Mùa thu năm 1945, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân Việt Nam đã tiến hành Tổng khởi nghĩa giành chính quyền làm nên thắng lợi lịch sử vĩ đại của nước ta trong thế kỷ XX.

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám và việc thành lập Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã tạo nên một bước ngoặt lịch sử, đưa nước ta từ một nước thuộc địa nửa phong kiến trở thành một quốc gia độc lập, tự do; nhân dân ta từ thân phận nô lệ trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh của mình. Cách mạng Tháng Tám đã để lại cho Đảng và nhân dân ta nhiều bài học quý báu, trong đó có bài học về công tác xây dựng đội ngũ cán bộ.

Trải qua những thăng trầm của lịch sử và với thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám, có thể thấy những yếu tố quan trọng hàng đầu tạo nên sức mạnh của Đảng. Đó là đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng được xây dựng bằng trí tuệ tập thể; sự tổ chức chặt chẽ và vững chắc của hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở tạo nên một khối đoàn kết thống nhất ý chí và hành động; đội ngũ cán bộ của Đảng có đầy đủ phẩm chất và năng lực, trung thành với sự nghiệp và lý tưởng cách mạng.

Trong các yếu tố nêu trên, đội ngũ cán bộ của Đảng có vị trí đặc biệt quan trọng bởi đây là lực lượng xây dựng và thực hiện đường lối của Đảng.

Mặc dù tổ chức Đảng bị kẻ địch chống phá dữ dội, đội ngũ cán bộ bị khủng bố, bắt giam, giết hại nhưng luôn giữ vững khí tiết, trung thành với lý tưởng cách mạng của Đảng. Đội ngũ ấy, đặc biệt là những cán bộ chủ chốt, người đứng đầu có đạo đức cách mạng trong sáng, đầy tài năng, bản lĩnh chính trị đã dẫn dắt phong trào cách mạng đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.

Uy tín của Đảng được xác lập và củng cố mạnh mẽ. Sức mạnh của Đảng được lan truyền là kết quả của quá trình kiên trì xây dựng, bồi đắp bản lĩnh chính trị vững vàng và luôn luôn được củng cố từ đội ngũ cán bộ chủ chốt tới toàn thể cán bộ, đảng viên của Đảng. Nhờ bản lĩnh chính trị vững vàng ấy, Đảng đã xây dựng được khối đại đoàn kết toàn dân tộc, huy động mọi lực lượng tiến hành Tổng khởi nghĩa giành chính quyền.

Hiện nay, vấn đề cán bộ ngày càng có tầm quan trọng, yêu cầu đặt ra đối với xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược ngày càng cao. Tại Đại hội XII Đảng ta đề ra sáu nhiệm vụ trọng tâm trong nhiệm kỳ, trong đó nhiệm vụ trọng tâm thứ nhất là:

“Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ. Đại hội Đảng lần thứ XIII bổ sung, phát triển từ Đại hội XII và khẳng định: “Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ” trong tình hình mới”.

Việc quán triệt và tổ chức thực hiện các chủ trương, nghị quyết, quy định về xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp đã được triển khai nghiêm túc. Công tác xây dựng đội ngũ cán bộ ngày càng có nền nếp, quy trình công tác cán bộ ngày càng chặt chẽ, công khai, minh bạch và bảo đảm tính dân chủ. Việc bố trí công tác và luân chuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý được tổ chức triển khai sâu rộng và có sự phối hợp nhịp nhàng ở cấp Trung ương và cấp tỉnh theo Quy định số 65-QĐ/TW ngày 28/4/2022 của Bộ Chính trị về luân chuyển cán bộ.

Nhiều kết quả tích cực được khẳng định; năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng được nâng lên; vai trò lãnh đạo của Đảng được giữ vững, niềm tin của nhân dân với Đảng được củng cố. Đội ngũ cán bộ cấp chiến lược có bước trưởng thành và tiến bộ về nhiều mặt. Đa số cán bộ có ý thức rèn luyện, nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, có ý thức phục vụ nhân dân, được nhân dân tin yêu.

Tuy nhiên bên cạnh đó, công tác xây dựng đội ngũ cán bộ vẫn còn một số hạn chế, bất cập. Việc đánh giá, quản lý cán bộ, sắp xếp, bố trí, phân công, bổ nhiệm và giới thiệu cán bộ ứng cử dù đúng quy trình nhưng có nơi, có chỗ chưa thực sự đúng người, đúng việc, gây bức xúc trong dư luận xã hội. Vẫn còn tình trạng thiếu hụt cán bộ lãnh đạo, quản lý, đội ngũ kế cận còn thiếu và còn yếu ở nhiều ngành.

Công tác xây dựng đội ngũ cán bộ chưa thật sự đẩy lùi mạnh mẽ tình trạng tiêu cực, tham nhũng. Còn tồn tại một số hạn chế qua nhiều nhiệm kỳ, chậm được khắc phục triệt để, nguy cơ làm giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng, nếu không được sửa chữa sẽ là thách thức đối với vai trò lãnh đạo của Đảng và sự tồn vong của chế độ. Bên cạnh đó đội ngũ cán bộ vẫn còn bộc lộ những hạn chế nhất định, một bộ phận cán bộ, đảng viên đã không tiếp nối và giữ gìn được những phẩm chất của người cộng sản, phai nhạt lý tưởng, tha hóa về nhân cách, làm xói mòn lòng tin của nhân dân vào Đảng, gây nguy cơ lớn đối với vai trò cầm quyền của Đảng.

Bài học của cuộc Cách mạng Tháng Tám vận dụng vào giai đoạn hiện nay tiếp tục đặt ra yêu cầu đối với đội ngũ cán bộ, đặc biệt là những cán bộ chủ chốt, người đứng đầu, phải luôn xứng tầm.

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, trước thời cơ và nguy cơ đan xen, tình hình an ninh quốc tế phức tạp, chuyển biến mau lẹ, khó lường, Đảng ta kiên định đưa nước ta trở thành nước công nghiệp hiện đại, thu nhập cao vào năm 2045, điều đó đặt ra nhiều vấn đề cần giải quyết trong công tác xây dựng đội ngũ cán bộ.

Trước hết, muốn sự nghiệp cách mạng thắng lợi phải tăng cường sự lãnh đạo của Đảng.

Đảng và đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược của Đảng phải thật sự trong sạch, vững mạnh để lãnh đạo đất nước vượt qua mọi khó khăn, hoàn thành mọi nhiệm vụ đề ra. Đội ngũ cán bộ phải thể hiện được bản lĩnh chính trị và trí tuệ sáng suốt của mình để vượt qua khó khăn trở ngại, góp phần xây dựng đất nước phát triển bền vững.

Muốn thế, bản thân Đảng phải luôn luôn chú trọng “tự chỉnh đốn”, phòng và chống những tiêu cực trong Đảng, nhất là tham nhũng, lãng phí, quan liêu; khắc phục cho được tình hình một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống.

Thứ hai, xây dựng đội ngũ cán bộ đủ đức đủ tài phục vụ đất nước. Cán bộ cấp chiến lược phải có năng lực tham gia, quyết định và tổ chức thực hiện tốt những nhiệm vụ mang tầm chiến lược, có năng lực điều hành, tập hợp quần chúng, biết làm công tác tổ chức cán bộ.

Trong điều kiện cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, người đứng đầu phải là người có chuyên môn giỏi, có phương pháp làm việc khoa học, thành thạo công nghệ thông tin, xử lý công việc có nguyên tắc.

Đại hội Đảng lần thứ XIII chỉ rõ: “Xây dựng đội ngũ cán bộ, trước hết là người đứng đầu có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức trong sáng, năng lực nổi bật, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách, dám hành động vì lợi ích chung, có uy tín cao và thực sự tiên phong, gương mẫu, là hạt nhân đoàn kết”.

Thứ ba, kết hợp công tác xây dựng đội ngũ cán bộ với việc sắp xếp hợp lý bộ máy của hệ thống chính trị; kiên quyết đấu tranh chống các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống; đấu tranh chống biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.

Đại hội XIII của Đảng cũng chỉ rõ: “Không để lọt những người không xứng đáng, không bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện, có biểu hiện cơ hội chính trị, tham vọng quyền lực vào đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhưng cũng không để sót những cán bộ thực sự có đức, có tài”.

Thứ tư, đội ngũ cán bộ cần noi gương các thế hệ trước, phải thực hiện “nói đi đôi với làm” trong Đảng, lý luận gắn liền với thực tiễn, góp phần đưa nghị quyết của Đảng vào cuộc sống. Ở mọi giai đoạn cách mạng, đội ngũ cán bộ phải củng cố và phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc nhiều hơn nữa để thực hiện nhiệm vụ cách mạng, vượt qua khó khăn phát triển đất nước.

Cách mạng Tháng Tám với bài học dân tin Đảng, Đảng tin dân, từ đây cho thấy cán bộ luôn gắn với nhân dân để củng cố sức mạnh tổng hợp của toàn dân bằng niềm tin son sắt vào Đảng và hệ thống chính trị.

Chỉ khi đội ngũ cán bộ dựa vào dân mới ngăn ngừa và đấu tranh thành công với âm mưu “diễn biến hòa bình”, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, chống lại tất cả những hành động làm tổn hại đến sự đoàn kết toàn dân tộc, chống lại sự kích động hằn thù dân tộc, chống lại mọi tiêu cực trong hệ thống chính trị và ngoài xã hội.

Thứ năm, cần kiểm soát chặt chẽ quyền lực trong công tác xây dựng cán bộ. Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định: “Kiểm soát chặt chẽ quyền lực trong từng khâu của công tác cán bộ, nhất là đối với người đứng đầu cấp ủy đồng thời là thủ trưởng cơ quan, đơn vị...”.

Xây dựng, hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực, thực hiện công khai, minh bạch tiêu chuẩn, quy trình, thủ tục và hồ sơ nhân sự. Mở rộng dân chủ, phát huy vai trò giám sát của Quốc hội, Hội đồng nhân dân; vai trò giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị-xã hội và phát huy vai trò của nhân dân tham gia xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến lược./.

TS. MAI DIỆU ANH (nhandan.vn)