Vào tháng tư của 45 năm trước, cả nước với ý chí kiên cường, khát vọng độc lập dân tộc, thống nhất đất nước đã làm nên Đại thắng mùa Xuân 1975, đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng miền Nam, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của dân tộc ta.
Đánh giá về tầm vóc và ý nghĩa của sự kiện lịch sử này, Đại hội lần thứ IV của Đảng khẳng định: “Năm tháng sẽ trôi qua, nhưng thắng lợi của nhân dân ta trong sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước mãi mãi được ghi vào lịch sử dân tộc ta như một trong những trang chói lọi nhất, một biểu tượng sáng ngời về sự toàn thắng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng và trí tuệ con người, và đi vào lịch sử thế giới như một chiến công vĩ đại của thế kỷ XX, một sự kiện có tầm quan trọng quốc tế to lớn và tính thời đại sâu sắc”.
Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta là cuộc chiến tranh có quy mô lớn, dài ngày và ác liệt nhất kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai; đây là một thử thách lớn nhất đối với dân tộc và sự lãnh đạo của Đảng. Đảng và nhân dân ta phải đấu trí và đấu sức chống lại một kẻ thù có tiềm lực kinh tế, quân sự mạnh hơn gấp nhiều lần. Để giành được thắng lợi, phải động viên được ý chí và sức mạnh đoàn kết chiến đấu, năng lực sáng tạo và nỗ lực phi thường của toàn dân, toàn quân dưới ngọn cờ của Đảng. Và thực tiễn lịch sử đã chứng minh rằng, dân tộc Việt Nam chiến thắng đế quốc Mỹ xâm lược không chỉ bằng sức mạnh vật chất mà còn bởi sức mạnh tinh thần, sức mạnh của ý chí, niềm tin, khát vọng hòa bình, độc lập, tự do và thống nhất Tổ quốc. Làm nên sức mạnh ấy, có sự đóng góp rất quan trọng của công tác tư tưởng, công tác tuyên truyền, cổ động nhằm truyền bá hệ tư tưởng và đường lối chiến lược, sách lược của Đảng đến cán bộ, đảng viên, lực lượng vũ trang và quần chúng; củng cố niềm tin, tập hợp và cổ vũ quần chúng nhân dân hành động vì sự nghiệp giải phóng dân tộc.
Dưới sự lãnh đạo và tổ chức chặt chẽ của Đảng, của các cấp ủy trong từng giai đoạn của cuộc kháng chiến, công tác tư tưởng, công tác tuyên truyền, cổ động được triển khai dưới nhiều hình thức, phương pháp phong phú, sinh động, đa dạng, sáng tạo và linh hoạt, như: tổ chức các đợt sinh hoạt chính trị, mở lớp tập huấn; biên soạn tài liệu, đề cương tuyên truyền; phổ biến tuyên truyền miệng đến các tầng lớp nhân dân trong vùng giải phóng, vùng địch tạm chiếm, vùng đô thị, trong học sinh, sinh viên; qua báo chí, xuất bản, hoạt động văn hoá, văn nghệ, cổ động trực quan… được tổ chức thường xuyên, liên tục, đã đóng vai trò quan trọng đưa chủ trương, đường lối kháng chiến đi vào thực tiễn, biến sức mạnh tinh thần thành sức mạnh vật chất, góp phần làm nên chiến thắng lịch sử 30-4-1975, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, công tác tư tưởng, tuyên truyền, cổ động hướng tới mục đích chung là làm cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta nhận thức sâu sắc âm mưu, thủ đoạn, hành động xâm lược của đế quốc Mỹ, ý nghĩa của cuộc kháng chiến, chủ trương, đường lối kháng chiến cứu nước của Đảng, Nhà nước ta; xây dựng niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, tin vào sức chiến đấu của Quân đội nhân dân Việt Nam và sức mạnh toàn dân tộc; khơi dậy mạnh mẽ lòng yêu nước, chí căm thù giặc sâu sắc; cổ vũ ý chí quyết tâm chiến đấu và chiến thắng một đế quốc hùng mạnh nhất.
Nội dung tuyên truyền, cổ động đã tập trung phổ biến, giải thích cho nhân dân nắm vững chủ trương, đường lối kháng chiến, cứu nước của Đảng; vạch rõ âm mưu xâm lược và hành động của đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai chia cắt nước ta, hòng biến miền Nam thành thuộc địa kiểu mới và căn cứ quân sự của chúng, dùng miền Nam làm bàn đạp tấn công miền Bắc xã hội chủ nghĩa, ngăn chặn phong trào cách mạng xã hội chủ nghĩa và cách mạng giải phóng dân tộc tại khu vực Đông Nam Á; tố cáo và lên án tội ác dã man của Mỹ - ngụy; biểu dương tinh thần chiến đấu kiên cường, bất khuất và những tấm gương anh dũng trong chiến đấu của quân và dân ta; biểu dương ý chí quyết tâm đấu tranh và tinh thần đoàn kết của công nhân, nhân dân lao động cùng toàn dân khôi phục và phát triển kinh tế, tăng cường tiềm lực để đấu tranh thống nhất đất nước.
Trong những thời điểm khó khăn, ác liệt nhất của cuộc chiến tranh, nhất là trước sự đàn áp dã man của kẻ thù, một bộ phận nhân dân và cán bộ, chiến sĩ không tránh khỏi tư tưởng giao động, mơ hồ, nao núng, giảm sút ý chí đấu tranh, thậm chí có người còn phản bội đồng chí, đồng đội, công tác tư tưởng đã chú trọng và kịp thời uốn nắn những tư tưởng lệch lạc, ngại chiến đấu lâu dài, sợ gian khổ, hy sinh, bi quan, dao động, khuynh hướng giản đơn, nóng vội, muốn thắng nhanh hoặc ảo tưởng hòa bình, chủ quan, mất cảnh giác. Qua đó góp phần xây dựng, củng cố, thắp sáng lên ngọn lửa niềm tin trong nhân dân và cán bộ, chiến sĩ vào sự lãnh đạo của Đảng và tự tin vào sức mạnh của dân tộc, khơi dậy ý chí bền gan dám đánh Mỹ, kiên quyết đánh Mỹ và quyết tâm chiến đấu hy sinh cho đến ngày toàn thắng. Nhiều chiến sĩ cách mạng dù bị địch bắt bớ, tù đày, bị tra tấn dã man, cận kề cái chết, nhưng vẫn kiên trung, bất khuất, “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”, phát huy cao độ chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam.
Công tác tư tưởng, tuyên truyền, cổ động còn góp phần quan trọng làm dấy lên các phong trào "Thi đua giết giặc lập công", phong trào "Năm xung phong", cổ vũ toàn dân, toàn quân ta "Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược", "Mỗi người làm việc bằng hai vì miền Nam ruột thịt", "Thanh niên ba sẵn sàng", "Phụ nữ ba đảm đang", "Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người", khơi dậy tinh thần thi đua: “Tay cày tay súng”, “Tay búa tay súng”, “Tiếng hát át tiếng bom”, “Nhằm thẳng quân thù mà bắn”... đã tạo nên hiệu quả lớn "Tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”. Mỗi phong trào cụ thể của các ngành, các giới đều mang đậm khí phách của dân tộc, đem lại kết quả "được việc, được tổ chức, được người" là một thành công lớn và kinh nghiệm quý báu trong công tác tuyên truyền, vận động và tổ chức quần chúng của Đảng ta. Những tấm gương anh hùng, dũng sĩ, những "người tốt, việc tốt" những cái hay, cái đẹp nảy sinh trong sản xuất, chiến đấu và công tác được nêu cao, góp phần xây dựng đạo đức mới, chuẩn mực sống mới của con người Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
Công tác tuyên truyền đối ngoại được mở rộng thông qua nhiều hình thức, nhất là qua báo chí, thơ ca, phim, ảnh, diễn đàn quốc tế, góp phần làm cho nhân dân thế giới hiểu rõ hơn cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân ta; củng cố tình đoàn kết giữa nhân dân Việt Nam với nhân dân Lào, Campuchia, Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa; tranh thủ sự đồng tình ủng hộ của các lực lượng hòa bình, tiến bộ trên thế giới, góp phần hình thành hậu phương quốc tế của cuộc kháng chiến chống Mỹ của nhân dân ta. Nhân dân ta vô cùng xúc động trước lời tuyên bố của Chủ tịch Phiđen Cátxtrô: Vì Việt Nam, nhân dân Cuba sẵn sàng dâng cả máu của mình.
Trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, mà đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, công tác tư tưởng, tuyên truyền, cổ động đã phát huy cao độ, huy động mọi lực lượng, phương tiện tham gia. Các binh chủng làm công tác tư tưởng đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, làm cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân nhận thức sâu sắc thời cơ giải phóng miền Nam đã đến. Các cấp ủy, tổ chức đảng, các đơn vị quân đội đã quán triệt đến mọi cán bộ, đảng viên, chiến sĩ tư tưởng chỉ đạo của Bộ Chính trị: “Nắm vững thời cơ chiến lược hơn nữa, với tư tưởng chỉ đạo thần tốc, táo bạo, bất ngờ, chắc thắng”; biến ý chí, quyết tâm thành hành động, giành toàn thắng trong trận quyết chiến chiến lược cuối cùng.
Trong suốt 21 năm trường kỳ kháng chiến, Đảng ta đã huy động các cơ quan tuyên truyền và văn hoá của Đảng, Nhà nước, các ngành, các giới, các lực lượng vũ trang phối hợp tiến hành trường kỳ động viên chính trị, giáo dục tư tưởng, đặc biệt là đối với cán bộ, đảng viên, những người có trách nhiệm đi đầu; vận động và tổ chức phong trào quần chúng. Các binh chủng trên mặt trận tư tưởng: giáo dục lý luận chính trị, báo chí xuất bản, tuyên truyền cổ động, văn hoá văn nghệ… xứng đáng là lực lượng xung kích góp phần quan trọng vào thắng lợi vĩ đại của dân tộc. Hai mươi mốt năm trên mặt trận không tiếng súng này đã mang lại những thành quả vô cùng to lớn; cả dân tộc chung một ý chí, chung một niềm tin, chung một hành động “Đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào”, quyết tâm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Ý chí chiến đấu và chiến thắng, tinh thần yêu nước sục sôi, muôn người như một trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước chính là những minh chứng hùng hồn nhất cho thấy vai trò vô cùng to lớn của công tác tư tưởng, công tác tuyên truyền, cổ động.
Kỷ niệm 45 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước chính là dịp để chúng ta ôn lại những trang sử hào hùng của dân tộc, nhận thức sâu sắc hơn giá trị lịch sử, từ đó tiếp thêm sức mạnh, ý chí quyết tâm trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đây cũng là dịp để mỗi cấp ủy, tổ chức đảng, mỗi cán bộ, đảng viên tiếp tục nhận thức sâu sắc hơn về trách nhiệm của mình trong công tác tư tưởng và vai trò của công tác tư tưởng - một bộ phận cấu thành đặc biệt quan trọng trong toàn bộ hoạt động của Đảng, là lĩnh vực trọng yếu để xây dựng, bồi đắp nền tảng tư tưởng của Đảng ta, nền tảng chính trị, tinh thần của chế độ xã hội chủ nghĩa. Đồng thời, qua đó tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức công tác tư tưởng, phát huy những kinh nghiệm quý báu trong các giai đoạn cách mạng trước đây nói chung và trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước nói riêng, nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác tư tưởng, đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ chính trị trong tình hình mới./.
Thái Bảo
Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Đồng Nai