Tại hội nghị sơ kết 2 năm thực hiện Nghị định số 105/2020/NĐ-CP của
Chính phủ quy định chính sách phát triển giáo dục mầm non, do Bộ Giáo
dục và Đào tạo tổ chức mới đây, một trong những vấn đề được nhiều địa
phương chia sẻ là thực trạng thiếu giáo viên mầm non.
Cùng với đó, việc thực hiện các chính sách hỗ trợ đối với giáo viên
mầm non, nhất là đội ngũ giáo viên ở vùng sâu, vùng xa và các cơ sở giáo
dục mầm non ngoài công lập còn gặp một số khó khăn, bất cập.
KHÓ KHĂN TỪ CHÍNH SÁCH
Ông Nguyễn Bá Minh, Vụ trưởng Vụ Giáo dục mầm non (Bộ Giáo dục và Đào
tạo), chia sẻ vấn đề khó khăn nhất của giáo dục mầm non hiện nay vẫn là
giáo viên. Chế độ chính sách chưa tạo được sức hút để những người đam
mê với giáo dục mầm non, có năng khiếu và lòng yêu trẻ lựa chọn theo
nghề. Không chỉ vậy, trong 2 năm dịch COVID-19 vừa qua, các cơ sở mầm
non ngoài công lập phải đóng cửa, không có kinh phí chi trả lương nên
nhiều giáo viên mầm non phải nghỉ, tìm công việc khác.
Vì vậy, khi tình hình dịch bệnh được kiểm soát, mặc dù các cơ sở mầm
non hoạt động trở lại đã tạm bố trí đủ giáo viên để nuôi dưỡng, chăm
sóc, giáo dục trẻ nhưng định mức giáo viên trên lớp vẫn chưa đáp ứng yêu
cầu, áp lực công việc với các giáo viên mầm non khá lớn.
Thời gian qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã phối hợp với Bộ Nội vụ đề
xuất Chính phủ bổ sung 20.300 biên chế giáo viên mầm non cho 14 tỉnh,
thành phố có tăng dân số cơ học và 5 tỉnh Tây Nguyên; bổ sung biên chế
giáo viên mầm non giai đoạn 2022-2026 (38.925 biên chế).
Bên cạnh đó, tham mưu Chính phủ ban hành chính sách hỗ trợ cơ sở giáo dục mầm non ngoài công lập bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 và chính sách hỗ trợ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên tại cơ sở
giáo dục mầm non, tiểu học ngoài công lập bị ảnh hưởng bởi đại dịch
COVID-19.
Về chính sách hỗ trợ giáo viên mầm non dạy lớp ghép, tăng cường tiếng
Việt cho trẻ em người dân tộc thiểu số, tính đến hết năm học 2021-2022,
toàn quốc có 28.837 giáo viên được hưởng chính sách, với tổng kinh phí
đã thực hiện gần 561 tỷ đồng.
Về chính sách đối với giáo viên mầm non làm việc tại cơ sở giáo dục mầm non dân lập, tư thục ở địa bàn có khu công nghiệp, theo quy định tại Nghị
định 105/2020/NĐ-CP của Chính phủ, Hội đồng Nhân dân tỉnh ban hành mức
hỗ trợ tối thiểu đối với giáo viên mầm non làm việc tại cơ sở giáo dục
mầm non dân lập, tư thục ở địa bàn có khu công nghiệp có chăm sóc từ 30%
trở lên trẻ là con công nhân, mức hỗ trợ tối thiểu là 800.000
đồng/người/tháng.
Đến nay, đã có 40 tỉnh, thành phố ban hành Nghị quyết, trong đó 38
tỉnh, thành phố có mức hỗ trợ bằng mức quy định, 2 thành phố có mức hỗ
trợ cao hơn là: Hà Nội (1,2 triệu đồng/người/tháng) và Hải Phòng (1
triệu đồng/người/tháng). Như vậy, vẫn còn hơn 20 tỉnh chưa ban hành Nghị
quyết quy định mức hỗ trợ này.
Theo thống kê của 40 tỉnh, thành phố đã ban hành chính sách, có 4.666
giáo viên mầm non đủ điều kiện được nhận hỗ trợ. Số kinh phí đã thực
hiện hỗ trợ là hơn 1,2 tỷ đồng.
Tuy nhiên, ý kiến từ đại diện các Sở Giáo dục và Đào tạo cho thấy
việc thực hiện chính sách hỗ trợ giáo viên mầm non tại các cơ sở giáo
dục mầm non ngoài công lập ở địa bàn khu công nghiệp gặp một số khó khăn
do giáo viên thường xuyên thay đổi, không ổn định, khó khăn trong việc
tổng hợp số liệu cho việc thu thập hồ sơ đề nghị hưởng chính sách.
Giáo viên mầm non có bằng Trung cấp sư phạm dạy tại nhóm trẻ, lớp mẫu
giáo có trên 30% con công nhân tại một số địa phương chưa được hưởng
chính sách của tỉnh do địa phương áp dụng quy định tại Luật Giáo dục năm
2019, giáo viên mầm non phải đạt chuẩn trình độ đào tạo Cao đẳng sư
phạm.
Bên cạnh đó, mức hỗ trợ chính sách đối với giáo dục mầm non vẫn còn
thấp; thu nhập của giáo dục mầm non, đặc biệt là giáo viên ngoài biên
chế, nhân viên nuôi dưỡng hiện nay còn thấp so với mặt bằng chung của xã
hội, chưa tương xứng với cường độ lao động cao, tính chất công việc yêu
cầu cao về tinh thần trách nhiệm và chuyên môn, nghiệp vụ.
Nhiều địa phương không đủ nguồn lực để bảo đảm đầy đủ chế độ, chính
sách đối với giáo viên mầm non, nhất là giáo viên mầm non ngoài biên chế
và đội ngũ nhân viên nuôi dưỡng.
CẦN CƠ CHẾ ĐẶC THÙ
Bà Dương Bích Nguyệt, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lào Cai,
cho biết hiện nay, Lào Cai thiếu giáo viên mầm non so với định mức quy
định, toàn tỉnh định mức giáo viên/nhóm, lớp mới đạt 1,84. Bình quân mỗi
giáo viên mầm non làm việc 9-10 giờ/ngày từ sáng đến chiều, bao gồm cả
thời gian nghỉ trưa (khoảng 2 giờ/ngày), kinh phí chi trả dạy thêm giờ
rất khó khăn.
Cô
giáo Lê Thanh Hiền Hương, Phó Hiệu trưởng Trường mầm non Sơn Ca, huyện
Cát Hải, Hải Phòng, cùng các cháu học sinh trong buổi học tại trường.
(Ảnh: TTXVN)Việc sắp xếp, tuyển dụng giáo viên mầm non đối với vùng khó khăn hoặc
hợp đồng lao động đối với khu vực thành phố, thị xã, thị trấn còn khó,
do chỉ tiêu giao biên chế viên chức trong toàn ngành của tỉnh hàng năm
chưa đáp ứng được số giáo viên thiếu và thiếu nguồn tuyển giáo viên đạt
chuẩn trình độ chuyên môn theo Luật Giáo dục 2019.
Theo bà Dương Bích Nguyệt, Nghị định số 105/2020/NĐ-CP của Chính phủ
quy định chính sách phát triển giáo dục mầm non, trong đó có chính sách
đối với giáo viên mầm non dạy lớp ghép, tăng cường tiếng Việt cho trẻ em
người dân tộc thiểu số nhưng chỉ hỗ trợ cho giáo viên dạy điểm trường
lẻ, ở thôn bản đặc biệt khó khăn, còn giáo viên dạy lớp ghép ở trường
chính không được hưởng chế độ này.
Đối chứng với cấp Tiểu học, chế độ được áp dụng đối với tất cả giáo
viên dạy lớp ghép. Như vậy, có thể thấy, cơ chế chính sách chưa đảm bảo
công bằng đối với các cấp học.
Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lào Cai cũng đề nghị nghiên cứu, ban hành
chính sách hỗ trợ hoặc trợ cấp theo giai đoạn đối với đội ngũ nhà giáo
đang bị ảnh hưởng trực tiếp của Quyết định số 861/QĐ-TTg ngày 4/6/2021
của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt danh sách các xã khu vực III, khu
vực II, khu vực I thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai
đoạn 2021-2025.
Bởi thu nhập từ lương của nhà giáo khi đơn vị công tác ra khỏi vùng
đặc biệt khó khăn bị giảm trung bình 5 triệu đồng/người/tháng do thôi
hưởng chế độ phụ cấp, trợ cấp theo quy định của vùng đặc biệt khó khăn.
Hay như tại Đà Nẵng, theo đại diện Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố
Đà Nẵng, giáo viên giảng dạy tại các cơ sở giáo dục mầm non trên địa bàn
huyện Hòa Vang không được hưởng hỗ trợ do huyện Hòa Vang không có khu
công nghiệp.
Tuy nhiên, huyện này lại đón nhận dạy dỗ đa số trẻ là con công nhân
làm việc tại các khu công nghiệp của quận Liên Chiểu và Cẩm Lệ.
Đây là một bất cập và cũng là thiệt thòi đối với giáo viên mầm non
tại các cơ sở giáo dục dân lập, tư thục trên địa bàn huyện Hòa Vang.
Vì vậy, Đà Nẵng đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo tham mưu Chính phủ
điều chỉnh Điều 10 của Nghị định 105/2020/NĐ-CP về đối đượng đối với
giáo viên mầm non làm việc tại cơ sở giáo dục mầm non thuộc loại hình
dân lập, tư thục: mở rộng địa bàn có khu công nghiệp thuộc cấp tỉnh,
thành phố.
Ông Nguyễn Văn Phong, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bình
Dương, cũng nêu khó khăn khi triển khai chính sách đối với giáo viên mầm
non đang làm việc tại cơ sở giáo dục mầm non tư thục. Điều kiện để giáo
viên được hưởng chế độ hỗ trợ là trực tiếp chăm sóc, giáo dục trẻ tại
nhóm trẻ, lớp mẫu giáo có từ 30% trẻ em là con công nhân, người lao động
làm việc tại khu công nghiệp.
Trên thực tế, đa phần số trẻ là con công nhân, người lao động nhưng
thường có cả lao động tự do nên xác nhận thường chưa đủ tỷ lệ 30%. Do
vậy, nhiều giáo viên rất vất vả nhưng không được hưởng chính sách.
Theo đại diện Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bình Dương, Nhà nước cần
tiếp tục nghiên cứu, cải tiến chế độ làm việc, chính sách tiền lương cho
đội ngũ giáo viên mầm non nhằm thu hút, khuyến khích học sinh theo học
Sư phạm mầm non và thu hút nguồn nhân lực vào làm việc tại các cơ sở
giáo dục mầm non.
Trước những khó khăn về nhân lực, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Ngô Thị Minh chia sẻ để hạn chế việc giáo viên mầm non xin thôi việc và
chuyển công tác ra khỏi ngành giáo dục, rất cần chính sách đãi ngộ hợp
lý. Hai năm vừa qua, đối tượng chịu ảnh hưởng lớn nhất là giáo viên mầm
non ngoài công lập. Khi một bộ phận giáo viên mầm non nghỉ việc, đi làm
nơi khác với mức lương cao hơn thì việc thu hút họ quay trở lại không
đơn giản.
Chính vì vậy, Bộ Giáo dục và Đào tạo vẫn đang tích cực phối hợp với
các bộ, ngành liên quan tiếp tục rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp
luật về giáo dục mầm non để tham mưu và quy định theo thẩm quyền bổ sung
những vấn đề mới, đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục mầm non. Đồng
thời, tháo gỡ khó khăn, bất cập trong quá trình thực hiện chính sách./.
Việt Hà (TTXVN)