì vậy, Tỉnh ủy ban hành kế hoach số 71 - KH/TU ngày 13/12/2013 về xây dựng Văn kiện Đảng bộ tỉnh Lào Cai toàn tập từ khóa I đến khóa XIV và thành lập Ban xây dựng bản thảo Văn kiện Đảng bộ tỉnh Lào Cai toàn tập.
Ngay sau khi được thành lập, Ban xây dựng bản thảo đã triển khai Kế hoạch xây dựng bản thảo Văn kiện Đảng bộ theo lộ trình thống nhất: (1). Sưu tầm tài liệu (2).Tiến hành xây dựng đề cương chi tiết (3). Hội thảo góp ý, hoàn thiện đề cương chi tiết, trình xin ý kiến chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy (4). Xây dựng bản thảo (5). Thẩm định, xác minh tư liệu, hiệu đính bản thảo (6). Tổ chức hội thảo góp ý, hoàn thiện bản thảo (7). Trình, xin ý kiến chỉ đạo của Thường trực, Ban Thường vụ Tỉnh ủy (8). Xin ý kiến các cơ quan chức năng về việc sử dụng các tài liệu có dấu mật vào văn kiện (9). Hội đồng xuất bản nghiệm thu (10). Phối hợp với Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật thẩm định, biên tập, in ấn, cấp phát đến các Đảng bộ trực thuộc, các Ban xây dựng Đảng, Văn phòng Tỉnh ủy, Thư viện tỉnh, thư viện huyện, thành phố; Trường chính trị tỉnh; các trường cao đẳng, chuyên nghiệp tỉnh; Ban tuyên giáo, Trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện; Thường trực Tỉnh ủy, lãnh đạo Ban xây dựng bản thảo Văn kiện.
Có thể thấy việc xây dựng Bộ sách Văn kiện Đảng bộ toàn tập được bảo đảm theo một quy trình chặt chẽ từ tổ chức thực hiện đến chỉ đạo. Trong hơn 3 năm, Ban Xây dựng Văn kiện đã ban hành 45 văn bản triển khai thực hiện Kế hoạch số 71-KH/TU ngày 13/12/2013 đã nói lên tính nghiêm túc trong chỉ đạo của Tỉnh ủy và khẳng định tinh thần trách nhiệm cao của Ban Xây dựng bản thảo Văn kiện.
Trong quá trình xây dựng Bộ sách Văn kiện, Tỉnh ủy Lào Cai có những thuận lợi và khó khăn nhất định. Về thuận lợi, việc xây Văn kiện được Thường trực Tỉnh ủy quan tâm, trực tiếp chỉ đạo kịp thời, sát sao; hội đồng xuất bản là tập thể Ban Thường vụ Tỉnh ủy nên có sự thống nhất từ khâu chỉ đạo đến việc tổ chức xây dựng bản thảo và nghiệm thu xuất bản; Ban Xây dựng bản thảo Văn kiện gồm 21 thành viên được lựa chọn từ lãnh đạo, cán bộ của các ban xây dựng Đảng, Văn phòng Tỉnh ủy, lãnh đạo sở Tài chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Nội vụ; Ban xây dựng Bản thảo Văn kiện là cán bộ có trình độ chuyên môn, có tinh thần trách nhiệm, am hiểu thực tiễn và lịch sử địa phương. Bên cạnh đó, Tỉnh ủy còn nhận được sự giúp đỡ của Cục lưu trữ Trung ương, Viện Lịch sử Đảng, Trung tâm lưu trữ Quốc gia, Phòng lưu trữ của tỉnh trong việc sưu tầm tư liệu; sự tham gia của các đơn vị có liên quan, đặc biệt là sự phối hợp thường xuyên của Nhà Xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật.
Bên cạnh thuận lợi, việc xây dựng Bộ sách Văn kiện Đảng bộ toàn tập cũng gặp không ít khó khăn. Lào Cai là tỉnh đầu tiên trong cả nước tiến hành xây dựng Bộ văn kiện Đảng bộ toàn tập, là công việc mới nên trong quá trình thực hiện kế hoạch, Ban xây dựng bản thảo Bộ Văn kiện phải tự nghiên cứu nội dung, tìm tòi cách thức tiến hành sao cho phù hợp. Trong 14 tập đầu có nhiều tài liệu gốc được soạn thảo bằng chữ không dấu, in trên giấy mỏng, mờ nát, mất chữ, trong các tài liệu có khá nhiều từ phiên âm bằng chữ Hán Nôm nên rất khó khăn trong việc đánh máy, đặc biệt là việc hiệu đính, chỉnh sửa bảo đảm tính trung thực, khách quan, khoa học của Bộ sách Văn kiện. Do hoàn cảnh chiến tranh nên khá nhiều tài liệu bị thất lạc; nguồn tài liệu văn kiện lưu giữ ở nhiều nơi trong và ngoài tỉnh; do yêu cầu, nhiệm vụ của cách mạng, từ năm 1947 đến nay, Lào Cai có những thay đổi về cấp quản lý hành chính…Mặc dù gặp nhiều khó khăn nhưng với quyết tâm cao và sự nỗ lực của Ban Xây dựng Bản thảo Văn kiện, bộ sách đã hoàn thành vượt trên mong đợi về quy mô. Với nguồn tư liệu phong phú, Bộ sách văn kiện đã tăng từ 18 tập lên 27 tập, với khoảng 2.800 tài liệu và 33.000 trang, bình quân mỗi tập dài 1.200 trang, có tập lên tới 1900 trang.
Bộ sách Văn kiện Đảng bộ toàn tập cung cấp cho độc giả nhiều tài liệu bao gồm văn kiện Đại hội Đảng bộ các nhiệm kỳ, các Nghị quyết, quyết định, chỉ thị, thông báo, kết luận thông tri, báo cáo của Ban chấp hành Đảng bộ, Ban Thường vụ, Trường trực Tỉnh ủy.
Trong hơn 3 năm, kể từ khi Tỉnh ủy ban hành Kế hoạch số 71 – KH/TU ngày 13/12/2013 đến tháng 3 năm 2017, các tập Văn kiện Đảng bộ toàn tập lần lượt ra mắt bạn đọc. Tháng 9 năm 2015, 9 tập đầu (1947-1976) được phát hành chào mừng Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV. Đây là đầu tiên, Đảng bộ tỉnh Lào Cai công bố tương đối đầy đủ, có hệ thống các văn kiện của Đảng kể từ khi Đảng bộ tỉnh ra đời đến khi Lào Cai hợp nhất thành tỉnh Hoàng Liên Sơn. Trong các tập Văn kiện này phản ánh trung thực quá trình lãnh đạo, chỉ đạo cuộc đấu tranh giải phóng quê hương, bảo vệ thành quả cách mạng, xây dựng địa phương sau ngày giải phóng của Đảng bộ Lào Cai. Sự hy, sinh mất mát, chịu đựng gian khổ của các thế hệ cha ông trong 30 năm (1947-1976) đã viết lên những trang sử hào hùng bằng máu và mồ hôi, nước mắt. Có thể nhận thấy trí tuệ, sự nhạy bén, sáng tạo, sự quả cảm kiên cường, sự đoàn kết đồng cam cộng khổ, sự táo bạo, quyết liệt của toàn Đảng bộ được kết tinh, tái hiện trong 9 tập văn kiện đầu tiên này.
Ngay sau khi hoàn thành việc xuất bản 9 tập văn kiện Đảng bộ đầu tiên, Tỉnh ủy Lào Cai xây dựng 5 tập tiếp theo (1976 - 1991), hoàn thành xuất bản vào tháng 6 năm 2016. Các tập Văn kiện này phản một khách quan, trung thực sự lãnh đạo và trưởng thành của Đảng bộ Hoàng Liên Sơn trong suốt 4 nhiệm kỳ đầy khó khăn, gian khổ. Đồng thời các tập Văn kiện cũng tái hiện lại hiện thực lịch sử sinh động của phong trào quần chúng dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh với những thành tựu, hạn chế, mất mát, hy sinh.
Từ tháng 6 -2016 đến tháng 3 năm 2017, 13 tập văn kiện (1991 -2015) tiếp tục được xây dựng và hoàn thành xuất bản. Trong 13 tập văn kiện đã phản một cách khách quan, đầy đủ quá trình lãnh đạo và trưởng thành của Đảng bộ tỉnh; hiện thực lịch sử sinh động công cuộc đổi mới với những thành tựu đạt được, những khó khăn, hạn chế của tỉnh Lào Cai gắn với sự lãnh đạo sáng tạo của Đảng bộ tỉnh trên các lĩnh vực được trình bày chi tiết và hệ thống trong các tập Văn kiện này.
Nội dung và hình thức của Bộ văn kiện Đảng bộ toàn tập nhìn chung đáp ứng yêu cầu chính xác, khách quan, có hệ thống và bảo đảm tính khoa học, tính chính trị, trung thành với bản gốc; phản ánh khá đầy đủ, toàn diện sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng Bộ tỉnh trong gần 70 năm (1947-2015).
Bộ sách Vǎn kiện Đảng bộ toàn tập từ khóa I đến khóa XIV đã góp phần phản ánh một cách khách quan quá trình xây dựng và trưởng thành của Đảng bộ, giúp lãnh đạo Đảng bộ rút kinh nghiệm để kế thừa, bổ sung và phát triển đường lối của Đảng phù hợp với yêu cầu thực tiễn của địa phương. Đồng thời Bộ sách Văn kiện cũng cung cấp những tư liệu lịch sử xác thực và có hệ thống cho công tác nghiên cứu lý luận, nghiên cứu tổng kết công tác xây dựng Đảng bộ, viết lịch sử Đảng, lịch sử địa phương, ban, ngành, đoàn thể; phục vụ cho việc tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về Đảng bộ tỉnh, lịch sử tỉnh Lào Cai. v.v…
Trong quá trình lãnh đạo phong trào cách mạng địa phương, Đảng bộ phải trải qua biết bao thăng trầm của lịch sử cũng không tránh khỏi những yếu kém, sai lầm, khuyến điểm, nhưng Đảng bộ đã đề ra những biện pháp sửa chữa kịp thời. Bộ sách Văn kiện kết tinh nhiều giá trị lý luận, tư tưởng và kinh nghiệm hoạt động thực tiễn của Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc Lào Cai trên cả phương diện thành công, và hạn chế. Vì vậy nó góp phần phát triển đường lối của Đảng; khơi dậy niềm tự hào; góp phần giáo dục cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân, nhất là thế hệ trẻ về truyền thống cách mạng của Đảng, của địa phương; củng cố niềm tin của quần chúng nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng. Bên cạnh đó, Bộ sách Văn kiện còn cung cấp thêm nguồn tư liệu tin cậy về các sự kiện lịch sử nhằm đấu tranh chống lại những luận điệu xuyên tạc lịch sử; làm cơ sở cho cán bộ, đảng viên, nhà nghiên và nhân dân hiểu rõ hơn quá trình hoạt động và trưởng thành của Đảng bộ, sự phát triển của phong trào cách mạng Lào Cai; đồng thời cũng giới thiệu với bạn bè trong và ngoài nước về lịch sử vẻ vang và những bài học kinh nghiệm của Đảng bộ qua các thời kỳ.
Đây là một bộ tài liệu gốc có tính hệ thống, toàn diện mang ý nghĩa chính trị, lịch sử sâu sắc và có giá trị về mặt lý luận, thực tiễn to lớn. Bộ sách Văn kiện cũng chính là những trang sử hào hùng của Đảng bộ và Nhân dân tỉnh Lào Cai trong cuộc đấu tranh tranh giải phóng, bảo vệ và xây dựng quê hương; góp phần khẳng định “Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam”.
Bộ sách Văn kiện Đảng bộ tỉnh Lào Cai toàn tập là minh chứng khẳng định giá trị trường tồn, sự phát triển về tư duy lý luận của Đảng bộ tỉnh và thực tiễn sinh động của phong trào quần chúng dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ qua những bước thăng trầm của lịch sử vùng đất biên cương, “phên dậu” của Tổ quốc.
Với ý nghĩa chính trị và lịch sử sâu sắc đó, nhân dịp kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập Đảng bộ tỉnh Lào Cai (05/3/1947-05/3/2017), Tỉnh ủy Lào Cai và Nhà Xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật giới thiệu và ra mắt bạn đọc Bộ sách Văn kiện Đảng bộ tỉnh Lào Cai toàn tập từ khóa I đến khóa XIV. Bộ sách Văn kiện ngay sau khi phát hành đã được đông đảo cán bộ, đảng viên, đặc biệt là các cán bộ nghiên cứu, các nhà khoa học hoan nghênh đón nhận và quan tâm tìm hiểu.
Phát biểu tại buổi họp báo công bố Bộ sách Văn kiện Đảng bộ tỉnh Lào Cai toàn tập, ngày 02-3-2017, đồng chí Hà Thị Nga, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Hội đồng xuất bản đánh giá cao giá trị lịch sử và ý nghĩa chính trị của bộ sách Văn kiện. Đồng chí đề nghị các cơ quan báo chí, truyền hình, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, các cấp ủy Đảng, các cơ quan, ban, ngành, các tổ chức đoàn thể chính trị, xã hội tỉnh tiếp tục tuyên truyền nội dung, giá trị và ý nghĩa của Bộ sách Văn kiện Đảng bộ toàn tập đến toàn thể cán bộ, đảng viên, Nhân dân trong và ngoài tỉnh để mọi người khai thác sử dụng có hiệu quả; đồng thời thông qua nguồn tư liệu trong Văn kiện để viết bài tuyên truyền về truyền thống của Đảng bộ, của Nhân dân các dân tộc tỉnh Lào Cai trên các trang báo của tỉnh và Trung ương; đề nghị các cấp ủy Đảng, các cơ quan, ban, ngành, các tổ chức đoàn thể chính trị xã hội cấp tỉnh và huyện, Trường Chính trị tỉnh, các trung tâm bồi dưỡng chính trị; các trường cao đẳng chuyên nghiệp và hệ thống giáo dục quốc dân trên địa bàn tỉnh trận trọng, giữ gìn và sử dụng đúng mục đích, có hiệu quả Bộ Văn kiện để góp phần xây dựng Đảng bộ ngày càng trong sạch, vững mạnh. Đồng chí cũng trân trọng cảm ơn các đơn vị trong và ngoài tỉnh đã giúp đỡ, phối hợp với Tỉnh ủy hoàn thành xuất bản Bộ sách Văn kiện Đảng bộ tỉnh Lào Cai toàn tập từ khóa I đến khóa XIV.
TS. Nguyễn Thị Nguyền
Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Lào Cai