Công tác cán bộ chính là khâu “then chốt” của công tác tổ chức xây dựng Đảng và hệ thống chính trị. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “Muôn việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém”. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhiều lần chỉ rõ: Công tác cán bộ qua thực tiễn ngày càng thấy quan trọng, là nguyên nhân của mọi nguyên nhân, là gốc của mọi công việc, then chốt của then chốt. Qua các kỳ Đại hội, Đảng ta ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị, kết luận, quy định về công tác cán bộ để nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng.

Trong bối cảnh chuẩn bị đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội XIII của Đảng, ngày 2-1-2020, Bộ Chính trị ban hành Quy định số 214-QĐ/TW về “Khung tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý” để thay thế Quy định số 90-QĐ/TW ngày 4-8-2017 về “Tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý” cho phù hợp với thực tiễn, tình hình mới của đất nước hiện nay.

Trước hết, cần nhận thức rõ việc Quy định số 214-QĐ/TW được ban hành thể hiện tính kế thừa, đổi mới, sáng tạo và phát triển của các nghị quyết và các văn bản khác về công tác tổ chức xây dựng Đảng, công tác cán bộ trước đó. Đây là văn bản pháp lý quan trọng của Đảng làm cơ sở, căn cứ để nhận xét, đánh giá, quy hoạch, bổ nhiệm, luân chuyển, giới thiệu cán bộ ứng cử chính xác và khách quan.

So với Quy định 90-QĐ/TW, tên của Quy định số 214-QĐ/TW được bổ sung từ “khung” trước “tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý” để Ban Tổ chức Trung ương chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan căn cứ vào tiêu chuẩn chung và các quy định có liên quan của Đảng, Nhà nước hướng dẫn tiêu chuẩn các chức danh cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý chưa có trong Quy định này. Mặt khác, để các cơ quan Trung ương và các địa phương có căn cứ để xây dựng quy định về tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ do cấp mình quản lý. Đồng thời, để khi triển khai tùy theo điều kiện, hoàn cảnh có những trường hợp cụ thể xuất phát từ yêu cầu của thực tiễn thì sẽ do cấp có thẩm quyền quyết định.

Về “Tiêu chuẩn chung” trong Quy định số 214-QĐ/TW đã bổ sung một số phẩm chất trong mục “về năng lực và uy tín” là: “…Có quan điểm khách quan, toàn diện, biện chứng, lịch sử cụ thể, có tư duy đổi mới…; kịp thời nắm bắt những thời cơ, vận hội; hành động quyết liệt…; có thành tích nổi trội, có kết quả và “sản phẩm” cụ thể góp phần quan trọng thúc đẩy sự phát triển của ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị”. Việc bổ sung những tiêu chuẩn này là rất quan trọng và phù hợp với tình hình thực tiễn của đất nước hiện nay vì người lãnh đạo trong giai đoạn mới phải có những phẩm chất này để không trì trệ, phải có “hành động quyết liệt” để thể hiện quyết tâm chính trị cao, là thước đo sự xả thân vì công việc chung và phải có thành tích cụ thể theo tinh thần “lấy hiệu quả làm thước đo”. Một điểm mới nữa đối với cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý là “hoàn thành tốt nhiệm vụ  được giao” thay cho “hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao” để phù hợp với tình hình chung và góp phần giúp công tác thi đua - khen thưởng thực chất, tránh bệnh “cả nể”, “hình thức”…

Về tiêu chuẩn các chức danh, cần nhận thức rõ điểm mới ở các chức danh: Chủ tịch nước, Thủ tướng và Chủ tịch Quốc hội đã được bổ sung cụm từ “là trung tâm đoàn kết” như đối với chức danh Tổng Bí thư thay cho cụm từ “là hạt nhân đoàn kết” trong Quy định số 90-QĐ/TW... theo cương vị được Đảng và nhân dân giao phó. Đây là tiêu chuẩn cực kỳ quan trọng thể hiện truyền thống đoàn kết quý báu của Đảng ta. Đồng thời nhấn mạnh việc bổ sung thêm tiêu chuẩn “uy tín cao trong nhân dân” ở bốn chức danh cao nhất để khẳng định Đảng ta nhất quán thực hiện quan điểm lấy “dân làm gốc”.

Về tiêu chuẩn chức danh Tổng Bí thư, được bổ sung những phẩm chất quan trọng là “Quy tụ và phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, của toàn Đảng, toàn dân và sức mạnh của thời đại để thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Đồng thời cũng bổ sung Tổng Bí thư là người có “tư duy nhạy bén” và “bình tĩnh, sáng suốt” trước những vấn đề khó, phức tạp liên quan đến vận mệnh của Đảng, của quốc gia dân tộc”. Đây là hai phẩm chất quan trọng đối với người lãnh đạo cao nhất của Đảng để đề ra những chiến lược, sách lược, xử lý các tình huống “ngàn cân treo sợi tóc”, giữ được môi trường hòa bình, ổn định tiếp tục phát triển đất nước.

Một nội dung mới liên quan đến việc điều động, luân chuyển cán bộ thể hiện ở mục 3 trong Quy định số 214-QĐ/TW về “Một số trường hợp đặc thù áp dụng tiêu chuẩn chức danh khi bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử” giúp cho việc triển khai công tác cán bộ phù hợp với tình hình thực tiễn hiện nay.

Về khung tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý, trong đó bao gồm: 1) Nhóm tiêu chí về chính trị, tư tưởng; đạo đức, lối sống; tác phong lề lối làm việc; ý thức tổ chức kỷ luật. 2) Nhóm tiêu chí về kết quả thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, trong đó có tiêu chí chung và tiêu chí đặc thù theo từng nhóm chức danh cán bộ. Có thể nói lần đầu tiên Đảng ta xây dựng khung tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý một cách khoa học, bài bản, căn cơ, bám sát tình hình phát triển của Đảng và của đất nước trong giai đoạn mới.

Việc bổ sung tiêu chí “không trục lợi” của bản thân người cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý là cần thiết, thể hiện tinh thần liêm, chính và nêu gương của cán bộ cấp chiến lược. Trong điều kiện mở cửa và phát triển kinh tế thị trường, cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ cấp chiến lược, luôn đứng trước những cám dỗ, đòi hỏi phải thường xuyên rèn luyện, trau dồi đạo đức; phải cảnh giác như “đi trên băng mỏng”, như “đứng trước vực sâu” mới có thể vượt qua sự trói buộc của công danh, lợi lộc, để không hành động vì quyền lực, không bị ham muốn dụ dỗ và không bị vật chất đánh bại.

Để thực hiện có hiệu quả Quy định số 214-QĐ/TW, trong quá trình triển khai cần gắn Quy định này với việc thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, qđịnh của Trung ương về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, công tác cán bộ và công tác bảo vệ chính trị nội bộ.

Tin tưởng rằng, với việc thực hiện triển khai có hiệu quả Quy định số 214-QĐ/TW sẽ góp phần quyết định vào thành công của đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIII của Đảng cũng như hoàn thành sứ mệnh cao cả của Đảng ta lãnh đạo nhân dân thực hiện thắng lợi mục tiêu: Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội./.