Việc bảo tồn và phát huy các di sản văn hoá dân tộc trên
địa bàn tỉnh Gia Lai vẫn còn nhiều trở ngại do đội ngũ cán bộ làm công
tác văn hoá văn nghệ có trình độ chuyên môn chưa đáp ứng nhu cầu nhiệm
vụ mới...Từ thực tế này, Gia Lai đang tập trung thực hiện các giải pháp
tích cực nhằm phát huy có hiệu quả các di sản văn hoá dân tộc trong thời
gian tới
Thanh niên làng Jun (xã Yang Bắc, huyện Đak Pơ) trình diễn cồng chiêng (Ảnh: Báo Gia Lai)
Từ nhiều năm nay, Gia Lai thực hiện tốt Nghị quyết Trung
ương 5 (khoá VIII) về "Xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên
tiến, đậm đà bản sắc dân tộc", góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy
phát triển kinh tế - xã hội và an ninh quốc phòng ở địa phương. Nhờ vậy,
nhiệm vụ xây dựng con người Việt Nam trong giai đoạn cách mạng mới,
phát triển sự nghiệp văn học - nghệ thuật, sự nghiệp giáo dục - đào tạo
và khoa học - công nghệ...đã có những bước tiến mới. Ý thức phấn đấu vì
nền độc lập dân tộc, chủ nghĩa xã hội và tinh thần trách nhiệm của mỗi
cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân được nâng lên đáng kể.
Hàng chục công trình nghiên cứu về văn hoá Gia Lai đã được ứng
dụng có hiệu quả trong đời sống của cộng đồng như: Dân ca J'rai, lễ hội
nông nghiệp của người Bahnar, sử thi Bahnar...Chất lượng giáo dục không
ngừng được nâng cao theo hướng "dạy thực, học thực và chất lượng thực".
Học sinh tốt nghiệp tiểu học và trung học cơ sở luôn đạt trên 97%; tỷ lệ
đỗ tốt nghiệp trung học phổ thông đạt khá so với các địa phương có điều
kiện kinh tế - xã hội và các vùng có điều kiện tương tự...
Đặc biệt, công tác bảo tồn và phát huy các di sản văn hoá đã có
bước tiến khá rõ nét, tạo niềm tin, niềm tự hào của cộng đồng và nhất là
đồng bào các dân tộc thiểu số J'rai và Bahnar. Về di sản văn hoá vật
thể, Gia Lai đã tổ chức sưu tầm, bảo quản và trưng bày hơn 7.000 hiện
vật về khảo cổ học, dân tộc học và lịch sử địa phương; phục hồi và lưu
giữ 13 di tích và cụm di tích được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch cấp
bằng công nhận. 4 di tích và cụm di tích đã được công nhận là di tích
cấp tỉnh gồm: Di tích lịch sử Plei Ơi, An Khê đình, An Khê trường và Kho
tiền Bok Nhạc. Có hơn 30 di chỉ khảo cổ được khảo sát, trong đó 7 di
chỉ mới khai quật.
Về di sản văn hoá phi vật
thể, toàn tỉnh hiện lưu giữ được 5.655 bộ cồng chiêng, phần lớn là những
bộ bộ cồng chiêng cổ có giá trị, điển hình là huyện Iagrai có số lượng
chiêng nhiều nhất (1.116 bộ/92 làng) với 900 nghệ nhân đánh chiêng giỏi
và hơn 60 nghệ nhân biết chỉnh chiêng. Tỉnh cũng đã sưu tầm và biên dịch
được 4 sử thi, phục dựng lễ đón năm mới của người Bahnar ở huyện
Konchoro, phục dựng và làm phim tư liệu về thần vua lửa ở huyện Phú
Thiện. Công tác nghiên cứu văn hoá dân tộc cũng được tỉnh quan tâm đầu
tư đúng mức, đã xuất bản được nhiều công trình có giá trị như: Nhà mồ và
tượng mồ Bắc Tây nguyên, Hoa văn của người J'rai và Bahnar, Câu đố
J'rai, Địa danh và di tích Gia Lai dưới góc nhìn lịch sử - văn hoá.
Tuy nhiên, việc bảo tồn và phát huy các di sản văn hoá dân tộc trên
địa bàn tỉnh Gia Lai vẫn còn nhiều trở ngại do đội ngũ cán bộ làm công
tác văn hoá văn nghệ có trình độ chuyên môn chưa đáp ứng nhu cầu nhiệm
vụ mới...Từ thực tế này, Gia Lai đang tập trung thực hiện các giải pháp
tích cực nhằm phát huy có hiệu quả các di sản văn hoá dân tộc trong thời
gian tới./.
TTX