Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về khoa học và công nghệ là 2 giải thưởng cao quý mà Đảng và Nhà nước trao tặng cho các tác giả có công trình, cụm công trình có giá trị cao về khoa học và công nghệ. Nhân 45 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đại diện nhóm tác giả được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh năm 2005, Giáo sư Tiến sĩ Đinh Văn Nhã, Viện trưởng Viện Khoa học công nghệ và Đào tạo OMEGA đã chia sẻ niềm đam mê, nhiệt huyết trong nghiên cứu khoa học từ những lời dạy của Bác trong giáo dục, bồi dưỡng thế hệ trẻ.
Những lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh mang đậm tính nhân văn sâu sắc với tầm chiến lược khi nói Đảng và Chính phủ phải quan tâm đặc biệt đến giáo dục và đào tạo thế hệ trẻ, bồi dưỡng nhân tài, chú trọng và tôn vinh trí thức… Ngay tại thời điểm nước nhà còn chìm trong khói lửa chiến tranh, Chủ tịch Hồ Chi Minh đã “gửi” những trí thức trẻ sang nước ngoài học tập, đào tạo để sau này trở về giúp Việt Nam phát triển. Là một trong số những người được cử đi học tập tại Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa thời ấy, Giáo sư Tiến sĩ Đinh Văn Nhã đã có 10 năm học tập ở Liên Xô, sau này tiếp tục học tại Hà Lan, đây chính là giai đoạn “quyết định” và khởi nguồn niềm đam mê, nhiệt huyết trong nghiên cứu khoa học của ông.
Với nhiệt huyết và niềm đam mê nghiên cứu khoa học, năm 2005, cụm công trình “Nghiên cứu ứng dụng và phát triển công nghệ cơ khí – tự động hóa trong công nghiệp chế biến nông sản, thực phẩm”, do Giáo sư Tiến sĩ Đinh Văn Nhã cùng Phó Giáo sư Tiến sĩ Đinh Văn Thuận đồng chủ nhiệm và các cộng sự được trao giải thưởng cao nhất về khoa học và công nghệ - Giải thưởng Hồ Chí Minh.
Cụm công trình có giá trị khoa học và công nghệ nổi bật, mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội to lớn, được ứng dụng sáng tạo thành tựu khoa học và công nghệ tiên tiến của thế giới vào hoàn cảnh cụ thể của Việt Nam với những cải tiến, đổi mới quan trọng, nên đã đi tiên phong, góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy ngành chế tạo thiết bị thực phẩm, đặc biệt là các thiết bị chủ yếu trong công nghệ bia, sữa, cồn… Cụm công trình đã chế tạo được các sản phẩm cơ khí, các dây chuyền công nghệ sản xuất, điển hình như các dây chuyền sản xuất bia với nhiều cấp công suất khác nhau đến 50 triệu lít/năm, dây chuyền sản xuất sữa chua 6.000 lít/giờ mang thương hiệu Việt Nam có chất lượng cao, có sức cạnh tranh lớn. Cũng năm 2005, công trình nghiên cứu, thiết kế, chế tạo thiết bị sản xuất sữa chua công suất 6.000 lít/giờ của ông cùng các cộng sự được Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới (WIPO) trao bằng phát minh sáng chế và Giải thưởng, Huy chương Vàng WIPO của Liên hợp quốc.
Với hơn 400 công trình chuyển giao công nghệ tại hơn 20 tỉnh, thành phố trong cả nước, đã giúp tiết kiệm hàng nghìn tỉ đồng do không phải nhập khẩu thiết bị, đồng thời góp phần quan trọng vào việc phát triển kinh tế - xã hội của nhiều địa phương. Bên cạnh đó, cụm công trình còn làm lợi hàng nghìn tỉ đồng cho các doanh nghiệp và nhà nước do giảm được suất đầu tư chỉ còn một nửa, thậm chí là 1/3 cho một dây chuyền sản xuất bia mà vẫn đảm bảo các tiêu chuẩn chất lượng tương đương nhập ngoại, nâng công suất lên gấp 2-10 lần cho các dây chuyền sản xuất sữa, dứa, cà chua cô đặc, cồn.
Cụm công trình đạt Giải thưởng Hồ Chí Minh đã ứng dụng thành công 47 công trình mở rộng cho các công ty và nhà máy sữa ở Việt Nam, đáp ứng mọi tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế. Chất lượng các công trình được đánh giá tương đương quốc tế, tiết kiệm được 30-40% kinh phí. Đặc biệt, 3 năm liên tiếp từ năm 2007 đến năm 2010, sản phẩm khoa học công nghệ “Dây chuyền sản xuất bia chất lượng cao” được bầu chọn là “Sản phẩm công nghiệp chủ lực của thành phố Hà Nội”.
Thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Giáo sư Tiến sĩ Đinh Văn Nhã đã gắn kết hiệu quả nghiên cứu khoa học với giáo dục đào tạo để làm chủ công nghệ, mang lại hiệu quả cho đất nước. Những thành tựu nghiên cứu khoa học của ông được đánh giá cao không chỉ ở trong nước mà còn vươn tầm quốc tế, ông được bầu chọn là nhà nghiên cứu khoa học xuất sắc Đông Nam Á năm 2009, Giải thưởng thành tựu xuất sắc vào top 100 thế giới về những đóng góp cho khoa học. Tiếp tục với sự nghiệp nghiên cứu khoa học, Giáo sư Tiến sĩ Đinh Văn Nhã đang dành nhiệt huyết trong nghiên cứu phát triển năng lượng mới, năng lượng tái tạo… để góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội đất nước./.
Theo TTXVN