Trong diễn văn tại Lễ Kỷ niệm 90 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 - 3/2/2020), Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng khẳng định “Thực tiễn phong phú, sinh động của cách mạng Việt Nam trong 90 năm qua đã chứng tỏ, sự lãnh đạo đúng đắn và sáng suốt của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng, lập nên nhiều kỳ tích trên đất nước Việt Nam”. Ngay trong những tháng ngày kỷ niệm 90 năm thành lập Đảng, một lần nữa, vai trò lãnh đạo của Đảng lại được thử thách trước thời cuộc. Cùng với nhân loại, đất nước ta đứng trước một “kẻ địch” gần như vô hình, bất định và khôn lường – COVID-19 . Một kẻ địch khiến cho cả thế giới đảo lộn, ngừng trệ, tác động đến tuyệt đại đa số các quốc gia và vùng lãnh thổ, ngay cả những quốc gia hùng cường nhất cũng phải rúng động. Đây đó trên thế giới, lãnh đạo các quốc gia lúng túng, chính trị nội bộ các nước chia rẽ, kinh tế suy thoái, hệ thống y tế bị đánh sập, lòng dân xáo động. Ngoại giao đa phương bị tác động tiêu cực khi các quốc gia đều co lại, thiên về chủ nghĩa dân tộc vị kỷ. Thêm vào đó, cạnh tranh địa – chiến lược ngày càng gay gắt, gây ra nhiều hệ lụy đối với môi trường an ninh, đối ngoại của đất nước. Năm 2020 cũng chứng kiến sự gia tăng về số lượng và cường độ thiên tai, bão lụt, hạn hán…

Trước những thách thức chưa từng có đối với hầu hết các quốc gia và cả nhân loại, trước những khó khăn to lớn trong một năm bộn bề những sự kiện quan trọng, Đảng Cộng sản Việt Nam một lần nữa chứng tỏ vai trò lãnh đạo không thể thay thế đối với đất nước và dân tộc. Với bản lĩnh, trí tuệ và năng lực lãnh đạo được tôi luyện qua những thăng trầm của lịch sử, Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo toàn dân, toàn quân đạt được nhiều thành quả quan trọng trong phòng chống đại dịch COVID-19, phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững ổn định chính trị, an ninh, quốc phòng và trật tự an toàn xã hội, hoàn thành xuất sắc các trọng trách quốc tế.

Trên cơ sở những thành tựu chung đầy tự hào của đất nước, công tác thông tin đối ngoại (TTĐN) đã phát huy tinh thần chủ động, đổi mới cả về nội dung và phương thức, huy động sự tham gia tích cực của các lực lượng làm truyền thông đối ngoại. Với việc nắm bắt hiệu quả cơ hội truyền thông, công tác TTĐN đã góp phần không nhỏ vào việc củng cố vững chắc vai trò lãnh đạo, nâng cao uy tín của Đảng và của đất nước trên trường quốc tế.

Trước hết, TTĐN góp phần khẳng định Đảng luôn đặt lợi ích của nhân dân là mục tiêu cao nhất, với tinh thần “Đảng ta là một đảng phấn đấu, hy sinh vì lợi ích của Tổ quốc, của nhân dân, của giai cấp vô sản, chứ không vì lợi ích nào khác” ⁽¹⁾. Trong bối cảnh thông tin về tình hình dịch bệnh trên thế giới rất nhiễu loạn, các quốc gia có sự lúng túng nhất định, Đảng và Nhà nước đã sớm xác định chủ trương “chấp nhận hy sinh một số lợi ích kinh tế trước mắt để bảo vệ tốt nhất sức khoẻ, tính mạng của người dân”, “không để ai bị bỏ lại phía sau”. Trên cơ sở đó, các lực lượng làm công tác TTĐN đã triển khai tuyên truyền rộng rãi cả ở trong và ngoài nước, kịp thời thông tin cho cộng đồng quốc tế về phát biểu của Lãnh đạo cấp cao, đặc biệt là Lời kêu gọi của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, các chỉ đạo điều hành của Thủ tướng Chính phủ. Thông qua các phương thức truyền thông mới, các thông tin này được lan tỏa rộng rãi, đặc biệt trong cộng đồng kiều bào ta ở nước ngoài, góp phần tạo nên sự đồng thuận cao, đồng thời giúp cho các quốc gia, trước hết là các đối tác láng giềng, khu vực, hiểu được quan điểm của Việt Nam. Ban đầu, trong một vài thời điểm nhất định, một số quốc gia, bạn bè quốc tế chưa thực sự hiểu các biện pháp mạnh mẽ, quyết đoán của Đảng và Nhà nước ta; một số thế lực thù địch, phản động ra sức xuyên tạc, bóp méo hòng tấn công vào sự lãnh đạo của Đảng, phá hoại quan hệ đối ngoại của Việt Nam. Tuy nhiên, thực tiễn đã chứng minh các quyết định ngay từ đầu của Đảng ta là đúng đắn, tạo nền tảng quan trọng cho việc triển khai các bước đi tiếp theo.

Với chủ trương thực hiện “mục tiêu kép”, Đảng ta thực sự đã lựa chọn bài toán khó và chấp nhận thách thức to lớn. Bởi lẽ, trên thế giới, lãnh đạo các quốc gia chủ yếu lựa chọn giữa phong tỏa/giãn cách để chống dịch hoặc chấp nhận rủi ro mở cửa để duy trì phát triển kinh tế. Phần lớn các nước khá lúng túng do diễn biến dịch bệnh quá nhanh và do không sớm xác định rõ ưu tiên giữa chống dịch và phát triển kinh tế. Công tác TTĐN đã kịp thời thông tin khách quan, chân thực về tình hình thế giới và các quốc gia, làm nổi bật tính thách thức trong việc ra chủ trương, quyết sách quốc gia thời kỳ đại dịch. Trong bối cảnh đó, việc Đảng ta quyết tâm thực hiện “mục tiêu kép” càng chứng tỏ Đảng luôn vì lợi ích của nhân dân, sau khi cơ bản bảo đảm sức khỏe, tính mạng của nhân dân thì quyết tâm phát triển kinh tế - xã hội, chăm lo đời sống nhân dân. Nói cách khác, là không chỉ bảo đảm “quyền được sống”, mà còn nỗ lực bảo đảm “quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”. Việc thông tin kịp thời, đầy đủ các chủ trương của Đảng về thực hiện “mục tiêu kép” ra thế giới đã thu hút sự chú ý, đánh giá cao củacộng đồng quốc tế. Đặc biệt, việc nền kinh tế nước ta vẫn hoạt động bình thường, hoạt động kinh tế đối ngoại sôi nổi đã khiến cho giới đầu tư, kinh doanh đặc biệt quan tâm trong bối cảnh các nền kinh tế đều gặp khó khăn.

Thứ hai, đứng trước cuộc khủng hoảng toàn cầu lớn nhất kể từ Chiến tranh Thế giới thứ 2, Đảng ta đã khẳng định bản lĩnh, trí tuệ, khả năng lãnh đạo, dẫn dắt đất nước và dân tộc vượt qua thách thức chưa từng có đối với nhân loại. Không chỉ như vậy, trong năm 2020, Việt Nam còn phải đảm nhiệm các trọng trách quốc tế trong bối cảnh cạnh tranh địa – chiến lược ngày càng gay gắt. Với bản lĩnh được tôi luyện qua những Xô Viết Nghệ Tĩnh, Cách mạng Tháng Tám, Điện Biên Phủ, qua kháng chiến giành độc lập tự do, thống nhất đất nước, qua chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và thực hiện công cuộc đổi mới trong bối cảnh gian nan của hồi kết Chiến tranh Lạnh, Đảng đã lãnh đạo toàn dân đứng vững trước thách thức của đại dịch, phát huy tối đa các cơ hội để phát triển. Đồng thời, Việt Nam đã hoàn thành xuất sắc vai trò Chủ tịch luân phiên ASEAN, Chủ tịch Đại hội đồng Liên nghị viện ASEAN lần thứ 41, Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Công tác TTĐN đã làm rõ với cộng đồng quốc tế về các chủ trương, bước đi nhất quán, kiên trì của Đảng, tình hình ổn định của xã hội Việt Nam. Đồng thời, thông tin kịp thời, phân tích rõ ràng các quyết sách đúng đắn, “biết mình, biết người” của Đảng để đối phó với đại dịch và để thực hiện “mục tiêu kép”. Việc huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, thực hiện một cuộc “chiến tranh nhân dân” để “chống dịch như chống giặc” đã thể hiện rõ trí tuệ, kinh nghiệm dầy dạn của Đảng mà không lực lượng chính trị nào khác có thể có được. Thông tin về các biện pháp đặc thù Việt Nam đã được cộng đồng quốc tế bất ngờ, thán phục, nhiều bài báo đánh giá đây là bài học quý giá cho các nước có trình độ phát triển chưa cao.

Trong bối cảnh đại dịch ảnh hưởng nặng nề đến các thành viên, cạnh tranh nước lớn gia tăng mạnh mẽ, chủ nghĩa đa phương bị xói mòn, cục diện biển Đông diễn biến phức tạp, Việt Nam đã chèo lái con thuyền ASEAN đi qua sóng gió, đạt được các thành công vang dội, thực chất, đồng thời giữ vững chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán trên biển, bảo đảm môi trường đối ngoại hòa bình, ổn định. Tổng thư ký ASEAN Lim Jock Hoi đánh giá, trong một năm khó khăn chưa từng có trong lịch sử Hiệp hội, Việt Nam đã thể hiện tầm “lãnh đạo mạnh mẽ”, vai trò “dẫn dắt mẫu mực”⁽²⁾. Do ảnh hưởng của đại dịch, các hội nghị trực tiếp phải chuyển sang trực tuyến, các phóng viên nước ngoài không vào Việt Nam tác nghiệp được. Trong bối cảnh đó, công tác TTĐN đã chủ động, tích cực sử dụng các phương thức truyền thông mới, kịp thời thông tin về sự điều hành, dẫn dắt của Chủ tịch ASEAN, nêu bật các sáng kiến của Việt Nam. Đặc biệt, đã thông tin bằng nhiều thứ tiếng các thông điệp đối ngoại quan trọng của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân ở các diễn đàn quốc tế, nhất là ASEAN và Đại hội đồng Liên hợp quốc. Việc cộng đồng quốc tế chia sẻ, hoan nghênh các thông điệp của Lãnh đạo Cấp cao ta đã cho thấy trí tuệ, kinh nghiệm và năng lực lãnh đạo của Đảng ta không chỉ trong các vấn đề đối nội mà còn trong việc đảm đương các vấn đề quốc tế.

Có thể khẳng định, việc lãnh đạo đất nước phòng chống hiệu quả đại dịch COVID-19 , trở thành 1 trong số hiếm hoi các nền kinh tế có tăng trưởng dương, thậm chí là ở mức cao hàng đầu thế giới, hoàn thành xuất sắc các trọng trách quốc tế đã chứng tỏ bản lĩnh, trí tuệ, kinh nghiệm và năng lực lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Thực tiễn năm 2020 đã chứng minh hùng hồn luận điểm của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng: “Ở Việt Nam, không có một lực lượng chính trị nào khác, ngoài Đảng Cộng sản Việt Nam có đủ bản lĩnh, trí tuệ, kinh nghiệm, uy tín và khả năng lãnh đạo đất nước vượt qua mọi khó khăn, thử thách, đưa sự nghiệp cách mạng của dân tộc ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác”⁽³⁾.

Thứ ba, TTĐN đã góp phần tăng cường uy tín của Đảng cả ở trong nước và trên trường quốc tế. Thông qua việc thông tin kịp thời, minh bạch, rõ ràng về chủ trương của Đảng, đồng thời thông tin khách quan, chân thực về tình hình thế giới, các lực lượng làm công tác TTĐN đã góp phần để nhân dân hiểu rõ bối cảnh tình hình, gia tăng niềm tin vào Đảng. Từ đó, góp phần loại bỏ tâm lý hoang mang, do dự phần nào xuất hiện trong xã hội, củng cố đồng thuận, tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc cả trong và ngoài nước. Đồng thời, thông tin kịp thời về nỗ lực không ngừng chỉnh đốn Đảng, đấu tranh phòng chống tham nhũng, nêu cao tính nêu gương, tính tiền phong, hy sinh của cán bộ đảng viên trong đại dịch, bão lụt, bảo vệ chủ quyền…TTĐN còn góp phần chỉ rõ, các chủ trương, đường lối của Đảng không chỉ phù hợp với lợi ích dân tộc mà còn phù hợp với các giá trị chung của nhân loại tiến bộ. TTĐN đã góp phần nâng cao uy tín của Đảng trên trường quốc tế, góp phần kết hợp sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại.

Thông tin về các hoạt động đối ngoại của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã góp phần nâng cao hơn nữa uy tín của Đảng ta trên trường quốc tế. Thông tin về nỗ lực lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị còn góp phần đắc lực đấu tranh hiệu quả với các thế lực thù địch trong việc xuyên tạc đường lối của Đảng ta, phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc, quan hệ đối ngoại của Việt Nam. Uy tín ngày càng cao của Đảng, đất nước trên trường quốc tế cũng giảm bớt định kiến, thành kiến lâu nay của một bộ phận cộng đồng quốc tế, chiều hướng đưa tin tiêu cực của một số hãng truyền thống lớn trên thế giới về Đảng ta và đất nước ta. Đây thực sự là thành quả quan trọng, góp phần điều chỉnh góc nhìn, quan niệm của quốc tế đối với con đường đi lên CNXH của đất nước ta dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Có thể khẳng định, chính trong thách thức to lớn của toàn nhân loại, vị thế và uy tín của Đảng ta, đất nước ta được nâng cao chưa từng có. Một đất nước với sức mạnh kinh tế ở mức trung bình thấp, độ mở cao, song đã làm thế giới ngỡ ngàng với số lượng người mắc bệnh và trường hợp tử vong thấp, tỷ lệ chữa khỏi rất cao, trong đó có những ca rất nghiêm trọng. Thế giới cũng ấn tượng trước niềm tin của nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, trước sự đoàn kết trên dưới một lòng, trước lòng yêu nước nồng nàn, nghĩa đồng bào sắt son của dân tộc Việt Nam. Cộng đồng quốc tế cảm động trước những nghĩa cử cao đẹp của một dân tộc tuy còn khó khăn, nhưng hết lòng hỗ trợ cho bạn bè, đối tác; cảm phục trước tinh thần trách nhiệm phất cao ngọn cờ đoàn kết ASEAN, hợp tác đa phương, kết nối các quốc gia để cùng nhau vượt qua đại dịch thế kỷ. Đã nhiều thập kỷ qua, kể từ khi Việt Nam là lương tri của nhân loại, nay Việt Nam lại là “hình mẫu”của kiên cường, nhân văn và trách nhiệm. CNN, hãng thông tấn hàng đầu của Mỹ và thế giới, phải thốt lên “việc này tuyệt vời đến mức khó tin” với sáng kiến ATM gạo của Việt Nam. Những người nước ngoài ở Việt Nam thốt lên “Cảm ơn nghĩa cử của các bạn, cảm ơn sự hy sinh, cảm ơn sự tử tế, cảm ơn lòng nhân từ”. Công tác TTĐN đã kịp thời phản ánh đầy đủ những đánh giá tích cực của cộng đồng quốc tế đối với đất nước, qua đó bồi đắp niềm tự hào về sự lãnh đạo của Đảng, về Tổ quốc và dân tộc.

Những kết quả tích cực của công tác TTĐN trong năm 2020 đã góp phần khẳng định vững chắc vai trò của Đảng cả về tính đại diện lợi ích dân tộc, về bản lĩnh, trí tuệ, năng lực lãnh đạo và về uy tín của Đảng. Đây là nền tảng để tiếp tục phát huy không chỉ cho năm 2021, mà còn cho cả nhiệm kỳ Đại hội XIII và thậm chí, là cơ sở thuận lợi cho giai đoạn 2021 - 2030.

Tuy nhiên, tình hình thế giới còn nhiều phức tạp, khó lường, công cuộc phát triển kinh tế - xã hội ở trong nước còn khó khăn, với mục tiêu cao hướng tới kỷ niệm 100 năm của Đảng, nhiệm vụ đặt ra là rất thách thức. Trong bối cảnh đó, công tác TTĐN quyết tâm tiếp tục đổi mới cả về nội dung, phương thức và lực lượng, tiếp tục góp phần vào việc thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta. Liên quan đến nhiệm vụ khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, công tác TTĐN tập trung vào các nội dung chủ yếu sau: (1) làm rõ quan điểm, đường lối của Đảng vì nhân dân, vì các giá trị chung của nhân loại tiến bộ; (2)sự lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Đảng và Nhà nước trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đặc biệt là thực hiện mục tiêu kép, công tác đối ngoại; (3) khẳng định Đảng luôn nỗ lực tự chỉnh đốn, đổi mới phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ tình hình mới; (4) thông tin khách quan, chân thực về tình hình thế giới để tạo đồng thuận xã hội, tăng cường niềm tin của nhân dân vào Đảng, đồng thời để tiếp thu tinh hoa nhân loại, góp phần cho công cuộc đổi mới nói chung, xây dựng Đảng nói riêng; (5) thông tin về các đánh giá tích cực của cộng đồng quốc tế về Việt Nam.

Cách đây hơn 60 năm (ngày 21/4/1960), nhân kỷ niệm lần thứ 90 ngày sinh của Vla-đi-mia I-lích Lê-nin, trong bài viết “Sức mạnh vô địch”⁽⁴⁾, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đánh giá nguyên nhân của những thắng lợi cách mạng chính là do “Lênin đã … chỉ ra nhân tố quyết định, mạnh mẽ nhất và hiệu quả nhất để giành thắng lợi - đó là Đảng”. Từ khi thành lập, Đảng ta đã “biết đoàn kết dưới ngọn cờ của mình đông đảo quần chúng nông dân và nhân dân lao động….đã giành được uy tín tuyệt đối trong nhân dân Việt Nam, là lực lượng lãnh đạo duy nhất cuộc đấu tranh cách mạng….”. Thực tiễn 60 năm sau bài viết đó, năm 2020 - năm của những thách thức chưa từng có, đã một lần nữa chứng minh vai trò lãnh đạo không thể thay thế của Đảng đối với đất nước và dân tộc ta.

Với bản lĩnh, trí tuệ, kinh nghiệm dầy dạn, Đảng ta nhận thức rõ, cuộc chiến chống đại dịch còn nhiều khó khăn khó lường, công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc còn đối mặt nhiều thách thức. Tuy nhiên, toàn thể dân tộc Việt Nam có niềm tin vững chắc vào sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. 60 năm sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra “sức mạnh vô địch” của Đảng ta và dân tộc ta, nhân kỷ niệm 90 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng khẳng định “Một đảng cách mạng chân chính có đường lối đúng, có tổ chức chặt chẽ, có đội ngũ cán bộ, đảng viên trong sạch, gương mẫu, tận tụy, gắn bó máu thịt với nhân dân, được nhân dân ủng hộ, thì đảng đó có sức mạnh vô địch, không thế lực nào ngăn cản nổi trên con đường dẫn dắt dân tộc đi lên” ⁽⁵⁾. Tròn 60 năm trước, trong mùa xuân Tân Sửu 1961, Bác Hồ động viên cán bộ, đảng viên “Chúng  ta  hãy  phấn  khởi  như mùa  xuân; với nhiệt  tình  như  ánh nắng, vui vẻ tiến lên…”⁽⁶⁾.

Năm mới Tân Sửu 2021, nhớ lời cổ vũ 60 năm trước của Người, dưới sự lãnh đạo của Đảng ta - một Đảng vì nhân dân mà chiến đấu và phụng sự, phấn khởi với những thành tựu của đất nước, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta tiếp tục vững tin tiến lên, vượt qua những thách thức to lớn của thời cuộc, tiếp tục ghi những chiến công chói lọi vào lịch sử đất nước,  khẳng định vị thế Việt Nam trong một thế giới đầy những biến động chưa từng có./.

TS. Lê Hải Bình

Phó Trưởng Ban chuyên trách,

Ban Chỉ đạo công tác thông tin đối ngoại

----------------------------------

(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia - Sự thật, 2011, t.14, tr.49

(2) https://baoquocte.vn/asean-2020-viet-nam-chung-to-vai-tro-dan-dat-mau-muc-tam-lanh-dao-manh-me-131294.html

(3) https://dangcongsan.vn/xay-dung-dang/ky-niem-trong-the-90-nam-ngay-thanh-lap-dang-cong-san-viet-nam-547821.html

(4) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia - Sự thật, H, 2011, t.12, tr. 557 – 560.

(5) https://dangcongsan.vn/xay-dung-dang/ky-niem-trong-the-90-nam-ngay-thanh-lap-dang-cong-san-viet-nam-547821.html

(6) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia - Sự thật, H, 2011, t.13, trang 72.