Người cộng sản kiên trung, bất khuất

Hà Huy Tập sinh ngày 24/4/1906 sinh ra trong gia đình nhà nho nghèo tại làng Kim Nặc, tổng Thổ Ngọa, nay là xã Cẩm Hưng, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh. Từ năm 1910 đến 1919 học chữ nho tại quê nhà và học tiểu học tại Thị xã Hà Tĩnh. Sau khi học hết bậc tiểu học, năm 1919, ông thi vào trường Quốc học Huế. Năm 1923, Hà Huy Tập tốt nghiệp trường Quốc học Huế và về dạy tại trường tiểu học ở thị xã Nha Trang (nay là trường THPT Nguyễn Văn Trỗi) cho đến năm 1926, sau đó chuyển về dạy trường tiểu học Cao Xuân Dục (thành phố Vinh, Nghệ An). Những năm tháng này cũng chính là thời gian Hà Huy Tập đọc nhiều sách báo; thấy được nỗi thống khổ của nhân dân ta dưới ách thống trị của thực dân Pháp và luôn trăn trở phải làm sao để cứu nước, cứu dân thoát khỏi cảnh lầm than. Lòng yêu nước và sự trăn trở đó đã thúc giục người thanh niên yêu nước Hà Huy Tập bước vào cuộc đấu tranh cách mạng với cả bầu nhiệt huyết của tuổi trẻ.

Cuối năm 1925, Hà Huy Tập gia nhập Hội Phục Việt và luôn là một trong những người xả thân cho những hoạt động của Hội. Trong thời gian ở Vinh, ngoài việc dạy học ở trường Cao Xuân Dục, Hà Huy Tập còn đến các xóm thợ Trường Thi - Bến Thủy, các làng, xã quanh Vinh để tìm hiểu tình hình và xây dựng cơ sở Hội Phục Việt. Những hoạt động tích cực cụ của Hà Huy Tập đã góp phần thúc đẩy phong trào cách mạng ở Nghệ An và Hà Tĩnh; đồng thời cũng dẫn đến việc Công sứ Vinh lệnh cho Đốc học Vinh cách chức giáo viên đối với Hà Huy Tập. Tháng 3/1927, Hà Huy Tập rời Vinh vào Sài Gòn.

Tháng 1/1928, Hội Hưng Nam (tên mới của Hội Phục Việt) tổ chức Hội nghị toàn quốc tại huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh, Hà Huy Tập dự Hội nghị này với tư cách Bí thư Kỳ bộ Nam Kỳ. Hội nghị bàn về việc hợp nhất Hội Hưng Nam với Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên. Rời Hà Tĩnh, Hà Huy Tập trở lại Sài Gòn, dạy học tại trường tiểu học tư thục mang tên An Nam học đường ở Gia Định và hoạt động ngày càng tích cực. Tháng 6/1928, Hiệu trưởng An Nam học đường có quyết định đình chỉ việc giảng dạy của ông với lý do kích động học sinh nhiều lần bãi khóa. Sau đó, Hà Huy Tập xin vào làm việc ở một hiệu buôn đến tháng 8/1928, ông rời khỏi hiệu buôn đến Bà Rịa xin vào làm việc ở đồn điền trồng mía Phú Mỹ. Trong thời gian này, Hà Huy Tập đã vận động thành lập được chi bộ Đảng trong công nhân do ông làm Bí thư.

Tháng 12/1928, ông được cử sang Quảng Châu (Trung Quốc) để tham gia khóa huấn luyện của Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên. Ấn tượng mạnh với tư tưởng của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc và tác phẩm Đường Cách Mệnh, Hà Huy Tập tích cực hoạt động trong Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên. Ngày 19/7/1929, ông sang Liên Xô, học trường Đại học Phương Đông của Quốc tế Cộng sản ở Mátxcơva với bí danh là Xinhitrơkin. Cuối năm 1929, được kết nạp vào Đảng Cộng sản liên bang (bônsêvích) và tháng 3/1932, Hà Huy Tập tốt nghiệp trường Đại học Phương Đông và ở lại Liên Xô hoạt động.

Trong thời gian ở Liên Xô, Hà Huy Tập viết cuốn sách “Sơ thảo lịch sử Đảng Cộng sản Đông Dương” bằng tiếng Pháp gồm ba phần, chia thành 10 chương. Đây là tác phẩm đầu tiên viết về lịch sử hình thành, quá trình xây dựng, phát triển và sự lãnh đạo đấu tranh của Đảng ta từ đầu cho đến tháng 3/1933. Giữa năm 1933, Hà Huy Tập bí mật về Trung Quốc, bắt liên lạc với Lê Hồng Phong, Nguyễn Thị Minh Khai và một số đồng chí khác lập ra Ban Chỉ huy ở ngoài, do Lê Hồng Phong làm thư ký; Hà Huy Tập làm ủy viên phụ trách tuyên truyền cổ động và Tổng  Biên tập tạp chí Bônsơvích. Nhiệm vụ trọng tâm của Ban là khôi phục lại các tổ chức Đảng trong nước bị địch phá vỡ sau cao trào cách mạng 1930-1931 và chuẩn bị mọi mặt cho Đại hội lần thứ nhất của Đảng.

Sau một thời gian chuẩn bị, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ nhất đã họp tại Ma Cao (Trung Quốc) từ ngày 27- 31/3/1935. Hà Huy Tập chủ trì và đọc Báo cáo chính trị của Đại hội. Đại hội đã bầu Ban Chấp hành và Ban Thường vụ Trung ương gồm 5 người, do đồng chí Lê Hồng Phong làm Tổng Bí thư, đồng chí Hà Huy Tập làm Thư ký Ban Chỉ huy ở ngoài. Thời gian này do đồng chí Lê Hồng Phong bận đi dự Đại hội VII Quốc tế Cộng sản, trọng trách lãnh đạo cách mạng do Hà Huy Tập đảm nhiệm. Tháng 7/1936, Hội nghị lần thứ hai Ban Chấp hành Trung ương đã phân công Hà Huy Tập về nước tổ chức lại Ban Chấp hành Trung ương mới và khôi phục các tổ chức Đảng trong nước. Ngày 12/10/1936, Hà Huy Tập triệu tập Hội nghị cán bộ để bầu Ban Chấp hành Trung ương lâm thời. Tại Hội nghị này, Hà Huy Tập chính thức được bầu làm Tổng Bí thư của Đảng.

Trong thời gian làm Tổng Bí thư của Đảng, đồng chí Hà Huy Tập đã tích cực lăn lộn trong phong trào quần chúng, móc nối với các tổ chức Đảng trong nước, sớm hình thành được Ban Chấp hành Trung ương. Triệu tập và chủ trì ba Hội nghị Trung ương (3/1937, 9/1937 và 3/1938), Tổng Bí thư Hà Huy Tập đã góp phần tổng kết tình hình, đề xuất chủ trương, biện pháp lãnh đạo và cùng với tập thể Ban Chấp hành Trung ương Đảng chèo lái con thuyền cách mạng Việt Nam vượt qua mọi thử thách, đưa phong trào tiến lên những bước mới.

Khu nhà thờ cố Tổng bí thư Hà Huy Tập tại xã Cẩm Hưng, huyện Cẩm Xuyên

Ngày Quốc tế Lao động 1/5/1938, Tổng Bí thư Hà Huy Tập bị địch bắt do có chỉ điểm và đưa về giam ở Khám lớn, Sài Gòn. Ngày 24/5/1938, phiên tòa tiểu hình tại Sài Gòn xét xử Hà Huy Tập đã tuyên án 2 tháng tù giam và 5 năm cấm cư trú tại Nam Kỳ, trục xuất về quê quản thúc. Ngày 30/3/1940, Hà Huy Tập bị bắt lại và đưa vào Nam Kỳ để xét xử. Thời điểm này, nổ ra cuộc Khởi nghĩa Nam Kỳ, nên ngay sau đó, thực dân Pháp thẳng tay bắt bớ, giam cầm và sát hại nhiều đồng chí, đồng bào ta. Ngày 3/4/1941, Tòa án binh Sài Gòn đưa Hà Huy Tập và những người chúng bắt được trong cuộc Khởi nghĩa Nam Kỳ ra xét xử và tuyên án tử hình, giam ở xà lim chém. Ngày 25/10 năm đó, Hà Huy Tập bị thực dân Pháp xử tuyên án 5 năm tù giam và ngày 28/8/1941, ông bị chính quyền Pháp xử bắn cùng với một số nhà cách mạng khác như: Nguyễn Hữu Tiến, Võ Văn Tần, Nguyễn Thị Minh Khai… Bức thư cuối cùng ông gửi cho gia đình viết:  “Nếu tôi phải bị chết… thì gia đình và bạn hữu chớ xem tôi như là người chết mà phải buồn; trái lại, nên xem tôi như là người còn sống, nhưng đi vắng một thời gian vô hạn… mà thôi”.

Tổng Bí thư Hà Huy Tập thuộc thế hệ những người cộng sản đầu tiên, cốt cán của Đảng và tuy thời gian hoạt động cách mạng không dài, nhưng Hà Huy Tập đã sống một cuộc đời cách mạng sôi nổi và vinh quang; đã cống hiến trọn đời cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc; đã để lại cho Đảng những bài học quí báu cả về lý luận và thực tiễn hoạt động cách mạng. Qua đời từ khi mới 35 tuổi nhưng tấm gương người chiến sĩ cộng sản kiên cường; một người lãnh đạo tận tụy, năng động; một cây bút lý luận xuất sắc của Đảng thập niên 1930; người đã chiến đấu đến giây phút cuối cùng cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, cho lý tưởng cộng sản của Tổng Bí thư Hà Huy Tập cùng bao anh hùng, liệt sĩ mãi mãi in đậm trong trái tim, khối óc mỗi người dân Việt Nam.

Chuỗi hoạt động kỷ niệm

* Sáng 26/2/2016, Tỉnh đoàn Hà Tĩnh và Sở Giáo dục - Đào tạo phát động cuộc thi “Tìm hiểu thân thế, sự nghiệp Tổng Bí thư Hà Huy Tập”, nằm trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 110 năm ngày sinh Tổng Bí thư Hà Huy Tập (24/4/1906-24/4/2016). Cuộc thi nhằm tìm hiểu về quê hương, tiểu sử, thân thế, cuộc đời, sự nghiệp cách mạng của đồng chí Hà Huy Tập - Tổng Bí thư của Đảng; những đóng góp to lớn của đồng chí Hà Huy Tập đối với sự nghiệp cách mạng của nước ta. Cuộc thi được phát động từ ngày 26/2 - 10/4/2016; tổ chức tổng kết, trao giải cấp tỉnh từ ngày 20/4 - 24/4/ 2016.

Đối tượng tham dự cuộc thi là cán bộ, đoàn viên, thanh niên, học sinh THPT, sinh viên; khuyến khích công nhân, người lao động và tất cả các tầng lớp nhân dân trong toàn tỉnh tham gia.

* Sáng 4/3/2016, tại Trường THPT Hà Huy Tập, Huyện ủy Cẩm Xuyên tổ chức lễ phát động Cuộc thi tìm hiểu cuộc đời, thân thế và sự nghiệp cố Tổng Bí thư Hà Huy Tập và truyền thống Đảng bộ, quê hương Hà Tĩnh và huyện Cẩm Xuyên. Nội dung cuộc thi bao gồm: Tìm hiểu về quê hương, tiểu sử, thân thế, cuộc đời, sự nghiệp cách mạng của đồng chí Hà Huy Tập; những đóng góp quan trọng của Tổng Bí thư đối với sự nghiệp cách mạng của nước ta; truyền thống Đảng bộ quê hương Hà Tĩnh, Đảng bộ huyện Cẩm Xuyên.

Tiểu phẩm dân ca về người thầy Hà Huy Tập - cố Tổng Bí thư của Đảng, do học sinh Trường THPT Hà Huy Tập biểu diễn

Đối tượng tham gia dự thi là cán bộ, đảng viên, công viên chức, đoàn viên, thanh niên, học sinh và nhân dân trên địa bàn huyện, đồng thời khuyến khích con em Cẩm Xuyên đang học tập, công tác trên mọi miền của tổ quốc tham gia viết bài dự thi. Cuộc thi diễn ra đến hết ngày 10/4; dự kiến từ ngày 20/4 - 24/4 sẽ tổng kết và trao giải cấp huyện.

* Sáng 16/3/2016, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Hà Tĩnh đã tổ chức họp báo về tổ chức kỷ niệm 110 năm ngày sinh ông Hà Huy Tập - Tổng Bí thư của Đảng (1906-2016). Theo đó, lễ míttinh kỷ niệm 110 năm ngày sinh của Tổng Bí thư Hà Huy Tập sẽ được tổ chức ngày 23/4 tại Trung tâm Văn hóa Điện ảnh tỉnh Hà Tĩnh.

Từ nay đến lễ kỷ niệm, tại Hà Tĩnh diễn ra nhiều hoạt động như: Hội thảo khoa học với chủ đề “Đồng chí Hà Huy Tập với công tác xây dựng Đảng”; thi tìm hiểu thân thế, sự nghiệp cách mạng Tổng Bí thư Hà Huy Tập; phát sóng phim tài liệu Tổng Bí thư Hà Huy Tập; xuất bản sách Hà Huy Tập - Nhà lãnh tụ xuất sắc của Đảng và cách mạng Việt Nam; xuất bản số báo đặc biệt chào mừng lễ kỷ niệm; tổ chức Hội thảo khoa học “Đồng chí Hà Huy tập với công tác xây dựng Đảng”; tổ chức cuộc thi tìm hiểu “Thân thế, sự nghiệp cách mạng của TBT Hà Huy Tập; tổ chức biên soạn, xuất bản sách “Hà Huy tập - nhà lãnh tụ xuất sắc của Đảng và cách mạng Việt Nam; tái bản sách “Đồng chí Hà Huy Tập - TBT của Đảng”; xây dựng chương trình nghệ thuật đặc biệt phục vụ lễ kỷ niệm; tổ chức lễ kỷ niệm 110 năm ngày sinh đồng chí Hà Huy Tập...

Thông qua các hoạt động, nhằm khẳng định những đóng góp to lớn của Tổng Bí thư Hà Huy Tập đối với cách mạng Việt Nam và quê hương Hà Tĩnh. Từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm trong lãnh đạo và xây dựng, bảo vệ đất nước; nêu cao trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, tổ chức đảng trong việc nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng giai đoạn hiện nay...

* Ngày 29/3/2016, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 1201/QĐ-BVHTTDL phê duyệt kịch bản văn học Chương trình nghệ thuật "Hà Huy Tập - Mãi mãi ngọn cờ chiến thắng” chào mừng Kỷ niệm 110 năm Ngày Sinh Tổng Bí thư Hà Huy Tập (24/4/1906-24/4/2016) vào sáng ngày 23/4/2016 tại TP. Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh.

Theo đó, kịch bản văn học của tác giả Nguyễn Đăng Chương - Lê Khánh Toàn, tổng đạo diễn nhạc sĩ-NSND Quang Vinh. Chương trình nghệ thuật được xây dựng theo hình thức bán sử thi được thể hiện qua ngôn ngữ và hình tượng nghệ thuật ca múa nhạc kết hợp với lời bình cùng hình ảnh phim tài liệu. 

Chương trình nghệ thuật ca ngợi cuộc đời và sự nghiệp đấu tranh cách mạng giải phóng dân tộc của Tổng Bí thư Hà Huy Tập - Nhà lãnh đạo cách mạng kiên định, người con ưu tú của quê hương Hà Tĩnh, là khúc tri ân của đồng bào chiến sĩ cả nước đối với Tổng Bí thư kính yêu gồm 3 phần: Phần I: Người cộng sản kiên trung, Phần II: Còn sống - Còn tranh đấu, Phần III: Hà Tĩnh trên đường đổi mới với sự tham gia của gần 250 nghệ sĩ, diễn viên chuyên nghiệp và không chuyên của các Nhà hát Trung ương, các đơn vị nghệ thuật, các nghệ nhân, học sinh, sinh viên tỉnh Hà Tĩnh. Trong đó, các tiết mục với các hình thức thơ múa, tổ khúc múa đan xen với các tiết mục đơn ca, song ca, hợp xướng lớn, nhạc không lời… cùng tập trung làm bật lên âm hưởng đau thương mà quật cường của nhân dân Việt Nam, nhân dân Hà Tĩnh; ngợi ca Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh; ngợi ca sự nghiệp hoạt động cách mạng sôi nổi của đồng chí Hà Huy Tập trong cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do vĩ đại của dân tộc và sự đổi mới đang diễn ra từng ngày trên quê hương Hà Tĩnh.

* Sáng 7/4/2016, Trường THPT Hà Huy Tập (Cẩm Xuyên) đã tổ chức trưng bày và chấm sản phẩm Báo tường và sản phẩm cuộc thi Tìm hiểu về thân thế sự nghiệp cách mạng của đồng chí Hà Huy Tập, tổng Bí thư của đảng, truyền thống Đảng bộ quê hương Hà Tĩnh, Đảng bộ quê hương Cẩm Xuyên.

Sau gần 1 tháng phát động, Ban tổ chức cuộc thi cấp trường đã nhận được 37 bày tờ báo tường và 1618 bài thi tìm hiểu về thân thế sự nghiệp cách mạng của đồng chí Hà Huy Tập, tổng Bí thư của đảng, truyền thống Đảng bộ quê hương Hà Tĩnh, Đảng bộ quê hương Cẩm Xuyên trong đó có 40 bài được trình bày công phu, chất lượng với độ dài gần 500 trang, tất cả các bài viết đều được viết tay. Điển hình như bài dự thi của đồng chí Phan Thị Ánh – Phó Bí thư đoàn trường, đồng chí Lê Thị Thu Hằng – UV BCH Đoàn trường, đồng chí Võ Thị Hải – chi đoàn giáo viên, đồng chí Dương Thị Đào – chi đoàn 12A7, Nguyễn Thị Sương – chi đoàn 12A9,…Nhiều bài viết có chiều sâu thể hiện sự tìm tòi, nghiên cứu của tác giả kèm theo hệ thống tư liệu ảnh đa dạng, phong phú đã làm cho các bài viết thêm phần sinh động.

Theo Ban tổ chức, cuộc thi được tổ chức một cách nghiêm túc, bài bản, là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng trong toàn thể cán bộ giáo viên và học sinh. Việc trưng bày và chấm sản phẩm tại Hội trường lớn của nhà trường cũng là dịp để tuyên truyền về tinh thân yêu nước, lòng tự tôn dân tộc cho thế hệ trẻ, đặc biệt giúp cán bộ giáo viên và học sinh hiểu rõ hơn về thân thế sự nghiệp cách mạng của Tổng Bí thư Hà Huy Tập mà trường vinh dự được mang tên. Sau khi chấm cấp trường xong Ban tổ chức cuộc thi cấp trường đã chọn ra 41 bài dự thi và 1 tờ báo tường có chất lượng tốt nhất gửi dự thi cấp huyện.

* Ngày 12/4/2016, trong khuôn khổ các hoạt động kỷ niệm 110 năm ngày sinh Tổng Bí thư Hà Huy Tập, tại thành phố Hà Tĩnh, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh phối hợp với Tỉnh ủy tỉnh Hà Tĩnh tổ chức Hội thảo khoa học “Đồng chí Hà Huy Tập với công tác xây dựng Đảng”. Tham dự hội thảo có: Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng; lãnh đạo các bộ, ban ngành Trung ương; lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh; đại diện gia đình đồng chí Hà Huy Tập và các nhà khoa học, nhà nghiên cứu lý luận chính trị.

 

Hội thảo nhận được 20 tham luận của các học giả, nhà nghiên cứu. Mỗi bản tham luận mang đến một góc nhìn, một hướng tiếp cận khác nhau và đã góp phần làm nổi bật được cuộc đời hoạt động phong phú cũng như những đóng góp to lớn của Tổng Bí thư Hà Huy Tập đối với công tác xây dựng đường lối của Đảng; xây dựng tổ chức Đảng và đội ngũ đảng viên; xây dựng và nâng cao trình độ lý luận của Đảng; đấu tranh bảo vệ sự thống nhất trong Đảng; xây dựng mối quan hệ gắn bó giữa Đảng với nhân dân... Các bản tham luận cũng làm rõ tác động của nhân tố gia đình, quê hương đối với sự hình thành ý chí cách mạng kiên cường và nhân cách sáng ngời của người chiến sĩ cộng sản mẫu mực Hà Huy Tập./.

Nam Anh tổng hợp