PGS.TS Đặng Nguyên Anh, Viện Khoa học Xã hội Việt Nam đã trao đổi về vấn đề dân số và công tác quản lý dân số của Thủ đô Hà Nội trong thời gian tới. Theo ông Anh, việc sáp nhập một số địa phương vào Hà Nội sẽ đặt ra những thách thức không nhỏ cho công tác dân số của Thủ đô. Ở đây, việc khó khăn là vận hành công tác dân số và tổ chức bộ máy chứ không phải dân số nhiều hay ít. Thực tế là, công tác dân số của Hà Nội và Hà Tây trước kia đã có sự phát triển khác nhau. Hà Nội đã và đang đi vào nâng cao chất lượng dân số, tăng dân số cơ học thông qua di dân và đô thị hóa. Trong khi đó, mức tăng sinh vẫn còn cao ở Hà Tây, việc sinh con thứ ba vẫn cao thời gian gần đây. Chính vì vậy, điều quan trọng nhất của công tác này là quản lý như thế nào trong điều kiện vừa sáp nhập ngành vừa sáp nhập tỉnh. Có thể coi đây là khó khăn “đúp” của công tác quản lý dân số Hà Nội thời gian tới của chính quyền Hà Nội mới.

Một vấn đề Hà Nội không thể không nhấn mạnh, đó là việc quan tâm đến những vùng sâu, vùng xa của Hà Nội, sự giám sát của cán bộ trong công tác này sẽ khó khăn hơn vì địa bàn quá rộng, khó tránh khỏi sự dễ dãi, hình thức, không sát thực tế đối với những vùng xa, vùng khó khăn của Hà Tây cũ. Nếu không đặt vấn đề giải quyết một cách quyết liệt, sẽ lặp lại bài học của Thủ đô các nước khu vực như Manila, Jakarta về công bằng xã hội, phân hóa giàu- nghèo, là căn cứ cho các tệ nạn xã hội phát triển. Chính vì vậy, cần phải xem công tác dân số của Hà Nội mở rộng như một chỉ tiêu quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội vì sự phát triển bên vững của Thủ đô tương lai.

Đối với thế giới, việc sáp nhập nhiều địa phương với nhau là chuyện bình thường . Vấn đề vẫn là quản lý và bộ máy quản lý mới là quan trọng, thành công hay không là ở phương thức, cơ chế quản lý bộ máy. Việt Nam có những đặc thù cần giái quyết trước khi bộ máy được vận hành; đó là, các thủ tục hành chính, khắc dấu, sắp xếp các chức danh, các điều kiện cơ sở vật chất làm việc…Trong một “rừng” vấn đề thì bố trí bộ máy nhân sự sao cho công việc vận hành hiệu quả là nghệ thuật của chính quyền Thành phố. Cần bố trí cán bộ trước hết xuất phát từ yêu cầu của công việc; nguời lãnh đạo phải biết quy tụ được nguời dưới quyền, người tài giỏi, có năng lực để vận hành cả bộ máy. Người lãnh đạo bộ máy cần tạo điều kiện để người dưới quyền thực hiện tốt công việc được giao, cần có lòng tin tưởng anh em và để họ chủ động sang tạo những phần việc được phân công.

Hà Nội chủ trương tập trung nguồn lực công tác dân số ưu tiên cho các vùng sâu, vùng xa là hoàn toàn đúng đắn; đó là những vùng đồng bào thiểu số, kinh tế kém phát triển, dân trí chưa cao… Tuy nhiên, cần đầu tư đúng đối tượng, đúng địa bàn mới hy vọng đạt hiệu quả cao. Vấn đề dịch vụ dân số và chăm sóc SKSS vẫ luôn cần thiết, ngay cả những vùng có điều kiện hơn; tất cả phải  nhằm mục tiêu nâng cao chất lượng dân số, nâng cao mức sống người dân ở những vùng khó khăn. Đây là bài toán mà ban lãnh đạo thành phố Hà Nội và Cục Dân số Hà Nội cần có lời giải hữu hiệu.

                                                                                                                           Trần Minh Trang
                                                                                                                         (Tổng hợp từ GĐ-XH)