Năm 2015 là năm đầy sôi động của khoa học và công nghệ khi hàng loạt sự kiện đánh dấu những thành tựu phát triển, ứng dụng khoa học và công nghệ. Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Công Tạc đã nêu bật những kết quả đạt được trong thực hiện Chiến lược phát triển khoa học và công nghệ giai đoạn 2011-2020. Theo đó, Việt Nam đã đạt tốc độ đổi mới công nghệ, thiết bị giai đoạn 2011-2015 từ 10-15% và đảm bảo đạt mục tiêu vào năm 2020; tổng số bài báo, công trình khoa học được công bố quốc tế của Việt Nam tăng bình quân 19,5%/năm... Công tác xây dựng cơ chế, chính sách, pháp luật về khoa học và công nghệ được chú trọng, trình Chính phủ ban hành nhiều văn bản quan trọng như: Đề án tái cơ cấu ngành khoa học và công nghệ đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng, góp phần phát triển kinh tế. Bộ cũng tiếp tục thúc đẩy các hoạt động trình diễn và kết nối cung - cầu; khởi công dự án Trung tâm đào tạo cán bộ quản lý khoa học và công nghệ của Lào; khai trương VSV Corner theo mô hình thung lũng Silicon Việt Nam; khởi động xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về khoa học và công nghệ; tổ chức hội nghị giao ban 3 Khu công nghệ cao, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ toàn quốc... nhằm đẩy mạnh ứng dụng khoa học và công nghệ, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Tại cuộc họp báo, vấn đề "nổi lên" được giới khoa học và nhiều người quan tâm là việc ngày 30/12/2015 vừa qua, Bộ đã ban hành Thông tư liên tịch số 27/2015 quy định khoán chi thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước. Liên quan đến những điểm mới của Thông tư này, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch, Bộ Khoa học và Công nghệ Hoàng Minh Thức nhấn mạnh: Thông tư 27 sửa đổi có vai trò rất quan trọng, thay thế cho Thông tư 93 được ban hành ngày 04/10/2006 không còn phù hợp, vì vậy Thông tư khoán chi được giới khoa học và công nghệ, chủ nhiệm đề tài "mong đợi".

Cùng với việc xác định nhiệm vụ tuyển chọn, xây dựng định mức, kinh phí thực hiện nhiệm vụ khoa học công nghệ, khoán chi trong Thông tư 27 được sử dụng hai hình thức khoán chi là khoán chi từng phần và khoán chi tới sản phẩm cuối cùng. Việc khoán chi đến sản phẩm cuối cùng là nội dung rất mới, các sản phẩm đủ điều kiện khoán chi đến sản phẩm cuối cùng sẽ khoán hoàn toàn và khoán chi quan tâm đến sản phẩm, nội dung đã đặt hàng. Kết quả cuối cùng của đề tài được bàn giao và đưa vào ứng dụng, điều này đồng nghĩa với việc tăng kết quả nghiên cứu trong ứng dụng. Điểm mới trong khoán chi của Thông tư 27 là thủ tục thanh quyết toán đề tài, dự án đơn giản, thuận lợi, giúp "giải thoát" cho các nhà khoa học trong thực hiện đề tài. Bên cạnh đó, việc thanh quyết toán một lần theo hợp đồng thực hiện cũng tạo thuận lợi cho tổ chức, cá nhân thực hiện đề tài. Việc cấp kinh phí làm kế hoạch quyết toán theo năm, nhưng riêng đề tài, dự án khoa học công nghệ được quyết toán một lần theo hợp đồng, đây là một trong những điểm tạo thuận lợi nhất cho các nhà khoa học.

Vấn đề được quan tâm nhiều là việc tổ chức thanh tra chuyên đề có nâng cao được chất lượng hàng hóa để người tiêu dùng yên tâm? Chánh Thanh tra Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Minh Dũng cho rằng: Việc tổ chức thanh tra chuyên đề diện rộng nhằm tăng cường vai trò của cơ quan quản lý nhà nước, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng hàng hóa trong sản xuất, lưu thông trên thị trường. Trong số trên 2.867 cơ sở được thanh tra, đã phát hiện tới 600 cơ sở sai phạm, tập trung vào vi phạm định lượng, nhãn hiệu hàng hóa... Bộ cũng yêu cầu các địa phương tăng cường công tác thanh, kiểm tra để đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng, cũng như trách nhiệm của cơ quan quản lý đối với xã hội.

Tại cuộc họp báo, các vấn đề về kiểm soát, quản lý chất lượng bình cứu hỏa trang bị trên phương tiện cá nhân; các vấn đề cấp kinh phí từ Quỹ đổi mới công nghệ quốc gia cho các dự án; vấn đề liên quan đến việc ban hành Thông tư 23/2015 ngày 13/11/2015 quy định việc nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng thay thế cho Thông tư 20 ban hành năm 2014 bị ngừng hiệu lực... đều được trả lời thỏa đáng.

Năm 2016 có ý nghĩa quan trọng, là năm mở đầu kế hoạch 5 năm 2016-2021 với nhiều nhiệm vụ trọng tâm như: Hoàn thành và trình Chính phủ để trình Quốc hội Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ; triển khai phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ khoa học và công nghệ chủ yếu giai đoạn 2016-2020; tổng kết các chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp Nhà nước thực hiện giai đoạn 2011-2015.

Thứ trưởng Phạm Công Tạc nhấn mạnh: Cũng trong năm 2016, Bộ xác định tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ tổ chức, cơ chế quản lý, cơ chế hoạt động khoa học và công nghệ; hướng trọng tâm hoạt động khoa học và công nghệ vào phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa; thực hiện chuyển đổi mô hình tăng trưởng, góp phần tăng nhanh năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế; tiếp tục tập trung thúc đẩy việc chuyển đổi tổ chức khoa học và công nghệ sang cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm, phát triển doanh nghiệp khoa học và công nghệ, hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ, thúc đẩy phát triển thị trường khoa học và công nghệ; tiếp tục nâng cao tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia, tăng cường hợp tác và hội nhập quốc tế về khoa học và công nghệ... Đặc biệt trong quý I/2016, Bộ triển khai một số sự kiện lớn như trao giải thưởng báo chí về khoa học và công nghệ năm 2015; trao giải thưởng Chất lượng quốc gia; tổ chức Giải thưởng Tạ Quang Bửu; triển khai Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về khoa học và công nghệ.../.

Thu Hà/TTXVN