Đã 17 năm làm bạn với “làn khói trắng”, anh Nguyễn Đình Vân (quê ở
Thường Tín, Hà Nội) nhiều lần cai nghiện nhưng đều không thành công. Hai
tháng gần đây vào Trung tâm chữa bệnh giáo dục, lao động xã hội số 5
(Hà Nội) cai theo hình thức tự nguyện đã đem lại hiệu quả rõ rệt, anh
Vân đã được cắt cơn, sức khỏe cải thiện đáng kể và tâm lý rất thoải mái.
Không chỉ riêng anh Vân mà đã có hơn 800 người đã tìm đến Trung tâm chữa
bệnh giáo dục lao động xã hội số 5 (Hà Nội) một trong những trung tâm
đi đầu trong cả nước về chuyển đổi mô hình cai nghiện bắt buộc sang tự
nguyện để làm lại cuộc đời.
“Chìa khóa” cai nghiện thành công
Bắt đầu chuyển đổi từ mô hình cai nghiện bắt buộc sang mô hình cai
nghiện tự nguyện từ 1/1, chỉ trong 5 tháng, Trung tâm chữa bệnh, giáo
dục lao động xã hội số 5 đã tiếp nhận khoảng 870 học viên.
Theo đề án thí điểm, Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội hỗ trợ toàn bộ
tiền ăn (20.000 đồng/người/ngày), tiền đồ dùng cá nhân, tiền thuốc cắt
cơn, điều trị bệnh thông thường, kinh phí điện nước, vệ sinh, sát trùng,
văn hóa, thể dục thể thao… cho tất cả những người đến cai nghiện tự
nguyện.
Khác với thời gian cai nghiện bắt buộc là hai năm, hình thức cai nghiện
tự nguyện chỉ kéo dài 3-6 tháng. Điều này khiến nhiều người băn khoăn về
hiệu quả cai nghiện của mô hình này. Tuy nhiên, từ thực tế số người đến
đăng ký cai nghiện liên tục tăng và hiệu quả từ chương trình cai nghiện
mới được nhiều học viên hưởng ứng tích cực có thể cho thấy mô hình cai
nghiện tự nguyện sẽ trở thành mô hình cai nghiện phù hợp với điều kiện
thực tế trong thời gian tới.
Đã gần hoàn thành thời gian cai nghiện tự nguyện 3 tháng, anh Nguyễn
Đình Vân tâm sự: “Cai nghiện bắt buộc thì thực sự không chủ động cho
mình mà ép buộc mình nên tâm lý khi đi cai không thoải mái mọi mặt như
cái cai tự nguyện. Động lực thực sự của mình vào đây 3 tháng là cố gắng
làm sao ra ngoài cộng đồng cố từ bỏ được ma túy.”
Tâm lý thoải mái, quyết tâm của người nghiện khi lựa chọn đi cai nghiện
tự ngyện chính là “chìa khóa” quyết định hiệu quả của công tác cai
nghiện. Chương trình cai nghiện tự nguyện cũng được cải thiện phù hợp
với mong muốn của học viên khi thời gian thăm gặp gia đình linh hoạt,
rất ít thời gian cho lao động sản xuất để tăng thời gian hoạt động thể
thao rèn luyện sức khỏe, giải trí...
Chủ động tìm đến người nghiện
Hiện nay, công suất của Trung tâm chữa bệnh, giáo dục lao động số 5 chỉ
khoảng 300 học viên/năm nhưng từ khi chuyển sang cai nghiện tự nguyện đã
quá tải khi liên tục phải điều trị 600 học viên, điều này cho thấy mô
hình cai nghiện tự nguyện đã bước đầu có hiệu quả và thu hút được sự
tham gia tích cực của người nghiện ma túy.
Anh Lê Nam, Trưởng phòng tư vấn giáo dục, Trung tâm chữa bệnh, giáo dục
lao động xã hội số 5 cho biết: “Chúng tôi cố gắng khơi dậy cho người
nghiện sự mong muốn được cai nghiện và điều trị. Chúng tôi đã phân tích
trong 214 trường hợp và kết quả khá khả quan, những người tham gia điều
trị cai nghiện ma túy tự nguyện là đa số họ rất có ý thức tự giác. Điều
ấy là một bước vững chắc khi mà người ta tham gia tái hòa nhập cộng
đồng.”
Nhận thức được hiệu quả của mô hình cai nghiện tự nguyện, trên thực tế
nhiều địa phương cũng mong muốn chuyển đổi sang mô hình này. Tỉnh Bà Rịa
Vũng Tàu cũng đã thí điểm thực hiện mô hình cai nghiện tự nguyện nhưng
ba tháng đầu năm không có một học viên nào đến cai nghiện.
Chia sẻ kinh nghiệm của Trung tâm chữa bệnh, giáo dục lao động xã hội số
5, anh Lê Nam nói: “Chúng tôi trực tiếp đến vận động tại các xã, phường
để đưa người nghiện cũng như các bậc phụ huynh có con em sử dụng ma túy
đến mục sở thị môi trường cai nghiện tự nguyện thân thiện và chuyên
nghiệp. Ở đó, người nghiện ma túy không những được chăm sóc, đối xử như
bệnh nhân, mà còn được hỗ trợ kinh phí, giáo dục tâm lý, lối sống và tư
vấn việc làm.”
Từ bài học của Trung tâm chữa bệnh, giáo dục lao động xã hội số 5 cho
thấy, để đạt được kết quả như mong đợi thì cần phải có lộ trình cũng như
sự vào cuộc của cả cộng đồng để bản thân người nghiện cũng như người
thân của họ nhận thức đúng đắn được hiệu quả của mô hình cai nghiện tự
nguyện.
Bà Nguyễn Thị Thanh Hương, Phó Chi cục trưởng chi cục Phòng chống tệ nạn
xã hội tỉnh Bà rịa Vũng Tàu cho rằng, thời gian tới các địa phương cần
tuyên truyền cho tất cả người dân đều thấy được rằng nghiện ma túy,
nghiện các chất gây nghiện là một bệnh và nhân rộng mô hình chuyển đổi
từ cai nghiện bắt buộc sang tự nguyện thì hiệu quả của việc cai nghiện
sẽ tốt hơn.
Trong bối cảnh việc đưa người nghiện đi cai nghiện bắt buộc gặp nhiều
khó khăn do các quy định chặt chẽ của pháp luật, xu hướng các trung tâm
cai nghiện bắt buộc chuyển sang cai nghiện tự nguyện đang là một yêu cầu
cấp bách hiện nay./.
Theo VietNam+