Lì xì đầu năm mới: Tục lệ mang đậm nét văn hóa

Tết Nguyên đán vốn được coi là nét văn hóa đặc sắc của người Việt Nam nói riêng và nhiều dân tộc châu Á nói chung.

Xuân về, khi người lớn tất bật lo cho cái Tết thì sung sướng nhất vẫn là lũ trẻ. Dù là quê nghèo hay nơi phố thị, Tết vẫn là điều gì đó để chúng háo hức mong chờ.

Phong bao nhỏ, ý nghĩa lớn

Ngày Tết trẻ con được nghỉ học, được đi chợ, được mặc áo mới và nhất là chúng được mừng tuổi bằng tiền trong phong bao đỏ chót.

Không biết từ bao giờ tục mừng tuổi đầu năm ra đời để rồi lưu truyền từ năm này sang năm khác và đến giờ vẫn được gìn giữ. Trong những ngày Tết, mọi người đến nhà những người mình yêu quý để thăm hỏi và chúc Tết đồng thời không quên mừng tuổi (lì xì) khi gặp trẻ em hay những người cao tuổi. Mừng tuổi đầu năm như một lời chúc may mắn, sức khỏe và sung túc.

Lì xì là những phong bao màu đỏ bên trong chứa tiền mới, gọi là tiền may mắn. Phong bao tượng trưng cho sự kín đáo, không muốn có sự so bì dẫn đến chuyện xích mích, không vui trong ngày Tết.

Phong bao mừng tuổi còn tượng trưng cho tài lộc, nhiều người nhận được hay cho đi càng nhiều bao lì xì thì càng tin rằng mình đã phát tài phát lộc...

Sáng mùng Một là thời điểm thích hợp nhất để mừng tuổi. Tất cả con cháu trong gia đình tụ hợp lại để chúc thọ ông bà, cha mẹ. Ý nghĩa chính không nằm ở "tiền" mà quan trọng là ở thông điệp, con cháu chúc ông bà bách niên giai lão, ông bà mong con cháu làm ăn phát đạt, ăn nên làm ra, trẻ em thì hay ăn chóng lớn… Vì thế, tiền lì xì thường là những món tiền nhỏ nhưng gồm cả tiền lẻ và tiền chẵn.

Những đứa trẻ "ngây thơ và sung sướng" nhận những phong bao mừng tuổi, với những đồng tiền đầu tiên chúng có quyền "chủ sở hữu" trong đời. Nhưng đáng buồn, ngay cả người lớn chúng ta cũng liệu có tránh khỏi sự "ngây thơ sung sướng" khi đưa những phong bao đó trong ngày mồng Một đầu năm?

Đừng để trẻ "thực dụng"

Câu chuyện tiền mừng tuổi đẹp và ý nghĩa là vậy, nhưng xung quanh đó cũng đã có không ít những câu chuyện dở khóc dở cười...

Đang mải chơi cùng chúng bạn ở đầu ngõ, thấy khách đến nhà chơi, cu Bil nhà anh Nguyễn Văn Hữu ở Duy Tiên – Hà Nam chạy luôn về nhà lễ phép chào khách. Tuy nhiên cu cậu không chạy ra ngoài chơi tiếp mà cứ đứng lì ở đó.

Anh Hữu biết tính con nên đã bảo ra ngoài chơi, cu cậu nhất định không ra. Người khách thấy vậy bèn rút tiền trong ví ra mừng tuổi cho Bil. Nhưng không may trong ví toàn tờ tiền to, lục mãi mới thấy được tờ 20.000 đồng mừng tuổi cho cu Bil và không quên chúc con hay ăn chóng lớn, học giỏi.

Bất ngờ cu Bil chỉ vào ví của vị khách nói rằng “cháu thích tờ đỏ kia cơ bác ạ” hóa ra tờ đỏ chính là tờ 200.000 đồng. Anh Hữu ngượng chín người vội vàng kéo con ra ngoài chơi.

Một chuyện khác cũng bi hài không kém. Vợ chồng chị Huyền ở Hoàn Kiếm Hà Nội về Thái Nguyên ăn Tết, sáng mồng Một Tết cả nhà đang bận rộn chuẩn bị mâm cơm thắp hương tổ tiên. Bỗng nhiên cô cháu gái (con chị chồng vừa cùng với bố mẹ sang chúc Tết ông bà) nói to: “Mợ Huyền ơi mẹ cháu bảo sang đây sẽ được mợ mừng tuổi đấy.”

Vì là dâu mới nên chị Huyền cuống cuồng đứng lên vội vàng vào lấy phong bao lì xì đã chuẩn bị sẵn đưa cho cô cháu và đỡ lời: "Mợ quên mất, chúc cháu năm mới ngoan và hay ăn chóng lớn nhé." Lúc này người chị chồng mặt đỏ tía tai vội vàng mắng con rồi cười chống chế nói: “Không có chuyện đó đâu, tính con bé nó thế đấy, hay phịa chuyện.”

Ngày nay, trẻ em biết được giá trị của đồng tiền khá sớm cũng bởi do trẻ nhỏ ngày càng được tiếp xúc nhiều với đồng tiền hơn như bố mẹ cho trẻ tiền ăn quà sáng, tiền mua truyện sách, tiền lì xì… Ngay cả những đứa trẻ mới được 3,4 tuổi cũng đã biết: “Cháu thích tờ polyme hơn.” hoặc cũng không ít những đứa trẻ bóc phong bao lì xì ra khi thì với vẻ mặt vui mừng, phấn khởi vì được mừng đồng tiền to, lúc thì bóc lì xì ra và thái độ không hồ hởi, tiu nghỉu với món tiền mừng tuổi đó.

Chị Minh Ngọc, giáo viên Trường phổ thông trung học Lý Nhân – Hà Nam tâm sự, lì xì cho con trẻ là chuyện không hề nhỏ bởi tất cả những ứng xử của người lớn đều ảnh hưởng đến trẻ.

Chị Ngọc cho biết thêm, một đứa trẻ 3-4 tuổi biết chọn đồng tiền to, tiền nhỏ để đòi hỏi không phải do chúng biết được giá trị thực của đồng tiền mà điều đó phần lớn do bố mẹ nhiều khi chỉ nghĩ là trêu đùa nhưng đã vô tình dạy đứa trẻ. Đơn giản như khi cha mẹ nói vui, tán tếu: “Con bảo chú là cháu thích tờ kia cơ”, “Con chọn tờ màu xanh đi”… thế là lần sau nếu ai đưa tiền, đứa bé đều chọn tờ tiền đó.

“Để dạy trẻ hiểu ý nghĩa của việc nhận tiền lì xì đầu năm phải bắt đầu từ cả 2 phía, người cho và người nhận,” chị Ngọc nhấn mạnh.

Theo các nhà giáo dục học, cha mẹ nên dạy trẻ tiêu tiền cũng như hiểu được giá trị của tiền ngay từ khi trẻ biết cầm những đồng tiền đầu tiên trong đời. Vì nhiều trẻ sau khi nhận được tiền lì xì, đã dùng nó vào những việc vô bổ như chơi điện tử, mua đồ chơi, tiêu phung phí và những đồng tiền lì xì khi đó lại có thể làm hư trẻ.

Việc cha mẹ quản lý số tiền mừng tuổi cho trẻ là cần thiết nhưng cần thiết phải có sự thỏa thuận, đồng ý từ trẻ. Cha mẹ phải hướng dẫn trẻ tiêu tiền vào những việc phục vụ cho học tập hoặc những mục đích chính đáng cho trẻ. Qua việc giáo dục trẻ cách tiêu tiền, cha mẹ có thể dạy dỗ con cái biết quý trọng đồng tiền được làm ra từ sức lao động, biết trân trọng những giá trị tinh thần từ phong tục mừng tuổi đầu năm.

Chiếc bao lì xì là chuyện nhỏ, nhưng ý nghĩa lớn. Nó chứa rất nhiều thông điệp, nhắn nhủ của người lớn với trẻ em. Ai mừng tuổi mà không căn dặn, chúc tụng vài câu. Và tuổi thơ mỗi người đều lưu giữ ấn tượng rất đậm về chiếc phong bao nhỏ xinh ngày Tết này./.

(Minh Thúy/Vietnam+)

Lì xì đầu năm mới: Tục lệ mang đậm nét văn hóa

Xem nhiều nhất

Hiểu rõ về “nguyên”, “cố”, “cựu”

Thể hiện lòng yêu nước, tự hào dân tộc đúng đắn, phù hợp

Đề cương tuyên truyền 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân

Mỗi người dân Việt Nam luôn trân trọng những giá trị thiêng liêng của “Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”

Đại đoàn kết toàn dân tộc - Cội nguồn sức mạnh, động lực chủ yếu của cách mạng Việt Nam

Các tin khác

Hình tượng hoa sen trong văn hóa của người Việt Nam

Lễ hội làng - Nơi hội tụ của những giá trị cao đẹp

Bảo tồn và phát huy giá trị Tết cổ truyền dân tộc

Mâm cỗ Tết truyền thống của người Việt Nam

Quản lý lễ hội cần nâng mức xử phạt hành chính

Đón ông Công, ông Táo ở Hà Nội: Hệ lụy đằng sau nét đẹp truyền thống

Người lưu giữ hồn âm nhạc dân tộc Việt Nam

Thứ trưởng Bộ VHTT&DL: Phải giữ bằng được Tết âm lịch

Kon Tum: Huyện Ngọc Hồi nỗ lực thực hiện NQTW 5 (khóa VIII)

Phác hoạ vài nét về lĩnh vực âm nhạc hiện nay

Thư viện ảnh

Việt Nam vui mừng trúng cử Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ

Hội nghị Cộng tác viên Tạp chí Tuyên giáo năm 2018

Triển lãm "Những tấm gương bình dị mà cao quý" lần thứ 6

Bế mạc Hội nghị lần 7 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII

Liên kết website

Mới nhất

Hà Nội đóng vai trò là cực tăng trưởng kinh tế, trung tâm đổi mới sáng tạo của cả nước

Thanh Hóa: ngành Tuyên giáo tiếp tục khẳng định vai trò tiên phong trong công tác tư tưởng

Chung sức đồng lòng, chung tay hành động, chung hưởng thành quả khởi nghiệp sáng tạo

Hướng dẫn nghiên cứu, học tập, quán triệt, tuyên truyền Kết luận số 91-KL/TW, ngày 12/8/2024 của Bộ Chính trị

Thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030

Dành cho bạn

Hà Nội đóng vai trò là cực tăng trưởng kinh tế, trung tâm đổi mới sáng tạo của cả nước

Thanh Hóa: ngành Tuyên giáo tiếp tục khẳng định vai trò tiên phong trong công tác tư tưởng

Chung sức đồng lòng, chung tay hành động, chung hưởng thành quả khởi nghiệp sáng tạo

Hướng dẫn nghiên cứu, học tập, quán triệt, tuyên truyền Kết luận số 91-KL/TW, ngày 12/8/2024 của Bộ Chính trị

Thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030