(TG) - Nâng cao hiệu quả tái cơ cấu ngân hàng thương mại và xử lý nợ xấu sẽ góp phần giúp nền kinh tế Việt Nam thoát khỏi phải đối mặt với một giai đoạn tăng trưởng yếu kéo dài (dưới 7-8%).
Nhận định nêu trên đã được các chuyên gia kinh tế của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) đưa ra nhân dịp tổ chức này công bố Báo cáo Triển vọng phát triển châu Á 2013 (ADO) ngày 2/10, tại Hà Nội.
Mặc dù những số liệu thống kê sơ bộ cho thấy, tăng trưởng GDP của Việt Nam từ tháng 6 đến tháng 9/2013 đạt ở mức 5,5% so với cùng kỳ năm trước, và cao hơn so với 4,9% của 6 tháng đầu năm, nhờ cải thiện kết quả trong các ngành công nghiệp và dịch vụ; ngoài ra, tốc độ giải ngân ngân sách cũng sẽ tăng trong những tháng cuối năm này. Song, ADB dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2013 vẫn chỉ ở mức 5,2%.
Về triển vọng năm 2014, ADB dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam đạt khoảng 5,5% so với 2013 nhờ tiến bộ dần dần trong quá trình xử lý nợ xấu sẽ cải thiện lòng tin của doanh nghiệp. Khi đó, các biện pháp kích thích chính sách, bao gồm việc hạ thấp lãi suất trong năm 2013 sẽ tạo đà cho tăng trưởng.
Tuy nhiên, ADB lưu ý rằng, tiêu dùng cá nhân của Việt Nam vẫn sẽ tiếp tục ở mức thấp thêm một thời gian nữa do việc làm tạo ra ít và niềm tin của người tiêu dùng chưa được cải thiện nhiều. Tăng trưởng về dịch vụ tài chính còn phụ thuộc vào kết quả tái cấu trúc ngân hàng. Các dịch vụ tiêu dùng có đà phát triển nhanh được hay không còn phụ thuộc vào sức khỏe của thị trường lao động.
Trong khi đó, việc tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước lại đang đặt ra những thách thức về cải thiện niềm tin của người tiêu dùng. Khu vực doanh nghiệp nhà nước được cho có vai trò đáng kể giải quyết việc làm. Song việc tái cơ cấu lại khiến các doanh nghiệp cắt giảm việc làm số lượng lớn. Trong tháng 9/2013, Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam (Vinashin) đã thông báo sẽ cắt giảm 14.000 việc làm trong quá trình tái cơ cấu. Nếu đây là một tiền lệ để các doanh nghiệp nhà nước khác cũng cắt giảm việc làm trên quy mô lớn khi tái cơ cấu sẽ tạo những áp lực về việc làm và an sinh xã hội. Khi đó, niềm tin vào thị trường của một bộ phận đáng kể người tiêu dùng khó được cải thiện.
Những tiến bộ trong quá trình củng cố hệ thống ngân hàng dự báo sẽ không ổn định. Đánh giá cao những bước đi tích cực của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trong việc xử lý nợ xấu của khu vực ngân hàng, đặc biệt là việc thành lập Công ty Quản lý Tài sản Việt Nam (VAMC). Song, ADB cũng cho rằng, thành công của VAMC trong thời gian tới còn phụ thuộc nhiều vào việc có đưa ra được các quy định luật pháp cần thiết và chính sách hỗ trợ khác không thuộc chức năng, nhiệm vụ trực tiếp của Ngân hàng Nhà nước hay không cũng như cần phải có sự phối hợp mạnh mẽ của các bộ, ngành liên quan. Mức độ cấp vốn hiện tại cho VAMC cũng không thể đủ để xử lý một khối lượng nợ xấu khổng lồ.
Mặc dù Ngân hàng Nhà nước đã đưa ra quy định buộc các ngân hàng thương mại phải nâng cao chuẩn mực phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro đến tháng 6/2014, ngăn chặn các doanh nghiệp đang có các khoản vay chậm trả không được tiếp cận với khoản vay mới. Điều này nhằm khiến cho hệ thống ngân hàng hạn chế đựoc rủi ro, tránh được nguy cơ đổ vỡ. Thế nhưng, trong một động thái có thể làm kéo dài thêm quá trình và tăng thêm rủi ro cho hệ thống ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước đã cho hoãn thực thi quy định này một thời gian.
Theo các chuyên gia ADB, đẩy nhanh tiến độ tái cơ cấu hệ thống ngân hàng thương mại, đặc biệt là giải quyết tốt vấn đề nợ xấu sẽ tạo điều kiện cho việc hạ thấp lãi suất một cách ổn định mà không làm gia tăng lạm phát, cải thiện lòng tin của doanh nghiệp. Khi đó, các biện pháp kích cầu bằng chính sách, bao gồm việc cắt giảm lãi suất trong năm 2013 sẽ tạo ra động lực thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh và trưởng kinh tế của Việt Nam cao hơn trong thời gian tới./.
Việt Anh