Tuy nhiên, hiện nay, thuốc lá thế hệ mới xuất hiện tại Việt Nam đã gây tác hại lớn đối với sức khỏe của con người, đặc biệt là trong học sinh. Điều này đang đặt ra với các cơ quan chức năng cần đưa ra những giải pháp cấp thiết để phòng ngừa. Đây cũng là nội dung chính được đưa ra tại Hội thảo trực tuyến bàn về giải pháp phòng ngừa thuốc lá thế hệ mới đối với học sinh do Bộ Y tế phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa tổ chức tại Hà Nội.

Theo Thạc sĩ Trần Thị Trang - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế), cho biết thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là hai loại thuốc lá thế hệ mới phổ biến hiện nay, chưa được phép kinh doanh, sử dụng tại Việt Nam. Dù vậy, qua các nghiên cứu cho thấy, thực trạng sử dụng thuốc lá thế hệ mới tương đối đáng kể, với tốc độ đang gia tăng, làm tăng tỷ lệ sử dụng thuốc lá nói chung, đồng thời giảm hiệu quả của công tác phòng, chống thuốc lá tại Việt Nam trong thời gian qua.

Đáng chú ý, thanh thiếu niên không hút thuốc lá truyền thống vẫn thử và bắt đầu sử dụng thuốc lá điện tử trên toàn cầu, đặc biệt là tại Việt Nam. Cùng với đó là gánh nặng “nghiện kép” khi người đang hút thuốc lá điếu thông thường sử dụng thuốc lá điện tử nhiều hơn những người không hút thuốc lá. Kết quả điều tra sức khỏe học đường năm 2019 cho thấy, có đến 2,6% học sinh trong độ tuổi từ 13-17 hút thuốc lá điện tử, tỷ lệ này ở học sinh thành thị là 3,4%.

Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế Trần Thị Trang khẳng định, mọi sản phẩm thuốc lá đều gây hại nghiêm trọng đến sức khoẻ, xã hội, kinh tế. Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng làm tăng tỷ lệ sử dụng thuốc lá, đặc biệt là trong đối tượng trẻ em, thanh thiếu niên, phụ nữ, người chưa hút thuốc lá. Vì vậy, Bộ Y tế đề xuất chưa cho phép nhập khẩu, sản xuất, kinh doanh đối với sản phẩm gây nghiện và chưa có phương pháp cai nghiện riêng này, cũng như không thí điểm sản xuất, kinh doanh, sử dụng. Thay vào đó, cần tiếp tục tăng cường đẩy mạnh phòng, chống buôn lậu và tuyên truyền về tác hại của thuốc lá điện tử, nhất là trong các trường học.

Từ góc độ chuyên môn, Thạc sĩ, bác sĩ Vũ Văn Thành, Khoa Bệnh phổi mạn tính, Bệnh viện Phổi Trung ương đã cung cấp nhiều kiến thức chuyên môn và tác hại của thuốc lá điện tử. Với thanh thiếu niên, thuốc lá điện tử gây nghiện và có thể gây ra những thay đổi có hại cho não đang phát triển, làm gián đoạn sự phát triển của các mạch não. Nồng độ nicotin cao ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ, môi trường, lối sống, hành vi của giới trẻ…. Nhiều bằng chứng cho thấy, việc cho phép bán dù là thuốc lá điện tử hay thuốc lá nung nóng, thậm chí được quản lý chặt chẽ, sẽ đều mang lại tác động tiêu cực đến sức khoẻ cộng đồng.

Nhấn mạnh về vấn đề thuốc lá điện tử và ma túy, tại kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIV, đại biểu Nguyễn Anh Trí – Đoàn Đại biểu Quốc hội Thành phố Hà Nội nhấn mạnh: Thuốc lá điện tử rất nguy hại, gây ra nhiều bệnh tật nguy hiểm như hô hấp, tim mạch, ung thư…, làm ảnh hưởng đến tính mạng của Nhân dân. Thuốc lá điện tử đang đầu độc Nhân dân qua hút chủ động, đặc biệt là hút thụ động.

Thuốc lá điện tử đang nhắm chủ yếu đến người trẻ tuổi và lan rất nhanh, vì vậy gây hại rất nghiêm trọng cho thế hệ trẻ. Thuốc lá điện tử là điều kiện thuận lợi để cho người hút sử dụng ma túy. Với những hệ lụy nghiêm trọng như vậy, đại biểu Nguyễn Anh Trí nhấn mạnh, cần có quy định nghiêm cấm ngay, đừng để phải giải quyết hậu quả khi tác hại đã quá lớn như thuốc lá truyền thống.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí cho biết: Với thành phần chứa nicotine, thuốc lá điện tử đã chứng minh là có khả năng gây nghiện và độc hại không kém thuốc lá truyền thống. Tuy nhiên, thuốc lá điện tử còn nguy hiểm hơn thuốc lá truyền thống nhiều lần, vì người dùng có thể tự phối trộn với các nguyên liệu khác nhau, thậm chí là phối trộn cả ma túy để sử dụng, nhiều trường hợp sau khi hút đã phải cấp cứu do ngộ độc. Đã có nhiều trường hợp ngộ độc ma tuý do hút thuốc lá điện tử, vì nạn nhân đã phối trộn với ma túy để hút cho “phê”. Vừa qua, Bộ Y tế cũng tiếp tục đề nghị cơ quan chức năng liên quan cần cấm hoàn toàn dưới mọi hình thức mua bán, sản xuất, nhập khẩu các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng hay shisha…

Trên thế giới đã có nhiều nước lên án và đề nghị cấm tuyệt đối thuốc lá điện tử. Vì vậy, một lần nữa đại biểu Nguyễn Anh Trí đề nghị Quốc hội, Chính phủ vì sinh mạng của Nhân dân nên có quy định cấm ngay, cấm tuyệt đối thuốc lá điện tử. Nếu chúng ta chậm trễ có thể sẽ phải trả giá bằng sự băng hoại sức khỏe của Nhân dân và có thể phải tốn một khoản kinh phí khổng lồ để chấm dứt một loại hình độc hại giết người có tên là thuốc lá điện tử./.

Quang Tú