Đây là một trong những nội dung nổi bật của Dự thảo Bộ Xây dựng vừa hoàn tất trình Chính phủ phê duyệt và ban hành chính sách tiếp tục hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở theo chuẩn hộ nghèo áp dụng cho giai đoạn 2011-2015 (Chương trình 167 giai đoạn 2).

Tăng mức hỗ trợ

Theo tờ trình của Bộ Xây dựng, về cơ bản, cơ chế và chính sách hỗ trợ nhà ở đối với hộ nghèo theo chuẩn nghèo mới giai đoạn 2011-2015 sẽ được thực hiện tương tự như cơ chế, chính sách hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo đang được triển khai. Chỉ có một số nội dung điều chỉnh, trong đó, quan trọng nhất là mức hỗ trợ và mức vay được tăng lên để đảm bảo phù hợp với giá cả hiện nay.

Cụ thể, theo phân tích tại tờ trình, vào thời điểm 2008 (năm ban hành quyết định 167-PV,) giá thành căn nhà diện tích 24m2, tuổi thọ từ 10 năm trở lên rơi vào khoảng dưới 25 triệu đồng, trong đó chi phí vật liệu chính khoảng 15-16 triệu đồng, chi phí vật liệu phụ và nhân công khoảng 8 triệu đồng. Sau 4 năm, đến nay, giá vật liệu xây dựng tăng 64%, chi phí nhân công cũng tăng so với trước. Như vậy, mức hỗ trợ và mức vay theo quy định của Quyết định 167 đến nay không còn phù hợp, thấp nhiều so với thực tế, nhất là tại những huyện nghèo và những xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn.

Trên cơ sở này, theo tính toán của Bộ Xây dựng, tại thời điểm hiện nay, để xây dựng căn nhà có diện tích tối thiểu 24 m2, tuổi thọ 10 năm trở lên thì chi phí vật liệu và nhân công khoảng 36 - 37 triệu đồng, trong đó chi phí vật liệu chính khoảng 24-25 triệu đồng, chi phí vật liệu phụ và nhân công khoảng 12 triệu đồng.

Vì vậy, chính sách mới đã điều chỉnh mức hỗ trợ và mức vay phù hợp với hệ số trượt giá, nhất là hệ số trượt giá vật liệu xây dựng để căn nhà có diện tích và chất lượng đảm bảo. Theo đó ngân sách nhà nước hỗ trợ với mức 10 triệu đồng/hộ (những hộ cư trú tại vùng khó khăn theo Quyết định 30 thì Ngân sách nhà nước hỗ trợ với mức 12 triệu đồng/hộ, những hộ cư trú tại các thôn, bản đặc biệt khó khăn thì Ngân sách nhà nước hỗ trợ với mức 14 triệu đồng/hộ.)

Đối với những hộ đã được hỗ trợ nhà ở theo các chính sách khác nhưng nhà ở bị hư hỏng, xuống cấp thì Ngân sách nhà nước hỗ trợ với mức 5 triệu đồng/hộ; đối với những hộ có nhà ở đã bị sập đổ do thiên tai thì thì Ngân sách nhà nước hỗ trợ 10 triệu đồng/hộ. Những hộ khu vực miền Trung thuộc diện được hỗ trợ chòi phòng tránh lũ, lụt nhưng có khó khăn về nhà ở thì Ngân sách nhà nước hỗ trợ với mức 5 triệu đồng/hộ.

Tất cả những hộ thuộc diện đối tượng nêu trên nếu có nhu cầu thì được vay ưu đãi với mức tối đa 15 triệu đồng/hộ. Ngoài vốn Ngân sách nhà nước và vốn vay thì các hộ gia đình tham gia đóng góp và huy động từ cộng đồng khoảng 12 triệu đồng/hộ.

Mở rộng nhóm đối tượng

Theo thống kê, hiện cả nước có khoảng 510.000 hộ nghèo đang khó khăn về nhà ở, nhà  ở tạm bợ, dột nát hoặc chưa có nhà ở. Trong số đó, khoảng 47% cư trú tại vùng không khó khăn (tương đương 241.400 hộ,) khoảng 25% số hộ cư trú tại vùng khó khăn (tương đương 126.100 hộ) và khoảng 28% số hộ cư trú tại các thôn, bản đặc biệt khó khăn (tương đương 143.200 hộ.)

Để phù hợp với tình hình thực tế hiện nay, Bộ Xây dựng đề nghị bổ sung tiêu chí quy định đối tượng được hỗ trợ nhà ở thuộc Chương trình 167 giai đoạn 2. Theo đó hộ gia đình được hỗ trợ theo quy định của Quyết định này phải có đủ các điều kiện sau: Là hộ nghèo thuộc diện đối tượng được hỗ trợ nhà ở, phải là hộ độc lập có thời gian tối thiểu 2 năm tính từ thời điểm tách hộ đến khi chính sách có hiệu lực thi hành; hộ nghèo đã được hỗ trợ nhà ở theo các chính sách hỗ trợ nhà ở khác có thời gian từ 8 năm trở lên tính đến thời điểm Quyết định này có hiệu lực thi hành nhưng nay nhà ở đã hư hỏng, dột nát.

Ngoài ra, nhóm đối tượng còn là các hộ nghèo đã được hỗ trợ nhà ở theo các chính sách hỗ trợ nhà ở khác, nhưng nay đã bị mất nhà ở hoặc nhà ở bị sập đổ hoặc nhà ở bị hư hỏng nặng, có nguy cơ sập đổ do thiên tai gây ra như bão, lũ, lụt, động đất, sạt lở đất, hỏa hoạn...; hộ nghèo thuộc diện được hỗ trợ xây dựng chòi phòng tránh lũ, lụt theo Quyết định 716 về việc triển khai thí điểm giải pháp hỗ trợ hộ nghèo nâng cao điều kiện an toàn chỗ ở, ứng phó với lũ, lụt vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung nhưng có khó khăn về nhà ở.

Về quy định diện tích sử dụng tối thiểu, theo Quyết định 167 thì những căn nhà hỗ trợ phải có diện tích tối thiểu là 24 m2, chính sách mới bổ sung thêm quy định đối với những hộ độc thân không nơi nương tựa, có thể xây dựng nhà ở có diện tích sử dụng nhỏ hơn so với mức quy định chung nhưng không thấp hơn 18 m2.

Tổng số nguồn vốn cần để thực hiện chương trình 167 giai đoạn 2 lên tới khoảng gần 19.000 tỷ đồng./.

(Theo: Vietnam+)