Quân chủng Phòng không - Không quân được thành lập ngày 22-10-1963. Trong suốt chặng đường chiến đấu, xây dựng và trưởng thành, lực lượng phòng không - không quân luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo và chăm sóc ân cần của Đảng và Bác Hồ vĩ đại. Toàn thể cán bộ, chiến sĩ bộ đội phòng không - không quân đã không quản ngại hy sinh, khó khăn, gian khổ, đã trí dũng kiên cường, quyết đánh và quyết thắng, thực hiện thông minh, sáng tạo sự chỉ đạo của Đảng, Bác Hồ. Chính vì thế, ngay sau khi thành lập, Quân chủng đã đánh thắng trận đầu ngày 5-8-1964. Tiếp đó, trong những năm tháng chiến đấu bảo vệ miền Bắc xã hội chủ nghĩa, cán bộ, chiến sĩ Quân chủng đã lập được nhiều chiến công trong các cuộc chiến đấu bảo vệ “bầu trời của ta, mặt đất của ta”; trong chiến dịch phòng không bảo vệ bầu trời Hà Nội, chiến đấu trên vùng trời "cán xoong", cửa khẩu hành lang, chiến dịch Quảng Trị và đỉnh cao là trận "Điện Biên Phủ trên không" tháng 12-1972. Đây là chiến công đặc biệt, có ý nghĩa quyết định, buộc Mỹ phải đi đến ký kết Hiệp định Paris, chấm dứt chiến tranh, rút quân khỏi miền Nam Việt Nam.

Ghi lại thời kỳ hình thành, phát triển, không ngừng vươn lên, trưởng thành vượt bậc với những chiến công hào hùng của Quân chủng là nguyện vọng của đông đảo các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Quân chủng Phòng không - Không quân nói riêng, của quân và dân ta nói chung. Để đáp ứng phần nào nguyện vọng tha thiết đó và kỷ niệm 40 năm chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không", Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật xuất bản cuốn sách Trên những trận địa phòng không của Trung tướng Nguyễn Xuân Mậu, nguyên Phó Chính ủy Quân chủng Phòng không - Không quân, do Đại tá, nhà văn Nguyễn Xuân Mai thực hiện.

Cuốn sách gồm 8 nội dung:

I: Chủ tịch Hồ Chí Minh, người sáng lập lực lượng phòng không - không quân Việt Nam

II: Lực lượng phòng không đầu tiên bảo vệ bầu trời miền Bắc

III: Thành lập Quân chủng Phòng không - Không quân và chiến công đầu ngày 5-8-1964

IV: Đáp lời kêu gọi của Bác Hồ kính yêu

V: Chiến dịch phòng không bảo vệ Hà Nội năm 1967

VI: Chiến đấu trên vùng trời "cán xoong"

VII: Từ cửa khẩu hành lang đến chiến dịch Quảng Trị

VIII: Trận "Điện Biên Phủ trên không" tháng 12-1972 ở Hà Nội

Cuốn sách là những dòng hồi ức chân thực, sinh động của một trong những cán bộ chỉ huy lực lượng phòng không - không quân ngay từ những ngày đầu thành lập Quân chủng, trải dài theo những trận đánh cho đến chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không" 12 ngày đêm tháng 12-1972. Là kết quả của quá trình làm việc nhiệt tình, tâm huyết, nghiêm túc, công phu và cẩn trọng, cuốn sách không chỉ phác họa một cách rõ nét quá trình hình thành, phát triển của Quân chủng song hành với lịch sử chiến đấu của toàn dân tộc, mà còn cho thấy sự quan tâm chỉ đạo, tình cảm sâu sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các cán bộ lãnh đạo cao cấp của Đảng, Nhà nước và quân đội đối với bộ đội phòng không - không quân, với nhân dân. Đồng thời, thông qua những trang sách, bạn đọc, nhất là thế hệ trẻ sẽ hiểu sâu sắc hơn về sự sát sao, cẩn trọng trong chỉ đạo chiến lược của mỗi cán bộ chỉ huy và tinh thần sẵn sàng hy sinh, không ngại khó khăn, gian khổ của biết bao chiến sĩ, đồng bào, cũng như tình đoàn kết quân dân thắm thiết... để góp phần vào chiến thắng chung của dân tộc./.
Hà Giang - Nxb. Chính trị Quốc gia