Trong 50 năm tới, thay đổi khí hậu sẽ làm 200 triệu người tỵ nạn mất nhà cửa và mất phương tiện kiếm sống, gây rối loạn xã hội và bùng nổ bạo lực tại các nước liên quan. Chỉ trong các vùng Đồng bằng Sông Cửu Long, Sông Ganga và Sông Nil đông dân cư, mực nước biển dâng cao 1 mét sẽ xua đuổi 23,5 triệu dân và nhấn chìm 1,5 triệu hecta đất nông nghiệp.

Lợi ích chính của bản báo cáo này là giúp phân tích kỹ từng vùng và là sơ đồ trợ giúp phân tích cơ chế môi trường dẫn đến các cuộc di dân để có thể đưa ra các biện pháp phòng ngừa và ngăn chặn tốt nhất. Những sơ đồ và bình luận bao quát các trung tâm đô thị lớn và các lưu vực có dân cư sinh sống, các cách canh tác nông nghiệp và độ cao với các chỉ số minh hoạ sự gia tăng tan băng hay xói mòn đất, gia tăng bão lốc hay mưa lớn, sa mạc hoá hay lụt lội.

Bản báo cáo dự báo: “Quy mô và tầm cỡ thách thức mà chúng ta sẽ phải đối mặt là không thể dự báo trước”, theo đó “những câu trả lời của chúng ta về thay đổi thời tiết sẽ xác định xem di cư là một lựa chọn trong một chuỗi lớn các chiến lược thích nghi hay di cư bắt buộc sẽ là một mệnh lệnh sống còn do chúng ta thất bại trong việc đưa ra các giải pháp thích hợp”. Các tác giả cũng dự báo: “Việc tái định cư lâu dài người tị nạn về mặt sinh thái, xã hội, kinh tế và thích hợp với những yêu cầu nhân quyền có nguy cơ phải trả giá đắt. (…) Cộng đồng quốc tế phải bắt đầu các cuộc thảo luận nghiêm túc về cách thức dự kiến áp dụng sao cho đúng với nghĩa vụ của mình”.

Theo đánh giá, thật đáng báo động. Con số người tị nạn sinh thái sẽ từ 25-50 triệu người, họ là nạn nhân của nạn hạn hán, bão tố hay lũ lụt. Từ quần đảo Mandive tới quốc gia đảo Kiribati ở châu Đại Dương hay nhóm đảo Carteret ở Papua New Guinea, người dân đã bắt đầu phải đối mặt với việc nước biển dâng cao.

• Quỳnh Phụ Theo Lemonde.fr