Đến nay, bệnh sốt xuất huyết chưa có thuốc đặc trị đặc hiệu và chưa có vắc xin phòng bệnh, vì vậy hoạt động diệt véc tơ đặc biệt là diệt lăng quăng/bọ gậy với sự tham gia tích cực của từng hộ gia đình và cả cộng đồng là biện pháp hiệu quả trong phòng chống sốt xuất huyết.
SỐ CA MẮC SỐT XUẤT HUYẾT TĂNG 3,2 LẦN
Hiện nay số ca mắc sốt xuất huyết cả nước đã tăng 3,2 lần so với cùng kỳ năm 2018, đặc biệt trong 5 tuần gần đây số ca mắc tăng nhanh tại 34 tỉnh, thành phố của các khu vực miền Trung, Tây Nguyên và miền Nam: Đắk Lắk, Đắk Nông, Gia Lai, Kon Tum, Khánh Hoà, Đà Nẵng, Bình Định, Quảng Nam, Quảng Bình, Quảng Ngãi, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Phú Yên, Bình Thuận, Ninh Thuận, Thành phố Hồ Chí Minh, Bà Rịa-Vũng Tàu, An Giang, Bạc Liêu, Bến Tre, Bình Dương, Bình Phước, Cà Mau, Cần Thơ, Đồng Nai, Đồng Tháp, Kiên Giang, Lâm Đồng, Long An, Tây Ninh, Tiền Giang, Trà Vinh, Vĩnh Long, Hà Nội.
Thời gian này trong năm thường là cao điểm sốt xuất huyết, nguy cơ số ca mắc tăng cao trong thời gian tới nếu không chủ động phát hiện và xử lý triệt để ổ dịch và triển khai các biện pháp phòng chống dịch.
Hoạt động phòng, chống sốt xuất huyết nói riêng và phòng chống dịch bệnh nói chung luôn được Bộ Y tế quan tâm và là một trong những nhiệm vụ trọng tâm hằng năm.
Bộ Y tế thường xuyên theo dõi tình hình dịch bệnh sốt xuất huyết trên cả nước và có chỉ đạo kịp thời; ban hành văn bản gửi Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh, Sở Y tế và các đơn vị quan tâm chỉ đạo công tác phòng, chống sốt xuất huyết; xây dựng kế hoạch và hướng dẫn địa phương triển khai kế hoạch phòng chống dịch ngay từ đầu năm; tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tăng cường công tác an toàn tiêm chủng và phòng, chống dịch bệnh sốt xuất huyết, tay chân miệng do Bộ trưởng Bộ Y tế chủ trì ngày 11/6/2019; tổ chức các đoàn kiểm tra do Lãnh đạo Bộ Y tế, Lãnh đạo các Cục/Vụ/Viện làm trưởng đoàn để chỉ đạo, giám sát hỗ trợ địa phương; Chỉ đạo các địa phương triển khai hoạt động hưởng ứng ngày ASEAN phòng, chống sốt xuất huyết cao điểm trong tháng 5-6/2019, đến nay đã có 47 tỉnh, thành phố tổ chức chiến dịch với quy mô khác nhau; truyền thông phòng, chống sốt xuất huyết trên các phương tiện truyền thông đại chúng, website của Cục Y tế dự phòng, Đài VOV, Đài Truyền hình Việt Nam; thường xuyên phối hợp với WHO, CDC đánh giá nguy cơ của bệnh sốt xuất huyết tại Việt Nam; cấp hoá chất, trang thiết bị phòng chống sốt xuất huyết cho các địa phương.
Chỉ đạo các địa phương thực hiện đồng bộ các hoạt động chuyên môn: Giám sát dịch tễ chủ động, chiến dịch vệ sinh môi trường, xây dựng và duy trì mạng lưới cộng tác viên, phun hoá chất diệt muỗi chủ động, tập huấn về phòng chống và điều trị, giám sát trọng điểm dự báo dịch và tăng cường truyền thông.
NGUYÊN NHÂN KHIẾN DỊCH SỐT XUẤT HUYẾT GIA TĂNG
Những khó khăn, nguyên nhân khiến dịch sốt xuất huyết gia tăng như hiện nay là bởi: tình hình sốt xuất huyết trên thế giới diễn biến phức tạp, đang gia tăng tại nhiều nước trong khu vực. Bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và vắc xin phòng bệnh. Điều kiện thời tiết nắng nóng liên tục kéo dài xen lẫn các đợt mưa là môi trường rất thuận lợi cho muỗi truyền bệnh và lăng quăng phát triển.
Do tốc độ đô thị hoá nhanh, nhiều công trình xây dựng, đất bỏ hoang, nhà trọ, lán trại, nghĩa trang, ao tù... là môi trường thuận lợi cho muỗi và lăng quăng truyền bệnh, khó kiểm soát triệt để.
Chính quyền địa phương tuy đã quan tâm công tác phòng, chống sốt xuất huyết nhưng nhiều địa phương chưa bố trí kinh phí. Chưa huy động được sự phối hợp, chủ động của các ban, ngành, đoàn thể trong phòng chống sốt xuất huyết. Kinh phí phòng, chống sốt xuất huyết từ nguồn Chương trình mục tiêu quốc gia bị cắt giảm hơn 50% kinh phí từ nguồn địa phương tại nhiều nơi chưa được bố trí kinh phí nên khó triển khai các hoạt động chủ động phòng chống dịch.
Theo báo cáo cập nhật ngày 4/7/2019 của Tổ chức Y tế thế giới, tình hình sốt xuất huyết đang diễn biến phức tạp và ghi nhận số ca mắc tăng cao tại nhiều quốc gia: Từ đầu năm đến nay Philippines ghi nhận 92.267 trường hợp mắc, 398 trường hợp tử vong, số ca mắc tăng gần gấp đôi, tử vong tăng 123 trường hợp so với cùng kỳ năm 2018; Malaysia ghi nhận 62.421 trường hợp mắc, 93 trường hợp tử vong, số ca mắc tăng gấp đôi, tử vong tăng 40 trường hợp so với cùng kỳ năm 2018. Ngoài ra Lào, Singapore, Campuchia, Trung Quốc... ghi nhận số mắc hàng tuần tăng cao so với cùng kỳ 2017, 2018 và dự báo còn diễn biến phức tạp, gia tăng trong thời gian tới.
|
Ý thức của cộng đồng về phòng chống sốt xuất huyết chưa cao, người dân không chủ động diệt bọ gậy ngay trong hộ gia đình, thói quen tích trữ nước, không lật úp dụng cụ và diệt lăng quăng hàng tuần... làm cho công tác kiểm soát véc tơ, phòng bệnh gặp nhiều khó khăn.
Chế tài xử phạt với cá nhân, đơn vị làm phát sinh ổ bọ gậy truyền bệnh còn thực hiện rất hạn chế, đa số chưa được áp dụng tại các địa phương. Các chiến dịch diệt bọ gậy còn mang tính hình thức và chưa được duy trì thường xuyên, lâu dài, bền vững.
CẦN CÁC BIỆN PHÁP MẠNH TAY TRONG THỜI GIAN TỚI
Tăng cường công tác tuyên truyền trên các hệ thống thông tin đại chúng và tại cộng đồng về các biểu hiện của sốt xuất huyết, các biện pháp phòng chống.
Tăng cường công tác giám sát, phát hiện sớm ổ dịch. Tổ chức chiến dịch diệt bọ gậy, lăng quăng; tuyên truyền vận động người dân tham gia chống dịch nhằm giảm dụng cụ chứa nước không cần thiết, lật úp, thu gom loại bỏ dụng cụ phế thải quanh nhà. Thiết lập và duy trì mặng lưới cộng tác viên phòng chống sốt xuất huyết tại hộ gia đình.
Loại bỏ các vật dụng chứa nước không cần thiết trong gia đình.
Tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình hình dịch bệnh trên cả nước và chỉ đạo kịp thời nhằm kiểm soát tốt tình hình dịch bệnh trên toàn quốc, không để dịch bệnh bùng phát, lan rộng, kéo dài.
Tiếp tục phối hợp liên ngành trong công tác phòng, chống sốt xuất huyết, đảm bảo truyền tải các thông tin, hướng dẫn thực hành các biện pháp phòng, chống đến được đông đảo quần chúng nhân dân.
Các cơ sở khám chữa bệnh chuẩn bị đầy đủ cơ số thuốc, phương tiện điều trị, giường bệnh để kịp thời nhận điều trị bệnh nhân. Thành lập đội cấp cứu lưu động, sẵn sàng hỗ trợ chuyên môn cho các đơn vị tuyến dưới.
Các địa phương chủ động bố trí kinh phí cho công tác phòng, chống sốt xuất huyết. Tổ chức xử lý triệt để 100% ổ dịch được phát hiện. Phun hoá chất diệt muỗi tại những vùng có nguy cơ xẩy ra dịch cao theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Tổ chức thực hiện việc xử lý cá nhân, tập thể để phát sinh ổ bọ gậy, lăng quăng truyền sốt xuất huyết.
ĐẨY MẠNH CÔNG TÁC TUYÊN TRUYỀN
Ban Tuyên giáo và chính quyền các tỉnh cần vào cuộc, chỉ đạo các ban, ngành địa phương tuyên truyền mạnh mẽ, sâu rộng, huy động người dân tham gia tích cực, chủ động trong phòng, chống sốt xuất huyết. Thường xuyên kiểm tra, xử phạt các tổ chức, cá nhân để phát sinh ổ bọ gậy, muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết.
Chỉ đạo chính quyền huy động các ban, ngành, đoàn thể phối hợp với ngành y tế để triển khai thực hiện quyết liệt các biện pháp phòng, chống dịch trên địa bàn.
Chỉ động các cơ quan truyền thông, báo đài tăng cường truyền thông về các biện pháp phòng bệnh cho cá nhân và cộng đồng như diệt lăng quăng, bọ gậy, diệt muỗi và phòng muỗi đốt; hạn chế đưa các hình ảnh, thông tin về các truyền hợp bệnh nặng nằm viện, hình ảnh tại phòng cấp cứu tránh gây hoang mang cho người dân.
NHỮNG KHUYẾN CÁO CỘNG ĐỒNG LƯU Ý
Hiện nay đang là cao điểm của mùa dịch sốt xuất huyết, dịch bệnh có nguy cơ bùng phát và diễn biến phức tạp nếu chúng ta không chủ động, tích cực thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh. Bên cạnh sự cố gắng nỗ lực của ngành y tế và các cấp chính quyền, để phòng bệnh cho bản thân, gia đình và mọi người xung quanh, Bộ Y tế khuyến cáo người dân cần thực hiện các biện pháp phòng bệnh như sau:
Tăng cường công tác phòng, chống dịch sốt xuất huyết.
Một là, đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.
Hai là, hàng tuần thực hiện các biện pháp diệt lăng quăng/bọ gậy bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước; thau rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ, lật úp các dụng cụ không chứa nước; thay nước bình hoa/bình bông; bỏ muối hoặc dầu hoặc hoá chất diệt ấu trùng vào bát nước kê chân chạn.
Ba là, hàng tuần loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá...
Bốn là, ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày.
Năm là, tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hoá chất phòng, chống dịch.
Sáu là, khi bị sốt đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Không tự ý điều trị tại nhà./.
Nhật Minh